Dit jaar gaat KWF 13,9 miljoen euro investeren in negentien onderzoeken die gericht zijn op het verbeteren van het leven van kankerpatiënten, zowel tijdens als na hun zware operatie. Eén van deze onderzoeken richt zich op het voorkomen van terugkeer van galwegkanker na de operatie door middel van een chemopomp. Een ander onderzoek heeft als doel om bestraling van de hals-klier op een veilige wijze achterwege te kunnen laten bij patiënten met keel- en strottenhoofdkanker.
Naast genoemde onderzoeken zal er in nieuwe studies op het gebied van kankeronderzoek gekeken worden naar het gebruik van geluid om microbellen te laten dansen, waardoor bloedvaten worden geopend en behandelingen effectiever kunnen zijn. Deze en andere onderzoeken, die dit jaar nog van start gaan, zijn bedoeld om bij te dragen aan een beter leven met en na kanker.
Carla van Gils, directeur van KWF Kankerbestrijding, benadrukt dat wetenschappelijk onderzoek de voornaamste drijvende kracht is achter vooruitgang. “Dankzij de voortdurende steun van onze donateurs kunnen we blijven streven naar betere vooruitzichten voor (voormalige) kankerpatiënten."
Projecten kankeronderzoek
Bij keel- en strottenhoofdkanker worden niet alleen de tumor zelf, maar ook de lymfeklieren aan beide zijden van de hals bestraald als voorzorgsmaatregel tegen uitzaaiingen. Helaas veroorzaakt deze uitgebreide bestraling ernstige, blijvende bijwerkingen zoals slikproblemen, verminderde schildklierfunctie en aderverkalking met risico op herseninfarcten. Dr. Sven van den Bosch van het Radboudumc onderzoekt of het effectiever is om eerst de lymfeklieren te verwijderen, waar de tumor zich als eerste uitzaait, en deze te controleren op uitzaaiingen. Hierdoor hebben naar schatting twee op de tien patiënten alleen eenzijdige halsklier-bestraling nodig, terwijl zeven op de tien patiënten helemaal geen halsklier-bestraling meer nodig hebben. Dit zou aanzienlijk bijdragen aan een betere kwaliteit van leven voor een aantal mensen.
Mantelzorgprogramma
Onderzoekers van het Amsterdam UMC hebben een mantelzorgprogramma ontwikkeld om kankerpatiënten die een zware operatie ondergaan langdurige zorg te bieden. Dit programma bereidt families al tijdens het ziekenhuisverblijf voor op de benodigde zorgtaken en biedt training om deze taken uit te voeren. Hoewel de effecten van het programma veelbelovend zijn, is het nog niet getest in andere ziekenhuizen. Dr. Anne Eskes voert onderzoek uit naar de strategieën die nodig zijn om het mantelzorgprogramma duurzaam te implementeren in de oncologische zorg.
Minder chemotherapie voor ouderen
Bij patiënten met uitgezaaide darmkanker, die niet meer kunnen genezen, wordt vaak chemotherapie gebruikt om de ziekte af te remmen en symptomen te verminderen. Meer dan de helft van deze patiënten is ouder dan 70 jaar en ervaart vaker en ernstigere bijwerkingen, waardoor ze eerder moeten stoppen met de behandeling en de effectiviteit ervan afneemt. Dr. Nienke de Glas (LUMC) gaat onderzoeken of het verantwoord is om ouderen een verlaagde dosering (25 procent van de normale hoeveelheid) te geven. Als dat net zo goed werkt en minder ernstige bijwerkingen geeft, neemt de kwaliteit van leven toe. Door afname van bijwerkingen daalt bovendien het aantal ziekenhuisopnames.
Ander goed nieuws, dat goed aansluit op dit onderzoek, is dat dankzij een veel gebruikte DNA-test al kan worden voorspeld welke patiënten met uitgezaaide darmkanker geen baat hebben bij de op levensverlenging gerichte chemokuur FTD/TPI. Deze bevindingen van onderzoekers van het Nederlands Kanker Instituut kunnen op korte termijn al leiden tot een zorgvuldige selectie van patiënten met tumoren die ongevoelig zijn voor deze chemokuur. Zij hoeven dan zelfs geen onnodige behandeling met vervelende bijwerkingen meer te ondergaan.
Kankeronderzoek ten behoeve van galwegkanker
Galwegkanker is een zeldzame vorm van kanker met een slechte prognose. Minder dan 20 procent van de patiënten is vijf jaar na de diagnose nog in leven. In het Erasmus MC worden binnenkort drie nieuwe onderzoeken gestart om de zorg voor patiënten met galwegkanker te verbeteren. Zo doet dr. Maarten Thomeer onderzoek naar het opsporen van uitzaaiingen. Met de nieuwe techniek FAPI-PET/CT hoopt hij de opsporing te verbeteren, zodat minder patiënten een overbodige operatie hoeven ondergaan en sneller een betere behandeling krijgen.
Dr. Alejandra Méndez Romero doet onderzoek naar het toevoegen van stereotactische bestraling aan de behandeling van niet te opereren galwegkanker. Ze verwacht dat dit de overlevingsduur, met behoud van kwaliteit van leven, flink zal verbeteren.
Dr. Bas Groot Koerkamp onderzoekt de toediening van chemotherapie rechtstreeks in de leverslagader met behulp van een onderhuidse chemopomp. Deze aanpak heeft als voordeel dat de medicijnen lokaal hun werk doen en nauwelijks in de rest van het lichaam terechtkomen. Het doel van het onderzoek is het voorkomen van terugkeer van galwegkanker in de lever na een operatie.
Dr. ir. Roel Deckers van het UMC Utrecht zal onderzoeken of tumorbloedvaten kunnen worden verwijd door het injecteren van gasgevulde microbelletjes (∼5µm) en het trillen ervan met behulp van ultrageluid. Het doel is om de doorbloeding te verbeteren en de effectiviteit van chemotherapie en bestraling te verhogen.
