Versterken digitale vaardigheden nu belangrijker dan ooit

vr 24 april 2020 - 11:06
Digitale-Zorg-Vaardigheden
Nieuws

De uitbraak van het coronavirus zorgt voor een ingrijpende verandering in onze de dagelijkse wereld en de zorg. Digitaal en op afstand werken is voor velen het nieuwe dagelijkse normaal geworden. De verwachting is dat dit ook nadat de COVID-19 pandemie is bestreden het digitaal werken een veel grotere rol het dagelijkse leven zal blijven spelen dan voorheen.

Daarom is het juist nu van belang om de digitale vaardigheden ook in de zorg verder te versterken. Onderzoek, uitgevoerd door Vilans, naar digitale digitale vaardigheden in de praktijk van de zorg kan projectleiders van digitale projecten in de zorg ondersteunen. Bijvoorbeeld door de keuze voor slim maatwerk.

Onderzoek digitale vaardigheden

Het onderzoek is uitgevoerd in samenwerking met Digivaardig in de zorg, het practoraat Tech@doptie, Utrechtzorg en Buro Strakz. Er is onder andere uitgebreid gesproken met zorgprofessionals die belast zijn met het verbeteren van digitale vaardigheden van zichzelf en collega's. Daaronder ook 20 zorgprofessionals die bewust bezig zijn om digitale vaardigheden en adoptie van technologie te verbeteren.

De resultaten worden gepresenteerd in de vorm van persona's; fictionele karakters die de verschillende type gebruikers van een product of service symboliseren. Daarmee wordt inzicht gegeven in de kennis, motivatie, houding en zelfbeeld van verschillende zorgprofessionals als het gaat om verbeteren van digitale vaardigheden. De vijf persona's zijn:

  • de analoge idealist (ook wel de ‘digistarter’)
  • de aarzelende technologiegebruiker
  • de drukke prioriteitensteller
  • de digivaardige professional
  • de digitale enthousiasteling

Resultaten en aanbevelingen

Een van de conclusies uit het onderzoek is dat er vaak nog een mismatch is tussen het aanbod van middelen zoals e-learning en de wensen en behoeftes van zorgprofessionals om digitale middelen te gebruiken. Het aanbieden en leveren van maatwerk is daarvoor van belang. Het onderzoek biedt verdiepende inzichten én handvatten, aangevuld met voorbeelden van zorgorganisaties, om dat slimmer te doen.

Niet elke medewerker hoeft even diepgaande digitale vaardigheden te hebben, maar het is wel van belang dat ze allemaal minimaal basisvaardig zijn. Dat stelt Suzanne Verheijden, onderzoekspartner en projectleider Digivaardig in de zorg.

"Niet elke zorgprofessional hoeft met big data te kunnen werken, en iemand van kantoor hoeft niet alle toepassingen van het ECD te kennen. Dit onderzoek laat zien dat de digitale starter niet leert van een aparte knoppencursus. Dat levert alleen maar stress op. Zij geven duidelijk aan meer te hebben aan iemand die hen helpt op de werkplek zelf. Daar is ook de rol van digicoach uit ontstaan", aldus Verheijden.

Geen 'one size fits all'

De onderliggende motieven om aan een betere digitale vaardigheden te werken zijn divers. Er is daarom, zo concludeert het onderzoek, geen ruimte voor een zogenoemde 'one size fits all'-benadering.

Iemand die bang is dat de technologie zijn werk zal overnemen dient op een andere manier benaderd en gemotiveerd te worden dan een zorgmedewerker die met nieuwe mogelijkheden nog betere zorg wil leveren. "Met het ontwikkelen van de diverse persona’s krijgen zorgorganisaties nu handvaten om rekening te houden met deze diversiteit", zegt Practor Zorg & Technologie Sjors Groeneveld.

Gebrek aan kennis

Een van de grootste knelpunten bij het gebruik van technologie in de zorg is gebrek aan kennis. Dat vinden ze zelf ook, zo bleek uit een onderzoek van Ictivity in 2018. Minder dan de helft (49%) van de zorgverleners gaf toen aan over voldoende ICT kennis te beschikken om hun werk goed te kunnen doen. Uitdagingen genoeg dus.

Daarnaast spelen ICT'ers zelf ook een belangrijke rol in de digitale transformatie die gaande is. In de verpleeghuizen, ziekenhuizen, GGZ-organisaties en gehandicaptenorganisaties maken ICT’ers het mogelijk dat technologie ook daadwerkelijk gebruikt kan worden. En ze leveren ook een bijdrage aan het versterken van digitale vaardigheden.

Investeren in digitale vaardigheden

De onderzoekers Verheijden en Groeneveld zien een urgente noodzaak voor zorgprofessionals en zorgaanbieders om te investeren in digitale vaardigheden. Zeker op dit moment gaan de digitale en technologische ontwikkelingen in de zorg razendsnel. Zowel vanuit de zorgvrager, mantelzorgers als de organisatie komt er steeds meer technologie en digitale toepassingen in het werk van zorgprofessionals.

"Ik zie goede digitale vaardigheden als een soort landingsbaan voor eHealth en zorgtechnologie", aldus Verheijden. "We zijn hier natuurlijk niet uniek in. Voor alle sectoren is dit de uitdaging van de toekomst. Het wordt niet voor niets benoemd als dé 21e-eeuwse vaardigheid. Als we nu niks doen wordt de achterstand te groot en gaan we medewerkers verliezen."

Meer informatie over het onderzoek is in deze publicatie (pdf-link) te vinden.

Hoe de zorg haar toekomst inricht? Duizenden zorgprofessionals ontdekken wat echt werkt en verzilveren kansen. Claim ook jouw ticket en ervaar het op het ICT&health World Conference 2025!