Robots in ons dagelijks leven: enkele jaren geleden maakte je er nou niet direct vrienden mee als je enthousiast sprak over de mogelijke toegevoegde waarde van sociale robots. Robots die een plek in ons leven zouden kunnen krijgen, ons gaan verzorgen of ons zelfs persoonlijke aandacht geven? Nee toch! De robot en de mens, een nieuwe relatie die kan ontstaan?
Robots zijn al lange tijd in ons leven vertegenwoordigd, denk daarbij aan de vele industriële en logistieke robots in diverse sectoren. Maar ook in ons dagelijks leven thuis dienen ze zich stap voor stap aan, zoals huishoudrobots die specifieke activiteiten in en om het huis op zich nemen. Ze helpen ons met stofzuigen, grasmaaien of zelfs schoonmaken. Ook maakten we al kennis met robotdieren zoals robotzeehond Paro of robotkatten. In Azië zorgen mensen zelfs met veel liefde voor hun robothond.
Van industriële naar sociale robots
De laatste jaren zien we dat er een nieuwe generatie robots ontwikkeld wordt: de sociale robots. Deze worden ook wel omschreven als een fysiek belichaamd, autonoom kunstmatig wezen dat communiceert en interacteert met mensen op emotioneel niveau.
Op dit moment kennen we in de praktijk vooral robots die zonder of met zeer beperkte empathie actief zijn. Denk aan tijdsbesef, mensen herinneren aan zaken, een signaleringsfunctie of om een spelletje of dansje mee te doen. De robot doet dit op een sociale manier, waardoor je mensen soms emotioneel ziet reageren op de machine waarmee ze interactie hebben.
Zo zie je in de praktijk dat mensen zich als maatje verbonden kunnen voelen met de robot of zich redelijk makkelijk emotioneel openstellen naar de robot. Toch is er geen sprake van echte emotionele interactie, want de robot voert slechts een voorgeprogrammeerd script uit. Hij kan nog niet of nauwelijks spontaan inspelen op situaties.
Intelligent reageren op de mens
Uiteindelijk zouden robots door de inzet van kunstmatige intelligentie in staat moeten zijn om beter en sneller te worden in het overzien van complexe situaties en het adaptief intelligent anticiperen op situaties. Van groot belang daarin is natuurlijk de data. Data die moet worden verzameld en gedeeld met de robot en die door de robot geïnterpreteerd moet worden. Data die van ons mensen moet komen.
Een robot zal ons als mens straks moeten kunnen lezen en kunnen anticiperen of reageren op onze gedragingen. Dat is waar kunstmatige intelligentie waarschijnlijk nog een behoorlijke slag in heeft te maken, gezien de enorme uitdaging om niet alleen voldoende maar ook betrouwbare data te kunnen verzamelen. En die vervolgens correct te interpreteren, zodat er in het geval van een sociale robot bijvoorbeeld de juiste adviezen uit voort komen.
Hoeveel geven we van onszelf prijs?
Een precaire balans dient zich aan in hoe wij als mens de robot straks de mogelijkheid geven om ons zo goed mogelijk te ondersteunen. Hoe dommer je jouw robot houdt, des te moeizamer hij jou kan helpen in je dagelijks leven. Het is natuurlijk fantastisch dat je een robot kunt voorprogrammeren en van alles kunt leren, maar uiteindelijk leiden al die interacties tot een praktische uitkomst: bijvoorbeeld een gevoel dat bij iemand achterblijft of een handeling die iemand verricht na advies van de robot. Als je jouw persoonlijke robot optimaal wil inzetten, is het dus belangrijk dat deze zoveel mogelijk over jou weet. Maar laten we dat ook toe?
In de volgende blog ga ik nader in op dit aspect. Durven we robots echt te vertrouwen? En zo ja, hoeveel kunnen en willen we dan vrijgeven aan de robot?
