Uit recent klantonderzoek van Coöperatie VGZ, uitgevoerd in samenwerking met Patiëntenfederatie Nederland en onderzoeksbureau Markteffect, blijkt dat verzekerden openstaan voor een bredere inzet van de apotheker in de zorg. Voorwaarde is wel dat dit moet aansluiten bij hun behoefte aan persoonlijke begeleiding, gemak en betaalbaarheid.
Een ruime meerderheid van de respondenten (72%) beschouwt de apotheker als dé expert op het gebied van medicatie en bijna negen op de tien (85%) ondervraagden gaf aan veel waarde te hechten aan uitleg en advies over geneesmiddelen. Tegelijkertijd is de bekendheid met de bredere zorginhoudelijke rol van de apotheker beperkt. Denk aan medicatiebeoordelingen, begeleiding bij therapietrouw en signalering van risico’s bij geneesmiddelgebruik.
“Wij zien een toekomst waarin de apotheker een sterke positie inneemt als zorgprofessional in de eerstelijnszorg. Dat vraagt om meer zichtbaarheid van het zorgaanbod, goede ICT-ondersteuning en structurele ondersteuning. Alleen dan kunnen apothekers zorg overnemen van huisartsen, waar dat passend en wenselijk is”, stelt Bart Verhulst, directeur Zorginkoop & Transformatie bij VGZ.
Meer ruimte voor zorg creëren
Het onderzoek toont ook aan dat verzekerden openstaan voor nieuwe manieren van medicatieverstrekking. Zo staat driekwart van hen (75%) positief tegenover medicatie uit een afhaalautomaat. Deze zogenoemde medicatierobots zijn inmiddels bij steeds meer apotheken een bekend 'gezicht'. Ook is bijna twee derde (60%) bereid online te bestellen als dit kosten bespaart. Toch blijft het persoonlijk contact gewenst, vooral bij nieuwe medicatie of complexe vragen.
Deze inzichten openen de deur naar hybride bedieningsmodellen waarin de logistieke component van het werk deels wordt geautomatiseerd, zodat de apotheker zich meer kan richten op inhoudelijke zorg. Voorwaarde is wel dat deze veranderingen gepaard gaan met heldere communicatie, behoud van persoonlijke aandacht én voldoende uitleg over nieuwe werkwijzen.
Toekomstbestendige farmaceutische zorg
Hoewel veel mensen tevreden zijn over de huidige dienstverlening van de apotheek, is er een duidelijke bereidheid tot verandering. Daarbij is het belangrijk dat de implementatie zorgvuldig gebeurt, met oog voor privacy en de behoeften van kwetsbare groepen.
Patiëntenfederatie Nederland herkent zich in de uitkomsten en ondersteunt de beweging naar een meer geïntegreerde rol voor apothekers. VGZ benadrukt dat samenwerking essentieel is: “Veel mensen weten niet dat ze voor meer dan alleen het ophalen van medicijnen bij de apotheek terecht kunnen. Door hier samen in te investeren, versterken we het vertrouwen in de apotheker als zorgverlener en bouwen we aan een toekomstbestendige eerstelijnszorg", aldus Verhulst.
Eerstelijnszorg in de toekomst
De vraag hoe we in Nederland de eerstelijnszorg ook in de toekomst bereikbaar en betaalbaar kunnen houden, houdt de sector al geruime tijd bezig. In 2023 organiseerde het Nivel hiervoor al eens een Burgerplatform om de verwachtingen van burgers voor de eerstelijnszorg in 2030 te verkennen.
Deelnemers, waartoe ook kwetsbare groepen behoorden, gaven aan vaak onduidelijkheid te ervaren bij het kiezen van de juiste zorgverlener of vergoeding, zoals het al dan niet bezoeken van een fysiotherapeut zonder verwijzing. Daarnaast vormde de bereikbaarheid van de huisarts voor velen een knelpunt. Opinies over hybride zorg liepen toen ook al uiteen. Sommigen waarderen het gemak van e‑consults en kortere wachttijden, terwijl anderen digitaal contact afstandelijk vinden of de vaardigheden missen.
