Het Frisius Medisch Centrum (Frisius MC) heeft recent vier nieuwe, hightech hart-longmachines in gebruik genomen die een belangrijke stap vormen in de modernisering van de hartchirurgie. Met deze innovatie biedt het ziekenhuis niet alleen meer controle en precisie tijdens openhartoperaties, maar maakt het ook de weg vrij voor datagedreven zorg en verdere digitalisering van het operatieve proces. De technologie sluit naadloos aan bij de toenemende behoefte aan slimme systemen in de klinische praktijk die zowel veiligheid verhogen als behandelteams ondersteunen in hun besluitvorming.
De nieuwe generatie hart-longmachines die Frisius MC nu inzet, betekenen een aanzienlijke verbetering. De systemen zijn uitgerust met intelligente software en geïntegreerde monitoring die real-time inzicht geeft in de vitale functies van de patiënt. Alle relevante parameters – zoals bloeddruk, zuurstofsaturatie, bloedgassen en pompsnelheid – worden overzichtelijk weergegeven op één centraal scherm. “Voorheen werkten we met verschillende losse systemen en displays. Dat vergde veel schakelen, wat in kritieke situaties kostbare tijd kan kosten. Met deze nieuwe apparatuur hebben we in één oogopslag overzicht, waardoor we sneller en nauwkeuriger kunnen ingrijpen”, zegt klinisch perfusionist Johan de Vries.
Van handmatig naar automatisch
Een belangrijk aspect van de nieuwe hart-longmachines is hun vermogen tot (deels) geautomatiseerd handelen. In toekomstige software-updates kunnen deze systemen automatisch de bloedgasuitwisseling aanpassen aan de actuele situatie van de patiënt. Dit gebeurt aan de hand van vooraf ingestelde grenswaarden en algoritmes die continu evalueren of ingrijpen nodig is. De verwachting is dat dit bijdraagt aan een verdere verlaging van risico’s tijdens langdurige of complexe operaties.
“De apparatuur denkt als het ware met ons mee. Dat zorgt niet alleen voor een veiliger operatieverloop, maar maakt ook ruimte vrij voor ons als perfusionisten om ons te richten op meerwaarde: bijvoorbeeld het finetunen van zorg en het beter interpreteren van wat we zien”, aldus De Vries.
Dataverzameling
Naast verbeterde monitoring en automatisering, speelt dataverzameling een belangrijke rol. De hart-longmachines registreren gedetailleerde informatie over het gehele operatieverloop. Deze gegevens worden gebruikt voor evaluatie en kwaliteitsverbetering, maar kunnen ook bijdragen aan wetenschappelijk onderzoek naar nieuwe behandelmethodes of risicofactoren.
“We voeren jaarlijks ongeveer 750 openhartoperaties uit. Door die data systematisch te analyseren, kunnen we patronen herkennen, complicaties voorspellen en behandelingen beter personaliseren. Het ondersteunt ons in het streven naar continue verbetering”, vertelt dr. Ellen Bos, thoraxchirurg bij Frisius MC.
Breed inzetbaar
De slimme systemen zijn inzetbaar voor een breed scala aan ingrepen – van standaard bypassoperaties tot complexe procedures zoals hartklepvervangingen en minimaal invasieve hartchirurgie. Dankzij de nauwkeurige aansturing en feedbackmechanismen kunnen chirurgen onder stabielere omstandigheden werken, wat met name bij kwetsbare patiënten van grote waarde is. “Voor patiënten betekent dit een grotere veiligheid tijdens de operatie en mogelijk een sneller herstel achteraf. Ook kunnen we bepaalde risicogroepen nu beter monitoren en begeleiden”, aldus dr. Bos.
De slimme hart-longmachines zijn medio deze maand, op 12 mei, in gebruik genomen. In de aanloop zijn perfusionisten en chirurgische teams intensief getraind om optimaal gebruik te maken van de technologische mogelijkheden. De verwachting is dat de systemen zeker tien jaar meegaan en in die periode mee evolueren met nieuwe software-updates en innovaties.
Koploper innovatieve hartzorg
Met de introductie van deze geavanceerde hart-longmachines positioneert Frisius MC zich opnieuw als koploper in innovatieve hartzorg. De combinatie van slimme technologie, klinische expertise en datagedreven werken past bij een bredere trend in de zorg: een verschuiving van reactieve naar proactieve en gepersonaliseerde behandeling.
“Deze ontwikkeling laat zien hoe technologie de klinische praktijk verrijkt, zonder de menselijke maat te verliezen.Het is een prachtige stap vooruit – voor het team, en vooral voor onze patiënten”, besluit De Vries.
Ontwikkeling hart-longmachines
Eerder dit jaar, in maart, werd bij het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) voor het eerst een mobiele hart-longmachine (ECMO) ingezet om een patiënt met ernstige longinfectie buiten het ziekenhuis te stabiliseren. Omdat transport naar het LUMC te riskant was, werd een gespecialiseerd team met ECMO-apparatuur naar het Alrijne Ziekenhuis in Leiderdorp gestuurd. Na stabilisatie werd de patiënt veilig overgebracht naar het LUMC voor verdere behandeling. Dit initiatief, geleid door intensivist Jeroen Janson, markeert een belangrijke stap in regionale samenwerking en biedt perspectief voor bredere inzet van mobiele ECMO in Nederland.
En eind 2022 werd bij het Catharina Hart- en Vaatcentrum, als eerste ziekenhuis ter wereld, een nieuwe hart-longmachine in gebruik genomen die real-time bloedmetingen uitvoert. Deze technologie stelt perfusionisten in staat om direct over patiënt-specifieke informatie te beschikken, wat leidt tot snellere en gerichtere reacties op veranderende omstandigheden tijdens hartoperaties. Na een uitgebreide testperiode is de machine met succes ingezet bij een hartoperatie in Eindhoven, waarmee het Catharina Ziekenhuis een belangrijke stap zette in de innovatie van hartzorg.
