Virtual reality ondersteunt bij nieuwe vorm PTSS-behandeling

di 23 augustus 2016 - 18:00
Nieuws

Virtual reality-toepassingen vinden hun weg op steeds meer gebieden van de gezondheidszorg. Recent publiceerde ICT&health al nieuwsberichten over het gebruik van VR bij het helpen van patiënten die verlamd zijn geraakt, het ‘wandelen’ in kankercellen’ en senioren die VR-ondersteunde looptraining volgen om minder snel te vallen.

Virtual reality wordt ook steeds vaker toegepast voor de behandeling van psychische klachten. Nu komt het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP) met een artikel over het toepassen van VR voor de behandeling van psychische klachten. Marieke van Meggelen promoveert momenteel bij de afdeling Klinische Psychologie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en richt zich op de effectiviteit van computergestuurde PTSS-behandeling in de praktijk.

Op de NIP Nascholingsdag spreekt ze over haar onderzoek, samen met promovenda Myrthe Tielman (TU Delft). Het NIP sprak haar in aanloop naar 21 september. Van Meggelen hoorde enkele jaren geleden over ontwikkelingen op VR- vlak aan de TU Delft en vond het project direct interessant.

VR zeer divers inzetbaar

“Het is een manier van behandelen die nieuw is en aanspreekt, en het kan op allerlei manieren worden gebruikt: thuis, in een behandelsetting of in een 3D-omgeving’. Er is inmiddels ook vrij veel onderzoek gedaan naar de effectiviteit van virtual reality-behandelingen en verschillende meta-analyses laten telkens een afname in angstgerelateerde klachten zien.”

VR- behandelingen specifiek voor PTSS vergen nog wel veel werk. Vaak is het lastig om deze studies goed uit te voeren en veel onderzoeken gericht op PTSS hebben bijvoorbeeld kleine sample sizes en geen controlegroep. Van Meggelen: “Daarom zijn wij extra blij om samen met onze klinische partners een randomized controlled trial (RCT) uit te kunnen voeren.”

TU Delft ontwikkelt computersysteem voor PTSS-behandeling

Aan de TU Delft is nu een computersysteem ontwikkeld, speciaal om mensen met PTSS een nieuwe manier van behandelen aan te kunnen bieden.  De focus is na gesprekken met experts uit het traumaveld komen te liggen op twee doelgroepen: veteranen en slachtoffers van seksueel misbruik in de kindertijd. De doelgroepen hebben onder meer gemeen met elkaar dat er vaak sprake is van meerdere traumatische ervaringen.

Hoe het werkt: een virtuele 3D-omgeving vormt samen met andere functies, zoals onder meer een dagboek en het kunnen toevoegen van foto’s, een zelfstandig te gebruiken computersysteem. Patiënten kunnen er in hun eigen vertrouwde omgeving mee werken. Het computersysteem biedt mensen de mogelijkheid om verschillende herinneringen op een tijdlijn te plaatsen en er zo structuur in aan te brengen. De problematiek van de geselecteerde groepen is heftig en er was vraag naar ontwikkeling en innovatie, bijvoorbeeld op gebied van bereikbaarheid van zorg.

Van Meggelen stelt het project te zien als een mooie kans en een grote uitdaging om daarmee aan de slag te gaan. “ Op dit moment zijn we natuurlijk ontzettend benieuwd of deze behandeling effectief blijkt voor het verminderen van klachten van PTSS, en dus ook op grotere schaal toegepast kan gaan worden in de klinische praktijk.”

VR aanvulling op exposure-technieken

De Rotterdamse promovenda ziet VR-toepassingen als een mooie en innovatieve aanvulling en ten opzichte van exposuretechnieken die al breed gebruikt worden. “Als ik kijk naar de behandeling van PTSS, en zeker als het gaat om 3D-omgevingen die speciaal per individu gecreëerd worden, dan geeft virtual reality een unieke inkijk in wat onze patiënten meemaken en met welke angsten zij geconfronteerd worden. De mogelijkheid ontstaat om terug te kijken in een herinnering, erop te reflecteren en er vanuit meerdere perspectieven naar te kijken. Ik heb meegemaakt dat patiënten aangaven ‘ik wist al dat ik niet schuldig was aan het misbruik, maar nu zie ik het’. Als onderzoeker en behandelaar vind ik dat geweldig."