Het Zuyderland Medisch Centrum is gestart met een proef waardoor vrouwen die moeten bevallen minder pijn moeten ervaren. De bevallende vrouwen krijgen VR-bril waardoor zij zich tijdens de bevalling in een andere wereld wanen, met rustgevende ontspannende beelden en muziek. Het experiment is een idee van gynaecoloog Martine Wassen. De eerste resultaten bij 25 bevallingen zijn bijzonder goed te noemen.
Gynaecoloog Martine Wassen is, samen met arts assistent Anne-Claire Misters, in oktober 2020 gestart met het virtual reality experiment. Inmiddels hebben 25 vrouwen de VR-bril gebruikt. De meesten van hen geven aan dat ze de VR-bril bij een volgende bevalling ook weer willen gebruiken.
Gynaecoloog Martine Wassen kwam op het idee van de VR-bril toen ze een artikel las over het succesvol inzetten van virtual reality voor de pijnbestrijding bij kinderen in het brandwondencentrum. Daar ervoer ruim twee derde van de kinderen dankzij de 'virtuele' afleiding minder pijn.
Minder pijn dankzij virtual reality
De afleiding die de vrouwen tijdens de bevalling ervaren door het opzetten van een VR-bril zorgt er in sommige gevallen zelfs voor dat de bevallende vrouw een wee helemaal niet meer voelen. Gemiddeld gegeven vrouwen die de VR-bril gebruiken een pijnscore die twee punten lager is dan gemiddeld.
In het brandwondencentrum worden kinderen onder andere afgeleid met virtuele spelletjes. Wassen en Musters kwamen er achter dat die vorm van afleiding niet geschikt is voor bevallende vrouwen. "De patiënt wil niet nog iets moeten doen, maar wenst een weidse en rustgevende omgeving", aldus Musters. Daarom is voor het experiment gekozen voor een strand met zeezicht en rustgevende geluiden.
Daarnaast horen vrouwen die de VR-bril opzetten op een rustgevende stem om hen te helpen bij de juiste ademhaling. Daarbij viel het Musters en Wassen op dat alle vrouwen het liefst een mannelijke stem horen. „Ze willen horen dat ze goed bezig zijn. Positieve feedback en die moeten ze van een man krijgen. Een mannenstem vinden ze directiever”, vertelt Wassen.
De VR-applicatie, OOIVR, bevat verschillende VR-ervaringen, afgestemd op de verschillende fases van een bevalling. Zo wordt de bevallende vrouw tijdens de bevalling ondersteund met oefeningen voor de ademhaling en om te kunnen ontspannen. OOIVR is nog in ontwikkeling. Zo kunnen zwangere vrouwen straks voor de bevalling virtueel rondgeleid worden in de verloskamer. Daarnaast wordt de applicatie voorzien van informatie rondom de laatste fase van een zwangerschap, zoals het inleiden van de bevalling.
Alternatief voor pijnstilling
De vraag naar, en het toedienen van, pijnstilling tijdens een bevalling is de afgelopen tien jaar enorm toegenomen. Van de vrouwen die voor het eerst bevallen wordt een derde door de eerstelijnszorg doorverwezen voor pijnstilling. Landelijk krijgt een op de vijf vrouwen een ruggenprik.
Musters en Wassen willen met de VR-bril een alternatief bieden voor de 'standaard' pijnstilling. Daarbij komt dat de virtuele pijnstilling een niet-medicamenteuze behandeling is, zonder bijwerking en nul risico op complicaties. Op dit moment heeft een derde van de vrouwen die pijnstilling krijgen last van koorts.
Ontwikkeling OOIVR-app
Nadat gynaecoloog Wassen op het idee van het gebruik van virtual reality bij bevallingen kwam is zij, samen met arts-assistent Musters, anderhalf jaar geleden gestart met de voorbereidingen. De VR-applicatie, OOIVR, werd ontwikkeld door SyncVR. Dat bedrijf heeft meer ervaring met het VR-toepassingen in de zorg, zoals het vorig jaar ontwikkelde COVID Virtual Revalidation voor de revalidatie van (post-IC) COVID-19 patiënten.
De komende periode wordt OOIVR doorontwikkeld en geoptimaliseerd. Binnenkort start daarvoor een onderzoek waaraan meer vrouwen zullen deelnemen. De initiatiefnemers streven ernaar om de VR-bril met de OOIVR-app over een tot twee jaar bij veel meer vrouwen, ook zij die thuis bevallen, te kunnen aanbieden als alternatief voor medicamenteuze pijnstilling.
