Overal ter wereld is er een tekort aan uitgebreide medische zorg voor mensen die in afgelegen gebieden wonen. Onderzoekers van twee onderdelen van het Fraunhofer Instituut hebben hiervoor binnen het PreCare-project een oplossing bedacht. Zij ontwikkelden een flexibel, modulair gezondheidsplatform dat op de laadbak van een pick-up truck kan worden geïnstalleerd. Deze oplossing, een mobiele artsenpost, wordt momenteel al ingezet in Zuid-Afrika en Namibië. Het ontwikkelteam ontving voor deze ontwikkeling de prijs ‘Innovaties voor een betere toekomst’ van de Fraunhofer-Zukunftsstiftung.
Mensen die in afgelegen, moeilijk bereikbare gebieden wonen, krijgen vaak weinig tot geen medische zorg. Naast problemen om zich te verplaatsen, met onderontwikkelde wegennetwerken en een gebrek aan vervoersmiddelen, is er ook een tekort aan medisch personeel. In veel Afrikaanse landen is het niet ongebruikelijk dat per 10.000 inwoners maar één (huis)arts beschikbaar is. Ter vergelijking: bij ons in Nederland zijn er gemiddeld 39 huisartsen per 10.000 inwoners (data uit 2021).
Mobiele artsenpost
Om mensen in afgelegen gebieden waar (te) weinig (huis)artsen beschikbaar zijn toegang te geven tot de nodige zorg, hebben Fraunhofer onderzoekers een robuust gezondheidsplatform ontwikkeld dat op de laadbak van terreinwagens kan worden geïnstalleerd en alle infrastructuur biedt die nodig is om gezondheidscontroles uit te voeren. Het platform is ontwikkeld in een samenwerking tussen het Fraunhofer Institut für Oberflächentechnik und Dünnschichttechnologie IST en het Fraunhofer-Institut für Solare Energiesysteme ISE.
Door het platform geschikt te maken voor installatie in vier wiel aangedreven SUV’s en pick-up trucks, wordt de toegang tot medische zorg in afgelegen gebieden een stuk toegankelijker. Zelfs ruw terrein, zoals onverharde wegen, vormen geen obstakel meer. “PreCare maakt gezondheidszorg voor iedereen en overal bereikbaar”, zegt Frank Neumann, teamleider Foto- en Elektrochemische Milieutechnologieën bij Fraunhofer IST en coördinator van het project.
Technologische innovatie
Het PreCare platform beschikt over de nodige elektrische apparatuur, zoals een ingebouwd koelsysteem voor medicijnen, vaccins en bloedmonsters. De benodigde elektriciteit is afkomstig van zonnepanelen en batterijopslag. Het platform heeft bovendien een waterzuiveringssysteem. Daarnaast is er ook een systeem met diamant gecoate elektroden waarmee ter plaatse desinfectiemiddelen geproduceerd kunnen worden uit een eenvoudige natriumchlorideoplossing.
Om data van be te vergelijken en telegeneeskundige diensten te verlenen, kan een communicatiesysteem worden geïntegreerd dat gebruikmaakt van satelliet- of mobiele netwerken. En het platform kan indien nodig ook voorzien worden van diagnostische apparatuur zoals draagbare röntgen-, ECG- en echografieapparatuur.
“Onze oplossing is flexibel en modulair. Hierdoor kunnen zelfs mensen in technologisch onderontwikkelde regio's profiteren van de vooruitgang in de medische zorg”, legt Joachim Koschikowski, manager van de groep Waterbehandeling en -scheiding bij Fraunhofer ISE, uit.
Eenvoudig en kosteneffectief
Het mobiele gezondheidsplatform kan effectief worden bediend met slechts één chauffeur en één zorgprofessional. “Gebruiksgemak en weinig onderhoud zijn voor ons erg belangrijk. Het doel is om het personeel in slechts één trainingssessie klaar te stomen om het zelfstandig te bedienen. Dat is een praktische oplossing, zelfs voor organisaties met een beperkt budget”, vertelt Ricarda-Laura Sack van Fraunhofer ISE. Het eerste prototype werd in 2023 geleverd aan een ngo in Zuid-Afrika. Dankzij financiering van de Fraunhofer Future Foundation kon vervolgens een tweede prototype worden ontwikkeld, dat nu wordt gebruikt door een ngo in Namibië.
Ook in Nederland worden regelmatig initiatieven ontplooid die een bijdrage leveren aan de toegankelijkheid van zorg in afgelegen gebieden. Zo werd enkele jaren geleden door Job Calis, een kinderarts uit Nederland, de innovatieve en betaalbare IMPALA op de kinder-IC van het Mercy James Centre in Malawi in gebruik genomen. Het apparaat, een sensor-matje, registreert hartslag en ademhaling en signaleert verslechtering ruim vóór verpleegkundigen dat zien. Het systeem herkent bovendien binnen 15 minuten of een infectie viraal, bacterieel of parasitair is, waardoor tijdig behandeling mogelijk is.
