Een VR-bril zou weleens een belangrijke doorbraak kunnen betekenen in de oogheelkunde. Uit onderzoek van de University of Colorado Anschutz blijkt dat een VR-gebaseerde test mogelijk een snellere, goedkopere en comfortabelere manier biedt om het gezichtsvermogen te meten bij patiënten met geografische atrofie, een ernstige vorm van leeftijdsgebonden maculadegeneratie (AMD).
De resultaten tonen aan dat de VR-test vergelijkbare uitkomsten levert als de huidige standaardmethode, maar met aanzienlijk minder belasting voor patiënt en kliniek. Het onderzoek werd uitgevoerd door dr. Jesse Smith, oogarts en universitair hoofddocent aan de afdeling Oogheelkunde van de University of Colorado, in samenwerking met het Sue Anschutz-Rodgers Eye Center.
Alternatief voor microperimetrie
In de studie werden 24 patiënten met geografische atrofie onderzocht met zowel een traditionele microperimetrie-test als een VR-gebaseerde test. Microperimetrie is momenteel de gouden standaard om het centrale gezichtsveld te meten, Dit is essentieel bij ziekten zoals maculadegeneratie, waarbij patiënten geleidelijk hun centrale zicht verliezen.
De resultaten van het onderzoek waren opvallend: de VR-test leverde nagenoeg dezelfde meetgegevens op als de microperimetrie. Bovendien bleek de VR-methode eenvoudiger, sneller en prettiger voor de patiënt. De deelnemers droegen een VR-bril waarin een virtuele assistent hen begeleidde door de test. Met een handbediening drukten ze op een knop telkens wanneer ze een lichtflits zagen. De bril volgde automatisch hun blikrichting, waardoor kon worden vastgesteld of ze het licht daadwerkelijk in hun gezichtsveld konden waarnemen.
Comfortabeler en goedkoper
Een belangrijk voordeel van de VR-methode is dat deze minder afhankelijk is van dure apparatuur of specialistisch personeel. Microperimetrie vereist een omvangrijk apparaat in een klinische omgeving en een technicus die de test uitvoert. De VR-test daarentegen kan eenvoudig worden afgenomen met een draagbare headset, die bovendien weinig ruimte inneemt. Hierdoor zou de test in de toekomst zelfs thuis of in eerstelijnszorg kunnen worden toegepast.
Uit de patiëntenenquête na afloop van het onderzoek bleek dat de deelnemers de VR-test comfortabeler, gebruiksvriendelijker en minder vermoeiend vonden dan de conventionele methode. Ook kost de test aanzienlijk minder tijd, wat de efficiëntie in drukbezette oogklinieken kan vergroten.
Geografische atrofie
Geografische atrofie is de meest gevorderde vorm van droge leeftijdsgebonden maculadegeneratie (AMD). De aandoening treft met name ouderen en leidt tot het verlies van lichtgevoelige cellen in het centrale deel van het netvlies. Hierdoor verdwijnt het vermogen om te lezen, gezichten te herkennen of veilig te rijden. Wereldwijd stijgt het aantal patiënten snel door de vergrijzing. Alleen al in de VS lijden naar schatting bijna 20 miljoen mensen aan AMD, waarvan één op de vijf aan de vorm met geografische atrofie.
Hoewel nieuwe geneesmiddelen zoals Syfovre (pegcetacoplan) en Izervay (avacincaptad pegol) recent zijn goedgekeurd voor de behandeling van geografische atrofie, blijft het moeilijk om objectief te meten of deze medicijnen daadwerkelijk leiden tot functionele verbetering van het zicht. Volgens dr. Smith biedt de VR-test hier een waardevol alternatief: “Als we een snellere en patiëntvriendelijkere manier hebben om te meten of iemand echt beter ziet na behandeling, kunnen we nieuwe therapieën veel effectiever beoordelen.”
Digitale oogzorg
De onderzoekers zien de VR-technologie als een veelbelovende aanvulling op bestaande diagnostiek. Hoewel microperimetrie nog steeds voordelen biedt, zoals directe koppeling van meetgegevens aan retinabeelden, kan VR-onderzoek een belangrijke rol spelen in klinische trials. Het zou bijvoorbeeld kunnen helpen om sneller vast te stellen of nieuwe geneesmiddelen daadwerkelijk het gezichtsvermogen verbeteren.
Daarnaast opent de technologie deuren naar bredere toepassingen in digitale en thuiszorg, bijvoorbeeld voor periodieke monitoring van het zicht bij risicopatiënten of ouderen die minder mobiel zijn. “Als een test net zo betrouwbaar is, maar eenvoudiger, goedkoper en comfortabeler, dan is dat een logische stap vooruit,” aldus Smith.
Het onderzoek werd onlangs gepresenteerd op het jaarlijkse congres van The Retina Society in Chicago en wordt binnenkort gepubliceerd in een wetenschappelijk tijdschrift. De resultaten vormen een belangrijke stap richting patiëntgerichte, digitale oogzorg, waarin virtuele realiteit en data-analyse de kwaliteit van diagnostiek en behandeling aanzienlijk kunnen verbeteren.
Blindheid genezen met implantaat en AR-bril
Enkele weken geleden verschenen de resultaten van een Europese klinische studie onder leiding van University College London (UCL) en het Moorfields Eye Hospital. Daarin werd aangetoond dat een innovatieve combinatie van een oogimplantaat en augmented reality (AR)-bril mensen met ernstig zichtverlies opnieuw kan laten lezen.
Bij 84 procent van de 38 deelnemers met volledige blindheid door geografische atrofie bij droge maculadegeneratie (AMD) werd na de behandeling weer functioneel zicht vastgesteld. Gemiddeld konden patiënten vijf regels lezen op een gezichtsscherptekaart. Dat is een opmerkelijke verbetering, aangezien velen de kaart vóór de ingreep niet eens zagen.
Het PRIMA-implantaat, een microscopisch zonnepaneel van 2 bij 2 millimeter, wordt onder het netvlies geplaatst. Een AR-bril met camera registreert beelden, die via infrarood op het implantaat worden geprojecteerd en omgezet in elektrische signalen naar de hersenen. Volgens hoofdonderzoeker prof. Mahi Muqit markeert dit “een nieuw tijdperk in kunstmatige visietechnologie” met potentie voor bredere toepassing bij andere vormen van blindheid.
