Arts-assistenten en thoraxchirurgen in opleiding in het Erasmus MC oefenen vanaf oktober in virtual reality met de zeldzame en acute situatie van een reanimatie na een open hartoperatie. Wanneer dit gebeurt, moet er snel worden gehandeld. Een VR-training helpt artsen om beter voorbereid te zijn op zo’n situatie, aldus thoraxchirurg in opleiding Amir Sadeghi.
Sadeghi heeft software ontwikkeld om reanimatie na een openhartchirurgie in VR te oefenen. Hij deed dit samen met thoraxchirurg Edris Mahtab, student Klinische Technologie Jet Peek en partners in Macedonië DistantPoint LLC en Zan Mitrev Clinic. De chirurg ziet via een VR-bril een driedimensionale simulatie. Voor hem ligt de patiënt. De chirurg doorloopt met een team alle stappen van het protocol voor reanimatie na hartchirurgie. Sadeghi promoveerde 22 september 2021 op het onderwerp virtual reality in de thoraxchirurgie.
VR-training blijkt succesvol
Een proef met 30 ervaren chirurgen, verpleegkundig specialisten en onervaren artsen heeft uitgewezen uit dat de VR-training een succes is. De deelnemers ervaarden de simulatie als realistisch en een waardevolle manier van trainen. Vanaf oktober 2021 is de VR-training een standaardonderdeel van de inwerkperiode van arts-assistenten thoraxchirurgie in het Erasmus MC.
Voor een reanimatie van minuten tot dagen na een openhartoperatie geldt een ander protocol dan voor een ‘normale’ reanimatie. Meestal wordt de hartstilstand veroorzaakt door een ritmestoornis, bloeding, vocht rondom het hart of door een klaplong. Het borstbeen moet dan opnieuw worden opengemaakt om de oorzaak te vinden en te verhelpen.
Lastig te trainen situatie
“Dit is een zeer acute situatie die lastig te trainen is”, vertelt Sadeghi. “Op het moment zelf moet er snel worden gehandeld, waardoor er weinig tijd is voor training. Bovendien is zo’n reanimatie een zeldzame gebeurtenis: in Nederland gebeurt het naar schatting bij 1 tot maximaal 2 procent van de hartoperaties.”
Momenteel trainen arts-assistenten en chirurgen in opleiding hoe om te gaan met deze zeldzame situatie door protocollen te lezen en door in groepsverband fysiek te oefenen op een pop. Sadeghi: “Met virtual reality hoef je geen groepssessies te organiseren, maar kun je de training meerdere keren herhalen in je eigen tijd.”
Eindeloze mogelijkheden VR
De mogelijkheden van VR binnen de thoraxchirurgie zijn volgens de thoraxchirurg in opleiding in principe eindeloos. “Zo wordt er al gewerkt aan een simulatie voor het bedienen van de hartlongmachine voor perfusionisten in opleiding. Ook gebruik van VR-beelden als voorbereiding op een longsparende operatie bij longkanker heeft een vlucht genomen. Binnenkort start een multicenterstudie naar de effectiviteit hiervan. Sadeghi: “De longchirurgen kunnen al niet meer zonder.”
Het Thoraxcentrum van het Erasmus MC gebruikt de VR-bril ook in onderzoeksverband bij de voorbereiding van operaties van aangeboren hartafwijkingen. Daarbij wordt de CT-scan omgezet in een 3D-beeld. ‘Vooral bij kinderharten blijkt het nuttig: de chirurgen zien in virtual reality dingen die ze met CT-scans minder goed in beeld konden brengen’, aldus Sadeghi. Het enthousiasme is aanstekelijk. “Ik word elke week gebeld of gemaild door chirurgen of ze onze VR-ruimte mogen zien. Ik weet zeker dat virtual reality een blijvertje is in de chirurgie.”
VR-trainingen worden in zorg en welzijn steeds vaker toegepast. Zo traint Maaike Brunekreef als aandachtsfunctionaris huiselijk geweld & kindermishandeling binnen Isala sinds kort zorgprofessionals ook met behulp van een VR-bril in het herkennen van signalen van huiselijk geweld bij hun patiënten Daarmee kunnen de professionals de nieuwe Virtual Reality training ouderenmishandeling volgen. De (Belgisch) Limburgse Zorgacademie maakte in juni bekend dat het verpleegkundigen en studenten met behulp van VR gaat opleiden in het aspireren van patiënten met een tracheotomie.
