Wie hulp nodig heeft bij het digitaal beheren van medische gegevens, moet kunnen rekenen op een betrouwbare én gebruiksvriendelijke oplossing. De functionaliteit 'Vrijwillig Machtigen' binnen het MedMij Afsprakenstelsel maakt dat mogelijk – tenminste, in theorie. In de praktijk blijkt de toepassing nog stroef. Een pilot onder leiding van Stichting MedMij laat zien dat de techniek werkt, maar dat er op gebruiksvriendelijkheid en er voor een bredere adoptie nog heel wat werk verzet moet worden.
Met 'Vrijwillig Machtigen' kan een PGO-gebruiker iemand anders toestemming geven om namens hem of haar medische gegevens op te halen. Vooral voor mensen die minder digitaal vaardig zijn, biedt dit uitkomst. Toch signaleert Stichting MedMij dat de functionaliteit in de praktijk nog te weinig wordt geïmplementeerd.
Succesvolle test, wel te complex
Daarom werd tussen september 2023 en mei 2025 een pilot uitgevoerd samen met Frisius Medisch Centrum (voorheen Tjongerschans Ziekenhuis), Quli en ChipSoft. PROVES testte, in opdracht van Stichting MedMij, via een pilot de functionaliteit Vertegenwoordigen in de vorm van Vrijwillig Machtigen. De techniek werd succesvol getest in een live-omgeving. Deelnemers waren lastig te werven, maar de keten bleek technisch werkend. Tegelijkertijd is de ervaring van eindgebruikers duidelijk: het proces is te complex.
Belangrijkste bevindingen uit de pilot (pdf):
- Technisch werkt de keten, maar de werking is afhankelijk van ondersteuning door alle betrokken partijen;
- Gebruiksgemak is een aandachtspunt: het proces wordt door eindgebruikers als complex ervaren;
- Adoptie blijft achter: het is niet altijd inzichtelijk welke zorgaanbieders Vertegenwoordigen ondersteunen;
- Aanbeveling: stel de extensie Vertegenwoordigen verplicht binnen het MedMij Afsprakenstelsel;
Om de adoptie te verbeteren, nemen MedMij en VWS nu het voortouw. Zo werkt VWS aan een nieuwe, centrale authenticatiedienst voor machtigingen. Ook worden er nieuwe pilots opgezet, waarin praktijkervaring verder wordt uitgediept. Leveranciers kunnen bovendien aan de slag met een handreiking die uit de pilot is voortgekomen.
Drie jaar geleden had PROVES een Proof of Concept (PoC) opgezet, met als doel het Vrijwillig Machtigen binnen MedMij te beproeven. Destijds was een uitwerking voor het Vrijwillig Machtigen nog niet opgenomen in het MedMij afsprakenstelsel. De PoC is toen met succes uitgevoerd.
Digitale inclusie
Digitaal is het nieuwe normaal aan het worden. Zonder DigiD of andere inlogmogelijkheden lukt er steeds minder in commerciële én zorgorganisaties. Het ministerie van VWS wil voor deze en andere doelgroepen voorzieningen creëren voor digitale inclusie en werkt hierin samen met onder meer Pharos, de organisatie die zich inzet voor het terugdringen van grote gezondheidsverschillen. In het volgend magazine van ICT&health (nummer 4 – 2025) dat rond 22 augustus verschijnt een verhaal over het belang van Digitale inclusie en op welke manier daaraan wordt gewerkt.
