Binnen enkele jaren zal een buisje bloed genoeg zijn om de meest voorkomende vorm van longkanker op te sporen. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van VUmc. Een bloedtest kan straks met 91 procent zekerheid vaststellen of iemand vergevorderde, niet-kleincellige longkanker heeft. Bij het onderzoek zijn zogeheten swarm intelligence algoritmen toegepast die al lerend steeds beter kanker in bloed kunnen ontdekken.
Met de bloedtest kan ook, met een zekerheid van 81 procent, longkanker in een vroeg stadium worden vastgesteld. Dit betekent dat minder biopten en CT-scans nodig zijn voor de detectie van longkanker. Myron Best en Tom Würdinger, onderzoekers van Cancer Center Amsterdam, hebben over hun onderzoek gepubliceerd in het Amerikaanse vakblad Cancer Cell. Circa 50 vooraanstaande medici en wetenschappers onderschrijven de conclusies van het artikel. Meer onderzoek is nodig voordat de bloedtest op longkanker beschikbaar is voor patiënten.De studie is het vervolg op eerder onderzoek uit 2015, waarin de eerste resultaten van de techniek van Best en Würdinger bij verschillende tumortypes werd gepresenteerd. In de nieuwe studie zijn meer dan 700 personen geanalyseerd op de aanwezigheid van longkanker.
Eerste toepassing Swarm Intelligence
De bloedtest analyseert in bloedplaatjes het RNA, waarin genetische kenmerken zitten, met een nieuwe soort nauwkeurige computerberekeningen: de zogenoemde Swarm Intelligence. Deze algoritmen zijn voor de eerste keer toegepast bij een bloedtest. Vergelijkbaar met de zwermen van vogels vormen de computerberekeningen continu nieuwe combinaties van genen, op zo'n manier dat ze steeds beter worden in het herkennen van kanker in bloed. De inzet van zelflerende zoekalgoritmes in de diagnostiek van kanker is veelbelovend.Niet-kleincellige longkanker is de meest voorkomende vorm van longkanker. Patiënten lopen er vaak onwetend jaren mee rond en krijgen pas klachten als de longkanker is uitgezaaid en behandeling lastiger is. Tom Würdinger: "Met bloedtesten kan niet-kleincellige longkanker in een vroege fase worden opgespoord en behandeld, een fase waarin de overleving van patiënten significant beter is dan wanneer de tumor al is uitgezaaid. Nu is dit laatste nog een bekend beeld helaas."
Liquid biopsies voor screening kanker
Toekomstige diagnoses van kanker gaan naar verwachting vooral via bloed plaatsvinden. Zo kan kanker in een vroeg stadium worden opgespoord, waardoor de overlevingskansen van patiënten stijgen. "Het uiteindelijke doel van de opsporing van kanker via lichaamsvloeistof, zogenoemde liquid biopsies, zoals bloed, is om alle soorten kanker met 1 test te kunnen opsporen", aldus Myron Best.Tom Würdinger vult aan: "Ik verwacht ook dat in de toekomst vervelende mammografieën en coloscopieën voor screening op borst- en darmkanker minder nodig zijn. Grootschalige screeningsprogramma's zullen nodig zijn voor het afnemen van bloed voor de opsporing van kanker. Cancer Center Amsterdam heeft hiervoor het Liquid Biopsy Center opgericht met als doel de ontwikkeling van bloedtesten voor de detectie van kanker te versnellen. Net zoals zwangere vrouwen nu al door de NIP-test via bloedafname kunnen zien of hun ongeboren kind mogelijk genetische afwijkingen heeft. Deze lijn willen we voortzetten."
Volgende generatie bloedtesten voor kanker
De onderzoeksgroep van Würdinger, werkzaam vanuit de afdeling neurochirurgie, heeft een Europese subsidie van bijna 4 miljoen euro ontvangen voor een groot Europees samenwerkingsproject. Daarbij gaan jonge, getalenteerde onderzoekers een volgende generatie bloedtesten voor de detectie van kanker ontwikkelen. Wereldwijd is de verwachting dat bloedtesten voor de detectie van diverse kankersoorten binnen enkele jaren op de markt kunnen komen.Lees hier het volledige artikel (Engels).
