Het ministerie van VWS was aanwezig op het ICT&health congres op 30 januari 2023. Vertegenwoordigers van VWS merkten dat bezoekers flink wat vragen hadden over de Wegiz en de EHDS. Die werden ter plekke uitgebreid beantwoord, maar het leek VWS ook een goed idee om de top vijf vragen en de bijbehorende antwoorden ‘op papier’ bij elkaar te brengen.
Het ministerie van VWS sprak tijdens het congres met zorgprofessionals, adviseurs, leveranciers en studenten. Er was de nodige belangstelling voor de kennissessies van VWS maar ook was er duidelijk behoefte aan één-op-één-gesprekken bij de beursstand. Door de diversiteit van de bezoekers was er een breed pallet aan vragen omtrent met name Wegiz. Hieruit werd een nuttige top 5 geselecteerd.
Wat is de kern van de Wegiz?
De Wet elektronische gegevensuitwisseling in de zorg (Wegiz) verplicht dat de gegevensuitwisseling tussen zorgaanbieders straks elektronisch verloopt. Dit betekent dat zorgverleners via een computerverbinding informatie over patiënten en cliënten delen. Minister Ernst Kuipers zegt er het volgende over: “Met deze wet gaan we ervoor zorgen dat verschillende systemen met elkaar kunnen communiceren, zodat zorgverleners eenvoudig gegevens met elkaar kunnen delen en zo beter en sneller hun patiënt kunnen helpen. Op naar meer digitale verbondenheid in de zorg!”
De Wegiz is vorig jaar door de Tweede Kamer unaniem aangenomen en ligt op dit moment ter behandeling bij de Eerste Kamer die uiteindelijk alleen ‘ja’ of ‘nee’ tegen de wet kan zeggen. Belangrijk om te beseffen is dat het wetsvoorstel Wegiz een kaderwet is. Dit betekent dat er aanvullende regels komen, waarin staat welke gegevensuitwisselingen vanaf wanneer elektronisch moeten plaatsvinden. Die regels heten algemene maatregel van bestuur (AMvB). In zo'n AMvB gaat het bijvoorbeeld over recepten die een arts digitaal naar de apotheek verstuurt.
Hoe werkt de zorgsector mee aan de Wegiz
Het zorgveld kan voorafgaand aan het wetgevingstraject inhoudelijk meedenken door mee te werken aan het opstellen van de NEN-norm. Als de AMvB vervolgens in werking treedt moet iedere zorgaanbieder, die benoemd staan in de AMvB, gaan voldoen aan de wettelijke verplichting. Dan is het onder andere belangrijk om vast te stellen of en hoe werkprocessen gaan veranderen. Wanneer het informatiesysteem zoals het elektronisch patiëntendossier (EPD) of elektronisch cliëntendossier (ECD) aangepast wordt, is het cruciaal dat de zorgverlener ermee leert omgaan.
Wat betekent de Wegiz voor de huisarts?
De Wegiz heeft onder andere als doel te zorgen dat een zorgverlener, zoals een verpleegkundige of arts, meer tijd aan een patiënt kan besteden. Medische gegevens elektronisch uitwisselen vermindert de administratieve lasten want er hoeft niet te worden overgetypt.
Huisartsen hebben in hun praktijk onder andere te maken met de medicatieoverdracht. Deze geprioriteerde gegevensuitwisseling moet onder de Wegiz verplicht elektronisch worden uitgewisseld.
Welke invloed heeft de EHDS op de Wegiz?
Op dit moment is de invloed minimaal. De European Health Data Space (EHDS) is als voorstel nog in beweging en kan vanwege de onderhandelingen met alle Europese lidstaten nog veranderen. Daarom worden er nu geen aanpassingen in de Wegiz aangebracht. Zinspelen op eventuele invloeden brengt te veel onzekerheden met zich mee én zorgt voor jarenlange vertraging.
Minister Kuipers geeft aan de Wegiz pas aan te passen vanaf het moment van de inwerkingtreding van de use-cases (aangewezen gezondheidsgegevens) onder het EHDS-voorstel. Dit heeft als voordeel dat de Wegiz pas aangepast wordt als en wanneer het noodzakelijk is. De verwachting is dat meer wetgeving aangepast moet worden bij de implementatie van de EHDS, zoals gebruikelijk is bij Europese wetgeving. Om desinvesteringen door het zorgveld tot een minimum te beperken, heeft de minister wel een onderzoek ingesteld.
De verschillen en overeenkomsten tussen het huidige EHDS-voorstel en de Wegiz heeft VWS in een nuttige infographic verwerkt.
Wie graag wil weten over hoe de EHDS in de praktijk de komende tijd wordt uitgerold, doet er goed aan om het recente verslag van de presentatie van Theo Hooghiemstra, medeoprichter van Hooghiemstra & Partners, bestuurslid MedMij en lid van de redactieraad van ICT&health te lezen.
Hoe kan ik meepraten over de EHDS en meedoen met de Wegiz?
Er is een EHDS-community en Wegiz-community waar je als lid onder meer mee kunt doen met debatten. Ook organiseert VWS regelmatig informatiebijeenkomsten over deze thema’s. Houd de kalender op de community in de gaten én schrijf je in voor de nieuwsbrief om als eerste hiervan op de hoogte te worden gesteld.
