In deze blogserie verkennen we de toekomst van de zorgcommunicatie aan de hand van de vraag ‘Wat als…’. Toekomstscenario’s, nieuwe ontwikkelingen en innovaties binnen de zorgsector worden uitbundig besproken. Ditmaal kijken we naar wat de zorg kan leren van early adopters, zodat ook zorgaanbieders optimaal kunnen innoveren.
In de vorige blog bespraken we wat early adopters zijn, en waarom de zorgsector niet helemaal aan deze omschrijving voldoet. We concludeerden dat de zorg te maken heeft met verscheidene innovatiebarrières, zoals een grote complexiteit van taken, strenge wet- en regelgeving en het grote en vaak onoverzichtelijke aanbod van beschikbare technieken. Het is dus niet gek dat de zorgsector zich niet heeft ontpopt tot early adopter. Maar welke innovatiestrategie kenmerkt deze sector dan wel?
Terechte terughoudendheid
Natuurlijk bestaat er soms frustratie over het feit dat de zorg niet zo snel is in het omarmen van nieuwe technologische toepassingen. Denk aan beeldbellen. Die techniek bestond al jaren, maar werd pas tijdens de wereldwijde coronacrisis op grotere schaal in de zorgsector toegepast. Pas toen er echt geen andere optie was om in contact te blijven met patiënten dan via een online consult, werd deze nieuwe communicatietechniek grootschalig omarmd door de zorg.
Toch heeft de zorg vaak goede redenen voor haar afwachtende houding tegenover nieuwe technieken. Hoe vaak zien we het wel niet gebeuren dat een innovatie toch niet optimaal blijkt te werken, of niet veilig blijkt? Waar het bedrijfsleven deze groeipijnen voor lief neemt, wil de zorg terecht geen al te grote risico’s nemen met nieuwe technologieën of trends.
Samenwerken met bedrijfsleven
Moet de zorg de houding van het bedrijfsleven overnemen, om met recht een early adopter genoemd te kunnen worden? Ja en nee. Natuurlijk heeft de zorg er baat bij om eens over de schutting te kijken en zich te verdiepen in de manier van werken binnen het bedrijfsleven. Denk aan artsen die zich steeds actiever bezighouden met bedrijfsvoering binnen hun ziekenhuis, wat de zorg uiteindelijk beter en efficiënter maakt.
Toch loopt de samenwerking tussen het bedrijfsleven en de zorgsector vaak moeizaam. De twee sectoren lijken mijlenver uit elkaar te liggen, terwijl het bedrijfsleven en de zorg wel degelijk logische partners kunnen zijn. Vooral wanneer het gaat om innovatie. Kan die samenwerking ook leiden tot meer early adopters in de zorg?
De adoptie van maatwerk
Terug naar onze centrale vraag: wat als de zorgsector een early adopter zou zijn? Het is eigenlijk onmogelijk om de zorgsector te meten aan de hand van het in onze vorige blog geschetste innovatiemodel van Rogers, laat staan de sector te vergelijken met het bedrijfsleven. Innovatie in de zorg draait immers vooral om maatwerk, niet om het volgen van succesvolle trends die - vaak ontwikkeld met het oog op winst of het creëren van efficiencyslagen - worden toegepast in het bedrijfsleven.
Zorgen is mensenwerk, en daarmee verdwijnen zaken als ROI (return on investement) als vanzelf naar de achtergrond. Daarbij is elke zorgorganisatie weer anders: de uitdagingen van een huisartspraktijk zullen altijd anders zijn dan die van een huisartsenpost of de VVT-sector. Een innovatie die voor de ene zorginstelling de perfecte uitkomst kan bieden, zou bij een andere instelling zomaar onbruikbaar kunnen blijken.
Dé early adopter binnen de zorgsector is dan ook niet zomaar aan te wijzen. Elke instelling zal zijn eigen innovaties zorgvuldig uit moeten kiezen en deze in samenwerking met de ontwikkelaar moeten finetunen tot een maatwerkoplossing.
Rol als early adopters of co-creators?
De zorg zal daarom waarschijnlijk nooit een échte early adopter worden. De sector loopt nu eenmaal niet voorop in de mars naar meer technologische vernieuwingen. Éen ding zou de zorgsector wel kunnen leren van early adaptors: het is van cruciaal belang om eindgebruikers te betrekken zijn bij de ontwikkeling van nieuwe technieken. Co-creatie lijkt de toekomst.
"Elke zorginstelling is in feite haar eigen early adopter"
Alleen maatwerkinnovaties kunnen namelijk echt van toegevoegde waarde zijn binnen de huidige zorgmarkt. In die zin is de zorgsector beter te bestempelen als een co-creator. Door middel van co-creatie tussen zorgprofessionals en innovators, kunnen zij de specifieke problemen binnen de sector gericht aanpakken.
Ondanks de vele innovatiebarrières is het cruciaal dat de zorg blijft innoveren, om zo de toenemende werkdruk het hoofd te bieden. Co-creatie leent zich hier goed voor. Laten we dus vooral doorgaan met het continu delen van feedback en het afstemmen van technologische innovaties op individuele (zorg)behoeften, om zo tot innovatieve maatwerkoplossingen te komen. Zo wordt elke zorgorganisatie uiteindelijk haar eigen early adopter.
