Het Karolinska Institutet (Zweden), Mayo Clinic en Johns Hopkins Hospital (VS), Sheba Medical Center (Israël) en Charité (Duitsland) behoren tot de topziekenhuizen op internationale ranglijsten. Wat onderscheidt hen? Vorige week publiceerden Newsweek en Statista hun nieuwste ranking: World's Best Hospitals 2023 – eerste conclusie: de top 10 van beste zorginstellingen staat al jaren hoog genoteerd. Dus wat is hun geheime formule?
Zoals benadrukt door de auteurs van het rapport, is de karakteristieke eigenschap van top-ziekenhuizen het gevolg van hun streven naar perfectie, het doorbreken van interne silo's, samenwerking en naadloze communicatie binnen het team. Managers van de winnende faciliteiten spreken over het aantrekken van het beste talent, een duidelijke visie, hoge ambities, inspirerende werkomgevingen voor jonge werknemers en een nadruk op de behandelresultaten. Ook het vermogen en de bereidheid om innovaties te blijven introduceren en motiverend leiderschap spelen een cruciale rol.
Gewoon een goede organisatie
Het ziekenhuis dat in de meeste internationale rankings regelmatig de eerste plaats op het podium inneemt, is de Mayo Clinic (63.000 medewerkers). Het ziekenhuis werkt al jaren aan zijn reputatie en de excellentie van Mayo's operaties wordt in de medische gemeenschap beschreven als de 'Mayo-magie'. Een terugkerend element in interviews met het management is de uitspraak 'patiënten eerst'. En dit is niet zomaar een goede slogan.
Het Mayo-gezondheidszorgsysteem bereikt dit door zich te concentreren op teamwerk in plaats van op hiërarchie. Deze filosofie maakt deel uit van hun geschiedenis. Aan het einde van de 19e eeuw creëerden William en Charles Mayo, broers en artsen, samen met een kleine groep andere oprichters, waaronder franciscaner nonnen, een model van medische samenwerking, geïnspireerd door het helpen van lokale slachtoffers van een tornado. Teams van specialisten zorgden voor patiëntgerichte zorg. Destijds kende niemand de betekenis van 'patiëntgerichte zorg'.
Werkzaamheden bij Mayo vinden plaats binnen artsenspecialiteiten maar ook op administratief en verpleegkundig niveau. In de praktijk betekent dit dat patiënten tijdens één bezoek volledige zorg en service krijgen en soms direct doorverwezen worden naar een specialist zonder dat er nog een bezoek nodig is.
Digitale-deurenbeleid
In de loop der jaren heeft de kliniek ook haar 'digitale deuren'-benadering ontwikkeld - wat staat voor virtuele service voor de patiënt, zelfs voorafgaand aan het bezoek zelf. Onlangs is de benadering van het "thuisziekenhuis" geïntroduceerd. Indien mogelijk worden patiënten thuis behandeld en wordt hun gezondheidstoestand gemonitord via gezondheidstechnologie op afstand. Mobiele teams bezoeken regelmatig patiënten om hun gezondheidstoestand bijkomend te controleren (contact onderhouden, psychologische ondersteuning bieden, enz.). Het essentiële onderdeel van de behandeling is echter toegang tot gegevens - werken in teams en het doorbreken van silo's is gemakkelijker wanneer elk teamlid toegang heeft tot patiëntendocumentatie.
Een ander interessant concept geïntroduceerd bij Mayo Clinic: de organisatie wordt beheerd door artsen volgens een model van duaal leiderschap. Managers zijn dokters, maar ze worden ondersteund door administratief directeuren. De bevoegdheidsverdeling is duidelijk en zo'n duo garandeert de verzoening van klinische prioriteiten met organisatorische.
Medewerkers met meer dan vijf jaar praktijk ontvangen hetzelfde salaris binnen hun specialiteit, waardoor ze zich kunnen concentreren op patiënten en samenwerkingsverbanden in plaats van op hun carrière. Zoals door vertegenwoordigers van het management wordt toegegeven, is zo'n model controversieel en vraagt het om een andere houding van de medewerkers, maar de opbrengst zit hem in de vorm van goed teamwerk.
Toonaangevend blijven
Laten we de belangrijkste gebieden samenvatten die Mayo helpen om toonaangevend te blijven in de gezondheidszorg:
Patiëntgerichte aanpak
Mayo geeft prioriteit aan het comfort van patiënten in elke fase van hun reis. De ervaring van de patiënt is goed gepland, van het boeken van het bezoek tot het contact opnemen met de arts en het zorgteam, zelfs als de patiënt thuis blijft - op dit gebied patiënten voorzien van informatie die hen kan helpen om samen met de arts/verzorger beslissingen te nemen. Mayo heeft een uitgebreide website met een symptoomchecker, een ziektebibliotheek en tips voor het voorbereiden van een bezoek. Een mobiele app is een extra functie.
Leiderschap gecombineerd met medische ervaring
Het combineren van het doel van een stabiele financiële situatie met de beste zorg is een enorme uitdaging. Een model waarbij artsen-leiders samen met experts in een strikt bestuurlijke functie leiding geven, is atypisch, maar het werkt. De vlakke hiërarchie bevordert de communicatie en het werk binnen de zorgteams. Dit alles vraagt om een organisatiecultuur die gericht is op innovatie: het continu perfectioneren van de processen en het doorvoeren van veranderingen gericht op het verbeteren van de kwaliteits- en zorgindexen.
Van cruciaal belang is het vermogen om getalenteerde mensen aan te trekken en te behouden, wat gezien de schaarste aan medisch personeel geen sinecure is. Aan de andere kant werken verpleegkundigen en artsen het liefst in prestigieuze faciliteiten met een moderne infrastructuur waar patiënten worden verzorgd, maar ook rekening houdend met hun werkcomfort en professionele burn-outpreventie.
Moderne technologieën
Een van de meest kritieke elementen die de beste ziekenhuizen kenmerken, is de strategische en doordachte implementatie van technologieën: van oplossingen voor facilitaire administratie, systemen die de zorg van de arts voor de patiënt vergemakkelijken (naadloze gegevensuitwisseling), tot apps voor patiënten die hen helpen navigeren rond het gezondheidszorgsysteem en hulp krijgen als dat nodig is. Digitale gezondheid biedt steeds nieuwe mogelijkheden – AI-systemen om de gegevens van EDM en waarschuwingen te analyseren voorafgaand aan verslechtering van de toestand van de patiënt, oplossingen voor het bewaken van de gezondheidsstatus van patiënten met chronische ziekten en mobiele apps die helpen bij gezondheidsbeheer.
Het belangrijkste is om innovaties zo in de organisatie te brengen dat ze één samenhangend zorgecosysteem vormen in plaats van een bron van frustratie te worden door het gebrek aan data-integratie.
Zorgcoördinatie, kwaliteit zonder compromissen
Naadloze zorg gaat over het opzetten van organisatorische procedures en oplossingen die het pad van de patiënt ondersteunen vanaf het moment dat hij de deur van het ziekenhuis oversteekt. Waar mogelijk moeten procedures worden vereenvoudigd en de administratieve processen (in termen van gegevensuitwisseling) worden geautomatiseerd. Kwaliteit komt voort uit cijfermatig gespecificeerde indicatoren, die continu worden gemonitord. Om de resultaten te verbeteren, dienen daar waar knelpunten worden gevonden voortdurend veranderingen in de klinische en organisatorische procedures te worden doorgevoerd (lean healthcare).
Het is moeilijk om het niet eens te zijn met deze principes van het streven naar kwaliteit. Maar waar te beginnen wanneer managers zich vaak moeten concentreren op het blussen van branden en er geen tijd is voor strategische planning? Managementleiders zouden zeggen dat strategische planning een antwoord is op de vicieuze cirkel van crisisbeheersing.
