Overal ter wereld zijn mensen vandaag de dag verbonden door technologie. We kunnen in de meest afgelegen gebieden communiceren, werken en toegang krijgen tot informatie. Dit kan dankzij heldere afspraken over hoe netwerken, systemen en data met elkaar kunnen communiceren. In de sector zorg en welzijn, waar bijna 1,3 miljoen mensen werken en waarvan jaarlijks miljoenen mensen gebruikmaken, zijn we nog niet zover, schreef Nictiz-directeur-bestuurder Leonique Niessen in een recente editie van ICT&health.
De wereld van zorg en ICT wordt vaak als complex gezien. Er zijn talloze betrokken partijen en domeinen zoals zorgverleners en zorgaanbieders, ICT-leveranciers, beleidsmakers, patiënten en inwoners, ziekenhuizen, verpleging en verzorging, huisartsen, ggz of gehandicaptenzorg. Ieder met eigen behoeften, systemen en prioriteiten. Daarom is het bereiken van interoperabiliteit van zorgdata uitdagend en lukt dit alleen door samen te werken. Niemand of niets kan dit alleen. We moeten werelden verbinden. Werelden die niet vanzelfsprekend verbinden of verbonden zijn.
Technisch is heel veel mogelijk, maar het gaat erom dat we al deze technische mogelijkheden verbinden met de zorg. Techniek is namelijk pas relevant als het waarde geeft in de zorgpraktijk van alledag. En dat kan alleen als de zorgprofessional en de -gebruiker betrokken zijn bij de ontwikkeling van ICT-oplossingen. In het verleden zijn er op verzoek van het veld standaarden en oplossingen ontwikkeld die uiteindelijk niet werden gebruikt. Dit moet anders: we moeten zeker weten dat wat wordt ontwikkeld, ook daadwerkelijk ingebouwd en gebruikt zal worden.
Duidelijk commitment
Een dergelijke verandering vraagt om minder vrijblijvendheid en om duidelijk commitment van alle betrokkenen. Dat vraagt op zijn beurt van Nictiz om in co-creatie tot werkende standaarden te komen. Het vraagt van brancheorganisaties om te werken aan het overnemen van de standaarden door hun leden. En dat vraagt van leveranciers om standaarden echt in te bouwen. Minder vrijblijvendheid, zodat wat we ontwikkelen, ook daadwerkelijk wordt gebruikt.
De landelijke ambitie is volledige databeschikbaarheid tegen 2035. Dat betekent echter niet dat we moeten wachten op de perfecte oplossing. We moeten nu al stappen zetten met wat er nu al is. We missen mijns inziens in Nederland echter een landelijke implementatiepartij, die namens de zorg verantwoordelijk is voor implementatie en uitvoering van de landelijke afspraken die we met elkaar hebben gemaakt. Een partij die mee kan praten over de uitvoerbaarheid van beleid en besluiten. Een partij die met het veld en met leveranciers durft aan te geven welke keuzes en prioriteiten er voorliggen. Een partij die een routekaart over de sectoren heen kan maken.
Dit vraagt van de beroepsverenigingen en brancheorganisaties dat ze medeverantwoordelijkheid nemen: zelfbinding, vraagbundeling en sturing op gezamenlijke overkoepelende implementatieafspraken. Nictiz werkt onder meer hiervoor graag samen met VZVZ, de vereniging van zorgaanbieders, en met de RSO’s. Organisaties die landelijk beleid en afspraken kunnen vertalen naar implementatie en uitvoering op sectoraal en regionaal niveau.
Regie en samenhang
Connecting Worlds is een belangrijk thema binnen Nictiz dat gaat over regie en samenhang. Dit thema zal ook weer centraal staan tijdens het gelijknamige Nictiz-congres later dit jaar. We werken aan het verbinden van zorg en ICT om databeschikbaarheid te verbeteren. Dat vraagt onder andere om verbinding tussen de vele overleg- en programmatafels, waar Nictiz stelselbeheerder is en VWS de stelselhouder.
Samen brengen we zorg en ICT dichter bij elkaar om concrete stappen te zetten naar betere, toegankelijke zorg. Nictiz is al lang niet meer van alleen standaarden, al worden we nog wel vaak zo gezien. We zijn en doen veel meer. Zo zitten we volop aan de landelijke tafels die relevant zijn voor het realiseren van databeschikbaarheid en het inrichten van het gezondheidsinformatiestelsel.
Het artikel van Leonique Niessen gemist? Lees het in ICT&health 2, 2025, of lees het in ons online magazine.
Door innovation partner
