Toepassing van zorgtechnologie, mits goed geïntegreerd in de werkprocessen, kan bijdragen aan meer capaciteit in de ouderenzorg om cliënten te helpen. Zo hoeven zorgverleners en mantelzorgers minder tijd aan reizen te besteden en kan het aantal zorgmomenten afnemen. Ook draagt de inzet van een aantal technologieën bij aan het werkplezier en daarmee aan het terugdringen van het ziekteverzuim. Daarnaast kan de inzet van technologie in potentie meer kwaliteit van leven voor de cliënt opleveren en kan de toepassing rust brengen voor de mantelzorger bij het uitoefenen van de mantelzorgtaken.
Dat concluderen onderzoekers van adviesbureau Significant Public en Vilans in het rapport Onderzoek naar Tijdsbesparende technologieën in de ouderenzorg. Minister Hugo de Jonge van VWS bood het rapport deze week aan de Tweede Kamer aan. De aanleiding voor het onderzoek was een kamermotie om de inzet van (slimme) zorgtechnologie in de ouderenzorg verder te bevorderen. De focus van het onderzoek lag - in opdracht van VWS - op het in kaart brengen van technologieën die zich hebben bewezen of een potentie bieden op het gebied van tijdbesparing. Een documentstudie en diverse interviews in de praktijk hebben geleid tot waardevolle bevindingen en inzichten voor zorgaanbieders in de ouderenzorg, aldus Vilans.
Opschaling stimuleren
Met de uitkomsten van het rapport moeten zorgaanbieders, zorgverzekeraars en zorgkantoren actief bewogen worden de gewenste opschaling ter hand te nemen en te monitoren welke initiatieven daadwerkelijk voldoende worden opgeschaald en welke niet. Per onderzochte technologie is daarom aangegeven welke potentiële zachte en harde kosten en baten de inzet van de betreffende innovatie met zich brengt als oriëntatietool en beslissingsondersteuning voor de zorgaanbieders.
Het onderzoek bestaat uit twee delen. Voorafgaand aan de eigenlijke uitkomst van het onderzoek signaleren de onderzoekers dat het voor de succesvolle implementatie van innovatie en technologie noodzakelijk is dat medewerkers vroegtijdig worden betrokken, het aan te bevelen is stapsgewijs te implementeren, er aandacht is voor scholing en training en evaluatie en om technologie zo snel mogelijk in te zetten bij de cliënten.
- Het eerste deel van het onderzoek gaat in op 13 technologieën en bevat een overzicht per technologie van de zachte en harde kosten en baten ten behoeve van de zorgaanbieders. Het gaat om technologieën die hetzij alleen thuis, hetzij thuis en in een verpleeghuis kunnen worden toegepast dan wel alleen in een verpleeghuis.
- Het tweede deel bevat ten aanzien van vijf van de 13 technologieën een macro-economische verdieping. De factsheets geven per technologie een handzaam overzicht van de kosten en baten, de aanknopingspunten ten aanzien van de arbeidsbesparing en de succesfactoren en aandachtspunten van een zinvolle inzet van de onderzochte technologieën.
Zorgtechnologie verhoogt productiviteit
De insteek van het onderzoek is volgens minister De Jonge er niet op gericht om op arbeid als zodanig te besparen, maar om met betrekking tot een aantal technologieën voor zorgaanbieders in kaart te brengen hoe de inzet van die technologie de productiviteit van de zorgprofessionals kan verhogen. De aanleiding daarvoor is onder meer dat tussen 2015 en 2040 het aantal ouderen met dementie van 165.000 naar 330.000 verdubbelt. Daardoor moet er meer zorg verleend worden door minder medewerkers. Het aantal ouderen dat thuis woont, verdubbelt in die periode, van ongeveer 1,2 miljoen naar 2,6 miljoen. De inzet van technologie en innovatie kan in potentie een belangrijke en noodzakelijke bijdrage leveren om ouderen verantwoord (langer) thuis te laten wonen of onderdeel uitmaken van het verlenen van kwalitatief goede (verpleeg)zorg, thuis en in het verpleeghuis.
Een voorbeeld dat naar aanleiding van het onderzoek in het oog springt, is het gebruik van de medicijndispenser. Op dit moment zijn er zo'n 5.500 medicijndispensers in gebruik op een volgens het onderzoek potentieel aantal van 28.500. de onderzoekers stellen dat het gebruik van de medicijndispenser zowel voor de cliënt als de zorgverlener eenvoudig is. Voor de cliënt gaat het om de bediening van één knop. Voor de zorgverlener gaat het om het invoeren van de medicijnrol in de dispenser.
Bij gebruik van de medicijndispenser kan dagelijks ongeveer 22 minuten (zorgmoment + reistijd) per patiënt bespaard worden. Daarnaast wordt aangegeven dat de cliënt meer eigen regie over zijn leven
ervaart doordat de cliënt zelf de medicijnen beheert en inneemt. Dat roept de vraag op waarom deze toepassing die al sinds 2010 in gebruik is, niet veel vaker gebruikt wordt. Verklaringen zijn onder meer samenwerking met stakeholders, kosten abonnement, training, storing in het apparaat of het wegvallen van een van de zorgmomenten tijdens de dag. Maar de voordelen van een toenemend gebruik zijn volgens de onderzoekers dusdanig dat hiervoor een oplossing gevonden zou moeten worden zodat het geen belemmering meer vormt voor de toepassing van de dispenser.
Ontlasten naasten, mantelzorgers
Ook voor de naasten en mantelzorgers kan de inzet van zorgtechnologie in potentie een ontlasting van de zorg zijn. Zo ervaren zij meer rust over de zorg bij leefstijlmonitoring, beeldschermzorg, toegangsbeheer, bundeling zorgtechnologie, beeldtechnologie voor wondzorg en de toepassing van geavanceerde domotica. Dat kan zelfs zo ver gaan dat de zogeheten volhoudtijd van de mantelzorgers kan worden verlengd omdat de toepassing van technologie het aantal stressmomenten doet afnemen.
Ook de kwaliteit van het werk kan toenemen door innovatieve concepten te hanteren. Een bekend voorbeeld is de slimme incontinentieluier waardoor er vermindering van de fysieke belasting voor medewerkers ontstaat (minder verschoningen), er een afname is van natte bedden en de urinegeur op de afdeling vermindert.
