Het Zuyderland Medisch Centrum startte deze week met het inzetten van aangepaste snorkelmaskers. Die zijn met behulp van een 3D-geprint onderdeel 'omgebouwd' tot een COVID Lifesaver Mask. Vandaag is het gebruik van die maskers onmiddellijk stopgezet nadat bleek dat ze in sommige gevallen kunnen lekken. "De gezondheid van ons personeel staat voorop", aldus een woordvoerder van het ziekenhuis.
Eind maart werd bekend dat snorkelmaskers met behulp van een 3D-geprint koppelstuk, aangesloten kunnen worden op een filter. De documentatie voor het aanpassen van snorkelmaskers werd open source gedeeld. Nu blijkt echter dat het zogenoemde COVID Lifesaver Mask, zoals dat ook bij Zuyderland Medisch Centrum, eerder deze week in gebruik genomen was, in sommige gevallen kan lekken.
Gisteravond publiceerde de TU/Delft een waarschuwing en het advies om de aangepaste snorkelmaskers niet meer te gebruiken. Het Zuyderland Medisch Centrum startte eerder deze week met de uitrol van 300 aangepaste snorkelmaskers voor IC-personeel. Inmiddels is, ingegeven door de berichtgeving van de TU/Delft, besloten het gebruik per direct te stoppen. Momenteel wordt gewerkt aan een oplossing.
Snorkelmaskers niet luchtdicht
De Universiteit van Antwerpen (UvA) heeft het COVID Lifesaver Mask de afgelopen periode uitgebreid getest. Daaruit blijkt dat het snorkelmasker niet geschikt is om te gebruiken als bescherming tegen besmetting met het coronavirus. Het masker blijkt niet in alle gevallen luchtdicht te zijn. Dat betekent dus dat lucht van buiten kan binnendringen.
Dat klinkt op zich vreemd aangezien dergelijke maskers met succes door duikers gebruikt worden om water buiten te houden. Welnu, de reden dat de maskers onder water wel 'luchtdicht', of eigenlijk dus waterdicht, zijn, heeft te maken met het feit dat de druk van het water daar een rol in speelt. Die druk zorgt voor een luchtdichte afsluiting.
"De lekkage is inherent aan het ontwerp van het Decathlon-masker. Het masker is ontworpen voor een andere toepassing waarbij de druk van het water van buitenaf helpt om de verschillende delen van het ontwerp met elkaar te verzegelen. En dit masker vereist intensieve herontwerpen om een goede luchtdichte pasvorm te bereiken," zo concludeert het onderzoek van de UvA.
Positief druksysteem toevoegen
Gisteren publiceerde de TU/Delft naar aanleiding hiervan ook het advies om de maskers niet meer te gebruiken. Daarin wordt ook verwezen naar een mogelijke oplossing; het toevoegen van een positief druksysteem waarmee de maskers wel luchtdicht afsluiten.
"De laatste testresultaten tonen aan dat het Covid LifeSaver Mask momenteel niet voldoet aan de FFP-veiligheidsnormen. Het resultaat hangt af van de pasvorm op het gezicht van de testpersoon, waar bij inhalatie een negatieve luchtdruk ontstaat. Hierdoor ontstaat een situatie waarbij ongefilterde lucht in het masker kan komen. In deze huidige staat van ontwikkeling is het Covid LifeSaver-mask niet veilig voor gebruik in een klinische omgeving en raden wij het gebruik ervan af. Het positieve druksysteem dat in ontwikkeling is, vertoont dit ongewenste effect niet."
Bij het Zuyderland wordt momenteel bekeken of de 300 geleverde snorkelmaskers voorzien kunnen worden van een positief druksysteem zodat ze alsnog veilig in gebruik genomen kunnen worden. Daarbij moet onder andere gekeken worden naar de (on)mogelijkheden, kosten en de snelheid waarmee een dergelijke oplossing geïmplementeerd kan worden.
Betere bescherming dan FFP2-masker
Wanneer het huidige probleem rondom de pasvorm van het snorkelmasker opgelost (kan) worden, dan zijn de aangepaste snorkelmaskers wel degelijk een prima alternatief voor de schaarse FFP2-maskers.
De filters die gebruikt worden in het COVID Lifesaver Mask kunnen 24 uur aaneengesloten door dezelfde persoon gebruikt worden voordat ze vervangen moeten worden. De gezichtsmaskers zelf kunnen na desinfectie met alcohol opnieuw ingezet worden. Het aangepaste snorkelmasker beschermt beter dan het FFP2-masker. "Ze blijken voor 99,9 procent bestand tegen virussen en bacteriën. Bij een FFP2-masker is dat 92 procent", zegt Ralph Berendsen, klinisch fysicus bij Zuyderland.
Een klein nadeel van het werken met een snorkelmasker is dat zorgmedewerkers elkaar iets minder goed kunnen verstaan. Daarnaast is ook het ademen even wennen. Maar die wegen volgens Zuyderland niet op tegen de voordelen.
300 snorkelmaskers in enkele dagen
Nadat Zuyderland op het pad kwam van de 'snorkelmasker oplossing' heeft het ziekenhuis aan Accenture gevraagd te onderzoeken of de productie ervan in de regio (Zuid-Limburg, red.) mogelijk zou zijn. Via het Limburg Meet netwerk kwam men in contact met Zuyd Hogeschool. Daar werden binnen 24 uur twee prototypes van het aangepaste snorkelmasker gemaakt die snel goedgekeurd werden. Die snelle goedkeuring van het snorkelmasker staat los van de problemen rondom de pasvorm van het COVID Lifesaver Mask.
Vervolgens hebben een aantal bedrijven er samen voor gezorgd dat binnen 72 uur 300 maskers geproduceerd en geleverd werden. De snorkelmaskers zelf waren afkomstig van sportwinkel Decathlon. De productie van het 3D-geprinte koppelstuk en de assemblage van de maskers werd gerealiseerd door RepRapUniverse, Achatz Industries, Blackbelt 3D, colorFabb, Chemelot Innovation and Learning Labs en Zuyd Hogeschool.
Richtlijn voor 3D-geprinte koppelstukken
Eerder bleekt dat de 3D-geprinte koppelstukken, door geringe afwijkingen tussen verschillende 3D-printers, niet altijd exact gelijk zijn. Daardoor kan de sluiting in bepaalde gevallen imperfecties vertonen. Daarom wordt geadviseerd de koppelstukken volgens een specifiek, goedgekeurde, set aan instellingen te printen. En daarna elk geprint onderdeel individueel te controleren en koppelstukken die niet strak aansluiten, of andere imperfecties bevatten, niet te gebruiken.
De 3D-printing problemen hebben echter niets te maken met de reden waarom nu aangeraden wordt om het COVID Lifesaver Mask niet te gebruiken.
