“Je moet mensen geen digitale werkelijkheid indrukken, maar deze passend maken bij hun behoeften en verlangens. Beleving speelt daarin een cruciale rol”, stelt Jolanda Buwalda, bestuursvoorzitter van Omring. Dit inzicht vormt de basis voor tal van digitale innovaties bij de VVT-organisatie, die bijna 13.000 cliënten heeft in West-Friesland, de Kop van Noord-Holland en op Texel. Opvallend is het succes dat Omring boekt met gamification. “De funfactor verhoogt de betrokkenheid en als je iets zelf ondergaat, heeft dat een directe invloed op je gedrag. Zo raken niet alleen onze professionals, maar ook cliënten veel sneller gewend aan een digitale omgeving”, is Buwalda’s ervaring. Onder haar inspirerende aansturing heeft Omring zich de kunst van het innoveren eigen gemaakt en ontwikkelt het vindingrijke oplossingen voor de uitdagingen waar de thuis-, revalidatie- en verpleeghuiszorg voor staan. Dit vermogen komt de organisatie ook tijdens de COVID-19 crisis goed van pas.
Vanwege de lange afstanden in het verzorgingsgebied begon Omring ruim vijf jaar geleden als één van de eerste zorgorganisaties met beeldbellen en monitoring op afstand. Dit bleek de aftrap voor een golf aan digitale ontwikkelingen, met als doel: op de juiste plek persoonsingerichte zorg bieden. Hiervoor ontwikkelde de VVT-organisatie in samenwerking met zorgverzekeraar VGZ, wetenschappers en commerciële partijen een breed scala aan nieuwe digitale toepassingen.
Mooie voorbeelden hiervan zijn de Microsoft HoloLens en klinimetrie die worden ingezet in revalidatietrajecten, smart glasses voor wondzorg op afstand, het beslissingsondersteunende Resident Assessment Instrument (RAI) in de zorg voor kwetsbare ouderen en serious games zoals Ria’s escaperoom om zorgprofessionals te trainen. Ten grondslag aan deze beweging liggen de kernwaarden ‘vindingrijk, eigen regie, samen en positief’, die diep zijn geworteld in het DNA van zowel Omring als Buwalda zelf.
Impact COVID-19
Voorlopig staat de zorg ook bij Omring hoofdzakelijk in het teken van COVID-19. “Corona werkt enorm ontwrichtend”, zegt Buwalda. “Niet alleen staan de fysieke menselijke omgang en de intensiteit ervan onder druk, je moet ook op een heel andere manier omgaan met de beschikbare zorgcapaciteit, zowel qua plekken als inzet van personeel.”
Omdat ziekenhuizen ten tijde van dit interview hun electieve zorg fors hadden afgebouwd, had Omring nauwelijks of geen instroom meer in de geriatrische revalidatiezorg. Die capaciteit is omgebouwd tot externe COVID-19-units voor verwijzing vanuit ziekenhuizen, huisartsen en de wijkverpleging. Buwalda: “Zo ontstaan nieuwe vormen van ketenzorg, maar de reguliere zorg is qua capaciteit en productie in een totaal ander daglicht komen te staan. Ik merk wel dat we inventief zijn in hoe we op organisatorisch vlak snel kunnen op- en afschalen. Vanuit dat oogpunt brengt de crisis ons ook wel wat: de snelheid van handelen, doe-capaciteit en inventiviteit om je inzet op de juiste plek te plegen.”
Versneld opschalen
COVID-19 zorgde ook voor versneld opschalen van zorg op afstand. “We hadden al enkele honderden iPads in gebruik voor beeldbellen, monitoring op afstand en Familienet, een digitale manier waarmee ouderen contact kunnen houden met naasten”, zegt Buwalda. “Met steun vanuit VWS zijn daar de afgelopen tijd nog eens zo’n 600 tablets bijgekomen, niet alleen voor cliënten, maar ook voor personeel dat multidisciplinair overleg moet voeren.”
Daarnaast maakt Omring steeds intensiever gebruik van de Medido, een automatische medicijndispenser waarmee medicatie veilig op afstand kan worden toegediend. Buwalda: “Vanuit de Stimuleringregeling e-health Thuis (SET) waren we al begonnen met een proef, maar die is versneld opgeschaald. Deels zelfs met een andere fabrikant omdat de huidige Medido-leverancier niet aan de enorme vraag kon voldoen. Waar we voorheen last hadden van opschalingsproblematiek, zie je alles nu heel snel gaan.”
Toekomst na corona
Met de digitale werkelijkheid die door COVID-19 een extra impuls krijgt, is Omring al ruim vijf jaar intensief bezig. “We maken als eerste VVT-organisatie deel uit van het landelijke netwerk ‘Zinnige zorg’ van zorgverzekeraar VGZ”, vertelt Buwalda. “Daarin geven we de thuiszorg volledig vorm vanuit quadriple aim, gericht op kwaliteit en doelmatigheid voor cliënten, personeel en de maatschappij. Dat is onze drijfveer voor nieuwe innovatiegolven, waarmee we zorgvragen willen ombuigen vanuit de juiste zorg op de juiste plek. Uitgangspunt hierbij is persoonsingerichte zorg.”
Eén van de bewegingen die al in gang is gezet, is ziekenhuiszorg verplaatsen naar thuis. Bij chronische aandoeningen als hartfalen en COPD kunnen gespecialiseerde verpleegkundigen patiënten op afstand monitoren. Ook intensieve wondverzorging biedt Omring in samenwerking met het Dijklander Ziekenhuis thuis aan. Via een smart glass kijkt de wondzorgverpleegkundige van het ziekenhuis mee met Omrings wondverpleegkundige bij de cliënt thuis.
Daarnaast werkt de zorgorganisatie aan beoordeling op stand. “Dit betekent dat als een cliënt inbelt, je samen bekijkt of een huisbezoek of afspraak bij de polikliniek nodig is of dat er instructie op afstand kan plaatsvinden. Die instructie willen we straks aanbieden via de Persoonlijke Gezondheidsomgeving van de cliënt”, licht Buwalda toe.
"Gedrag verandert door beleving en funfactor"
Tandem met wijkverpleging
Naast de beweging van ziekenhuis naar thuis, verplaatsen ook huisartsen in toenemende mate zorg naar de thuiszorg. “Niet alleen bij chronisch zieke mensen, maar ook bij kwetsbare ouderen”, aldus Buwalda. Zij geeft aan dat huisartsen ook zelf gebruik kunnen maken van digitale technologie. “Alleen zien we hier dat het opschalen afhankelijk is van individuele huisartsen. Dat verloopt vaak minder snel dan bij ziekenhuizen, waar we deze beweging met één organisatie bestuurlijk en functioneel kunnen inrichten. Toch zien we al steeds meer huisartsen een tandem vormen met wijkverpleegkundigen. Die samenwerking wordt steeds intensiever.”
Omring kan volgens Buwalda ook een coördinerende rol vervullen als het gaat om medicatieveiligheid en het monitoren van hoeveel medicatie mensen daadwerkelijk gebruiken. “Dat kan de wijkverpleegkundige vervolgens voorleggen aan huisartsen en specialisten. De wijkverpleegkundige component wordt dus steeds belangrijker.”
Herstelbedden app
Binnen ‘Zinnige zorg’ werken de deelnemende netwerkpartners niet alleen aan het verplaatsen van zorg, maar ook aan de gezamenlijke coördinatie van capaciteitsmanagement. “In onze regio hebben we coördinatiepunten voor subacute en acute zorg ingericht en een beddenapp ontwikkeld”, vertelt Buwalda. “Via herstelbedden.nu kunnen verwijzers - huisartsen, ziekenhuizen en wijkverpleegkundigen - kijken waar eerstelijns verblijfs- en crisisbedden beschikbaar zijn, zowel voor hoog complexe, laag complexe als palliatieve zorg. Ook zijn er triagepunten, die bij een verwijzing kijken of de toewijzing naar het herstelbed noodzakelijk is. Zo ja, dan regelen zij de toewijzing, intensiveren waar nodig de thuiszorg en monitoren waar en hoe lang een patiënt op zo’n bed verblijft en waar die naar uitstroomt.”
Leren innoveren
Voordat Omring begon met de ontwikkeling van digitale toepassingen, heeft de zorgorganisatie in 2015/2016 eerst de kunst van het innoveren geleerd van Innovation Boosters. Onder begeleiding van dit bedrijf is het OMRING.LAB opgezet, een innovatieve leer- en werkplaats. Buwalda: “We hebben van Innovation Boosters geleerd hoe je innovatieroutines opzet en borgt binnen de organisatie. Daarna zijn we vanuit OMRING.LAB op alle domeinen gaan experimenteren. Een aantal van deze lijnen is inmiddels de beginfase voorbij en wordt behoorlijk substantieel opgeschaald.”
Dit geldt voor beeldbellen en monitoring op afstand via smartphone en tablet, de inzet van smart glasses in de wondverzorging en het toepassen van de Microsoft HoloLens voor valpreventie en revalidatie van mensen met een neglect na een beroerte. De bij Omring ontwikkelde serious game ‘Ria’s escaperoom’ is eind vorig jaar zelfs geïntroduceerd in het buitenland, waaronder Duitsland, de VS en Brazilië.
