Het aanbod van e-health-toepassingen is de laatste jaren explosief gegroeid. De groei in het gebruik ervan blijft helaas achter. Vaak zijn apps en websites te ingewikkeld en is het taalgebruik te complex: een gemiste kans. Betrek de gebruiker vanaf het begin bij de ontwikkeling van app of website, ook gebruikers die laaggeletterd zijn of beperkt gezondheidsvaardig, dat is het uitgangspunt van Pharos. Zo zorg je ervoor dat iedereen gebruik kan maken van jouw e-health toepassing.
Hoe had ik deze app kunnen vinden?’ of ‘Wow, wat fijn dat dit bestaat!’ Het zijn uitspraken van mensen uit testpanels die ik vaak hoor. We werken bij Pharos vanuit het programma eHealth4all veel samen met mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden. Dit komt vaak voor bij mensen die weinig onderwijs hebben gekregen, moeite hebben met lezen en schrijven of een migratieachtergrond hebben. Zij hebben moeite om informatie over gezondheid te begrijpen, te vinden en toe te passen.
Dit speelt bij ruim één op de drie inwoners in Nederland. Het gaat dus om heel veel mensen, en toch worden zij nog nauwelijks betrokken bij het ontwikkelen van e-health toepassingen. Dat moet anders, want chronische ziekten en andere gezondheidsproblemen komen bij hen vaker voor. E-health is juist voor deze mensen een goede aanvulling op het aanbod van preventie en zorg. Als we willen dat meer mensen effectief gebruik maken van e-health, dan moeten we vooral hen betrekken bij de ontwikkeling ervan.
Stel de juiste vraag
Gelukkig worden gebruikers ook vaker betrokken bij de ontwikkeling van e-health toepassingen. Vaak echter pas wanneer een app of website al in een vergevorderd stadium is. Als dan blijkt dat een toepassing niet voor iedereen toegankelijk en begrijpelijk is, betekent aanpassing veel extra tijd en geld. Dat is zonde. Co-creatie met gebruikers, en vooral met gebruikers met beperkte gezondheidsvaardigheden, is nodig om een breed inzetbare e-health toepassing te maken.
Bij de ontwikkeling van een nieuw ontwerp zou de eerste vraag aan gebruikers moeten zijn: herkennen jullie het probleem en helpt ons idee om dit op te lossen? Deze vraag wordt vaak overgeslagen. En juist met een duidelijk antwoord hierop kun je een eindproduct maken dat aan een behoefte voldoet en op grote schaal gebruikt kan worden. Gedurende de stappen in het ontwikkelproces blijven gebruikers een belangrijke rol spelen: door hen te laten testen, door verbeteringen aan te brengen op basis van hun feedback en door hen te betrekken bij evaluaties.
Voordelen van e-health
Juist voor mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden en voor mensen die moeite hebben met lezen en schrijven, biedt e-health voordelen:
• Beeld en geluid voor duidelijke uitleg.
• Pictogrammen en beelden die beter aansluiten op de belevingswereld.
• Directe feedback voor verheldering van de hulpvraag.
• Spraakherkenning en voorleesfunctie.
• Gedoseerde informatie in eenvoudige zinnen en woorden.
• Bekijken in eigen tempo, taal, tijd en eventueel samen met anderen.
Winst gebruiker én zorgverlener
Pharos werkt aan toegankelijkheid en kwaliteit van preventie, zorg en ondersteuning voor iedereen. E-health levert daar een bijdrage aan als het voor iedereen begrijpelijk, toegankelijk en eenvoudig vindbaar is. Dat is fijn voor alle gebruikers. We stimuleren daarom ontwikkelaars en zorgverleners om e-health geschikt te maken voor iedereen. Drie principes zijn leidend in onze advisering:
• zorg voor co-creatie met gebruikers en zorgverleners.
• ontwikkel een inclusief ontwerp (een ontwerp dat door iedereen te gebruiken is).
• organiseer blended-care (combineer online toepassingen met face-to-face contact met de zorgverlener).
Om het gebruik van e-health te laten groeien, werken we ook samen met gemeenten. Door inwoners in de wijk te ondersteunen bij het gebruik van e-health, kunnen meer mensen de voordelen ervan ervaren.
begrijpelijk, toegankelijk en eenvoudig vindbaar is. Dat is fijn voor alle gebruikers. We stimuleren daarom ontwikkelaars en zorgverleners om e-health geschikt te maken voor iedereen. Drie principes zijn leidend in onze advisering:
• zorg voor co-creatie met gebruikers en zorgverleners.
• ontwikkel een inclusief ontwerp (een ontwerp dat door iedereen te gebruiken is).
• organiseer blended-care (combineer online toepassingen met face-to-face contact met de zorgverlener).
Om het gebruik van e-health te laten groeien, werken we ook samen met gemeenten. Door inwoners in de wijk te ondersteunen bij het gebruik van e-health, kunnen meer mensen de voordelen ervan ervaren.
We stimuleren eHealth4all op verschillende manieren: onder andere via onze tweejaarlijkse prijsvraag ‘de beste app voor iedereen’ (zie QR-code in kader rechtsonder) en door nauw samen te werken met ziekenhuizen en huisartsen om patiëntenportalen geschikt te maken voor alle gebruikers. We zetten ook pilots in met e-health in lokale netwerken en we ontwikkelen tools die bijdragen aan persoonlijke preventie zoals De Stopcoach (zie QR-code kader rechtsonder). Dit doen we samen met wetenschap, beleid én gebruikers zelf.
Chandra Verstappen, strategisch adviseur bij Pharos, in gesprek met deelnemers aan testpanels. Foto: Hans Guldemond.
