Kunstenaar in de zorg: vreemde eend of paradijsvogel?

23 augustus 2022
Kunstenaar in de zorg: vreemde eend of paradijsvogel?
Premium

Afgelopen juni was ZorgSpectrum aanwezig op het congres ‘Een nieuwe generatie ouderen, langer thuis’. Hier werd het belang van kunst benadrukt. Kunstenaars in de zorg? Menigeen zal dit ervaren als vreemde eend in de bijt. Toch komt het steeds vaker voor dat kunstenaars worden gevraagd om een bijdrage te leveren, leerden we van de gepresenteerde initiatieven tijdens de workshop ‘kunst in de zorg’. 

Want, zo blijkt: kunst draagt bij aan de kwaliteit van leven van mensen. Het is een manier van verbinding maken met elkaar. Bij zorg draait het om contact maken, ook als de woorden er soms niet meer zijn. Kunst helpt hierbij. Het prikkelt creativiteit, stimuleert mensen om vanuit hun gevoel te werken en draagt bij aan zingeving. Kunst wekt oude herinneringen tot leven bij ouderen en hun omgeving en zorgt ervoor dat we samen nieuwe herinneringen maken.

Werelden bij elkaar brengen

Ook bij ZorgSpectrum zien we de positieve effecten. Dankzij sponsoring van het Lang Leve Kunst-fonds hebben we de kunst en zorgwereld bij elkaar kunnen brengen in een aantal projecten. 

Zo hebben bewoners van ZorgSpectrum locatie Het Houtens Erf in Houten met elkaar twee blijvende kunstwerken van keramiek gemaakt voor in de binnentuinen, hebben cliënten van locatie Het Haltna Huis in Houten les gehad in rolstoeldansen en hebben mantelzorgers tijdens een cursus fotografie in beeld gebracht wat het betekent om mantelzorger te zijn.

Daarnaast nodigen we nieuwe bewoners van ZorgSpectrum locatie De Kuifmees in Nieuwegein en hun familie uit om een kunstwerk te maken waarmee ze stilstaan bij de overgang naar hun nieuwe thuis.

Bij de opening van de foto-expositie over mantelzorg merkte een mantelzorger op hoe fijn het is dat er vanuit de organisatie aandacht is voor mantelzorgers en hoe prettig het is om anderen te ontmoeten die zorg verlenen aan een naaste. 

Bij alle initiatieven kunnen we in ieder geval één conclusie trekken: deelname aan deze activiteiten is betekenisvol voor cliënten en mantelzorgers. Betekenisvol vanuit ieders eigen perspectief: zinvolle dagbesteding, ontspanning, stilstaan, aandacht voor rouw, in contact zijn met anderen.

Een volwaardige plek

Nu rijst de vraagt: hoe geven we hier vervolg aan? Met de toekomstige opgave waarbij steeds meer ouderen een zorgvraag hebben en er steeds minder zorgprofessionals beschikbaar zijn, voelen we de urgentie én het verlangen om kunst en zorg nadrukkelijk bij elkaar te brengen. 

Het integreren van kunst in persoonsgerichte zorg en ondersteuning kan heel betekenisvol zijn. Juist nú is het de kunst om kunstenaars te omarmen als paradijsvogels in de zorg. Laten we met elkaar verkennen hoe we in onze organisaties kunst een duurzame, volwaardige plek kunnen geven in de geïntegreerde zorg- en ondersteuning. Kunst die er toe doet voor cliënt en naaste.