De stappen die de zorgsector de laatste jaren heeft gezet met digitale zorg, zijn groot. Bij het bestuur is de urgentie aanwezig, de ICT is er steeds vaker op toegerust, men heeft een eigen visie uitgewerkt, er wordt geïnvesteerd in digitale vaardigheden van medewerkers en zorgverzekeraars worden actief betrokken voor het maken van de juiste bijbehorende (financiële) afspraken.
Hierbij is digitaal contact en thuismeten op steeds meer afdelingen een vast onderdeel geworden. Het eerste wordt in Nederland veel gedaan met BeterDichtbij. Sander Bijl, operationeel directeur en tevens medeoprichter van het platform, ziet in de 42 grote organisaties die deelnemen aan zijn dienst, hoe digitale zorg zich heeft ontwikkeld de laatste jaren. Hoewel hij trots is op de ontwikkeling, constateert hij dat digitale zorg nog te vaak over ICT gaat, terwijl het naar zijn inzicht veel meer zou moeten gaan over de waarde van de nieuwe manier van werken: meer gemak, tijdswinst en geruststelling voor patiënten en zorgverleners.
Brede visie
En belangrijke kans die Bijl ziet, is om een bredere visie op de toekomst te scheppen. “Ik bedoel dan niet een digitale strategie met kanaalkeuzes en KPI’s. Dan versimpel je digitale zorg tot slechts ICT. Wat kan de inzet van slimme digitale services betekenen voor de zorg van de toekomst, wat is je droom? Op het moment dat je als organisatie een scherpe blik hebt op de snel veranderende buitenwereld, en welke rol je daarin als organisatie wilt spelen, dan ben je goed in staat om een visie te formuleren die past bij de ambities.”
Op basis van die visie, kun je nagaan wat je nodig hebt om daar in aantal stappen te komen, aldus Bijl. “Als je patiënten wil helpen in hun zorgreis, ook buiten je ziekenhuis, dan kan de uitkomst van die visie heel goed zijn dat je een kanalenstrategie moet ontwikkelen: hoe bereik ik mijn klant, en waar is die klant op dat moment.” Volgens Bijl is het daarbij ook noodzakelijk om keuzes te maken in wat je níet meer doet. “Een nieuwe manier van werken vereist keuzes maken en dat kan betekenen dat bijvoorbeeld afdelingen bepaalde autonomie verliezen.”
Hetzelfde geldt voor de infrastructuur: ook die volgt je visie, vindt Bijl. “Denk bijvoorbeeld aan de wensen en ambities over het monitoren van patiënten op afstand in een centraal contactcenter. Dat stelt specifieke eisen aan je ICT-infrastructuur. Het is niet erg dat die elementen nog niet allemaal bij aanvang geregeld zijn, of mogelijk zelfs deels in het begin uitbesteed moeten worden. Het feit dat je een gedragen ambitie formuleert met de visie die je als organisatie neerzet, niet gebaseerd op wat er nu kan maar op wat je straks wil kunnen, maakt dat je samen beter in staat bent om dat doel te bereiken. Zo is het doel een droom met een deadline.”
Dé oplossing bestaat niet
Denkt BeterDichtbij dan dé oplossing te zijn? Het communicatieplatform lanceerde immers recent nog BeterDichtbij Collega, voor contact tussen zorgverleners. “Die nieuwe dienst hebben we ontwikkeld op nadrukkelijk verzoek van onze gebruikers: zorgverleners. Door onze groei de afgelopen jaren hebben we ruimte gecreëerd om dit nieuwe onderdeel erbij te ontwikkelen en nu aan te kunnen bieden aan de markt. Het past bij onze focus op communicatie, en ik weet zeker dat het ons ook helpt in de verdere groei en het gebruik richting patiënten,” aldus Bijl. “Maar wij zijn niet dé oplossing voor alles, dat kan niet en dat willen we ook niet. Er zijn meer goede spelers op de markt die zulke mooie dienstverlening bieden, laten we daar vooral mee samenwerken.”
De tijd van tekenen is voorbij
Zo werkt BeterDichtbij samen met onder meer Luscii voor thuismeten, Thuisarts.nl en Indiveo voor voorlichting, zijn uitgebreide(re) integraties met EPD’s als HiX aangekondigd en is de BeterDichtbij API geïntegreerd in het patiëntportaal van Funatic, vertelt Bijl.
“Standaarden die beschikbaar zijn op de markt worden bij deze al integraties toegepast, maar nog belangrijker is de mate waarin zorgverleners in staat zijn om makkelijk en snel met de verschillende diensten gezamenlijk te kunnen werken. Die focus op het gemak voor de zorgverlener is uiteindelijk een veel grotere factor voor het succes dan alleen het toepassen van IT-standaarden aan de achterkant. En door te werken met oplossingen van meerdere partners die goed samenwerken, houd je als eindklant (het ziekenhuis) meer zelf de regie dan alles bij slechts één leverancier te beleggen. Daarvoor gaan de ontwikkeling te snel.”
Mensen als fundament
Een digitale strategie zonder mensen is niets, vervolgt Bijl. Mensen vormen het fundament voor succesvolle digitale zorg van de toekomst. “Een visie op digitaal, of een digitale strategie, gaat niet om ICT. Het gaat over hoe mensen samen werken aan een gemeenschappelijk doel - zoals gezondheid - waarbij ze gebruik maken van digitale oplossingen. En waarbij ze geholpen worden om na te denken buiten de klassieke beperkingen van tijd en plaats, bijvoorbeeld bij de afspraak in een spreekkamer.”
Zorg daarom dat digitale zorg altijd makkelijk werkt, maar ook dat het zorgverleners plezier geeft. “In het BeterDichtbij-platform kunnen patiënten bijvoorbeeld een duimpje of emoticon sturen naar hun zorgverleners. Het lijkt bijzaak maar geloof me: dat tovert bij elke zorgverlener een glimlach of diens gezicht.”
En thuiswerken wordt ineens mogelijk voor zorgverleners, waarbij dat eerder nooit een optie was. “Zo kan een visie op digitale zorg of digitale diensten niet alleen helpen om je eigen bedrijfsprocessen te optimaliseren, maar ook om je medewerkers trots te maken.” Cruciaal ook in een tijd waar het arbeidsmarktvraagstuk zo groot is, aldus Bijl.
Training en scholing
Tot slot zijn training en scholing steeds belangrijker, stelt Bijl. Begin dit jaar lanceerde de dienst daarom de BeterDichtbij Academie, speciaal voor zorgverleners: kennisvideo’s, webinars samen met zorgverleners, trainingen en scholingen om inspiratie en voorbeelden uit te wisselen en vaardigheden gezamenlijk verder te ontwikkelen.
“Als digitale zorg een vaste plek heeft, is het natuurlijk belangrijk dat zorgverleners de kans krijgen hier zoveel mogelijk uit te halen. En de zorg van de toekomst vraagt om nieuwe vaardigheden. Hoe communiceer je met je patiënten begrijpelijk via een digitale dienst? Hoe maak je goed contact via beeldbellen en benut je de context en informatie die je dat geeft zoveel mogelijk? Dat zijn vragen die wij steeds vaker krijgen en met partners als Pharos, Buro Strakz en andere ervaren trainers ontwikkelen we steeds meer instrumenten in de BeterDichtbij Academie.”
Tijd van tekenen voorbij
Om digitale zorg nu en in de toekomst nog verder vorm te geven, is een duidelijke visie op de toekomst nodig en durf om samen te werken en verschillende diensten en partijen te koppelen, meent Bijl tot slot. Met als fundament de mensen, patiënten én de eigen medewerkers. “We staan op een interessant kantelpunt, ik kijk uit naar de toekomst. De tijd van tekenen is voorbij. We kunnen nu echt verder bouwen naar digitale zorg op grote schaal.”
