“We zijn een lerende organisatie”, vertelt dr. Marije Holstege, bijzonder lector geriatrische revalidatie Omring/Inholland en wetenschappelijk strategisch adviseur bij Omring (langdurige zorg). “We willen de verbinding tussen onderzoek, onderwijs en praktijk verder versterken. Vandaar de keuze van Omring voor een lectoraat en een practoraat. Deze ontwikkeling langs twee lijnen stelt ons in staat om de kennis op mbo-, hbo- en wo-niveau te verbinden en elkaars expertise optimaal te benutten.”
Omring kiest hiervoor omdat het innovatieve interventies optimaal wil gebruiken, in het besef dat die een belangrijke rol kunnen spelen om de zorg toekomstbestendig te maken. Een onderwerp dat door de groeiende groep ouderen en door de personeelskrapte in de zorg bijzonder actueel is, omdat alle twee deze zaken voor druk op de zorg zorgen.
Bijzonder lector
In dit kader is het logisch dat Holstege recent is benoemd tot bijzonder lector Geriatrische revalidatie bij Hogeschool Inholland. Het lectoraat maakt deel uit van het bestaande lectoraat Gezondheid en Welzijn van Kwetsbare ouderen, waarbij Lector Robbert Gobbens ook recent is benoemd tot hoogleraar bijzonder hoogleraar Professionalisering van de verpleging en verzorging in de ouderenzorg bij Tranzo University.
“Als hoofdonderzoeker bij Omring en in GRZPLUS verband was ik al bezig met een onderzoekslijn gericht op geriatrische revalidatie”, vertelt Holstege. “Ook was er al een structurele samenwerking met Inholland binnen de leergang Innovatie in Zorg en Welzijn met technologie (IZWT) voor medewerkers en gezamenlijke duaal/flex opleiding hbo-v. Dat willen we koppelen aan onderzoeksvraagstukken.”
Het nieuwe lectoraat geeft volgens Holstege de ruimte om hiervoor een onderzoekslijn op te bouwen en samen te werken met andere lectoraten die elkaar kunnen versterken - bijvoorbeeld op het gebied van robotica. “Binnen het onderzoeksprogramma van dit lectoraat zullen studenten en docenten van Hogeschool Inholland, medewerkers van Omring en externe partners - universiteiten, hogescholen, kennisnetwerken – nauw samenwerken in praktijkgericht onderzoek.”
Geriatrische revalidatie
Holstege onderzoekt nu vanuit haar bijzonder lectoraat hoe oudere patiënten na een ziekenhuisopname zo optimaal en duurzaam mogelijk kunnen revalideren met behulp van innovatieve interventies. De geriatrische revalidanten vormen een groeiende groep. Holstege: “Zij zijn bijvoorbeeld door een val of een beroerte in het ziekenhuis terechtgekomen. Een derde van deze mensen herstelt niet tot het niveau van voor de ziekenhuisopname. Promotieonderzoek, dat we met dit lectoraat ondersteunen, lijkt de hypothese te bevestigen dat thuisrevalidatie even effectief is als klinische revalidatie én mogelijk kostenefficiënter.”
Inzet van beeldzorg en revalidatie-apps kan hierbij van grote waarde zijn. Maar het vraagt ook om betere samenwerking in de keten, bijvoorbeeld met wijk- en thuiszorg. Holstege begeleidt een ergotherapeut en een fysiotherapeut, allebei werkzaam bij Omring, in hun promotieonderzoeken op dit gebied. Deze vraagstukken worden samen met partners opgepakt. Zoals in het Medical Delta Living Lab Geriatric Revalidation@Home met drie hogescholen, drie revalidatie-instellingen en expertise vanuit de medisch specialistische revalidatie. En landelijk binnen de expertgroep met promovendi en senioronderzoekers op gebied van GR (geriatrische revalidatie)- en e-health-onderzoek.
Gobbens hierover: “Geriatrische revalidanten zijn vaak kwetsbaar. Het bijzonder lectoraat draagt bij aan hun kwaliteit van leven.”
Practoraat
Dat Omring naast dit bijzonder lectoraat ook een samenwerkingsverband is gestart met Vonk om tot een practoraat Zorgtechnologie te komen, betekent dat niet alleen een koppeling met hbo-onderwijs wordt gemaakt, maar ook met mbo-onderwijs. Het doel hiervan is samen de mogelijkheden van zorgtechnologie te onderzoeken. Enerzijds om bij te dragen aan toekomstbestendige ouderenzorg en anderzijds om te komen tot innovatie in het onderwijs en de beroepspraktijk.
Gert Folkerts, practor zorgtechnologie en docent software development bij Vonk, legt uit: “Het practoraat is een werkvorm waarbij docent-onderzoekers en specialisten samenwerken om praktijkonderzoek te doen. Zo komen onze studenten heel praktisch in aanraking met onderwerpen die spelen in de zorg. Met name innovaties waarmee ze in de lessen nog niet in aanraking komen, maar die in de praktische werkomgeving van de ouderenzorg wel worden benut. En die dus zowel voor de studenten als voor de docent-onderzoekers essentieel zijn om kennis over te hebben.”
We willen kennisstromen op gang brengen die aansluiten bij de zorgpraktijk
Het feit dat Vonk naast de beroepsopleidende leerweg, ook studenten telt die praktijkgericht leren – vier dagen per week werken en één dag school – schept alle ruimte hiervoor. Ze maken zo in de praktijk en op een onderzoekende manier kennis met de mogelijkheden die zorgtechnologie kan bieden. “Bovendien versterkt het meteen hun soft skills”, vervolgt Folkerts. “Ze komen rechtstreeks in aanraking met de doelgroep in de ouderenzorg en leren dus ook over de omgang met de cliënten en de medewerkers.”
Uit de comfort zone
Dit is niet alleen voor de studenten nieuw, maar ook voor de docenten. “Die moeten zich hier als docent-onderzoekers gaan verdiepen”, zegt Folkerts. “Natuurlijk is dit een verandering voor ze, het haalt ze uit hun comfort zone. Maar dat is ook mooi, want het brengt ze heel veel. Het zorgt voor verdieping in hun werk en het maakt het werk afwisselender. Onderzoek en Innovatie is immers bij uitstek een van de zaken die het onderwijs rijker maken, en deze samenwerking met Omring biedt daarvoor de ruimte. Bovendien wordt – door het lectoraat van Marije – de koppeling met het hbo versterkt. Dit zal helpen om ervoor te zorgen dat technologische ontwikkelingen optimaal aansluiten bij de behoeften in de zorgpraktijk.”
Dat is precies de bedoeling, reageert Holstege. “We willen kennisstromen op gang brengen die aansluiten bij de zorgpraktijk.”
Optimale zorg en behandeling
De kern van de koppeling die Omring maakt met het hbo, mbo en wo, is richting geven aan de ambitie om onderzoek dicht bij de praktijk te brengen en dus van waarde te laten zijn voor wat daar gebeurt. “Ons uiteindelijke doel is dat we tot toekomstbestendige zorg en behandeling voor onze cliënten willen komen door samenwerking in praktijkgericht onderzoek”, vertelt Holstege. “Dit doen we door een lerende organisatie te zijn en daaraan dragen deze twee stappen bij.”
Hierbij is het nadrukkelijk de bedoeling dat de samenwerking met Vonk in het practoraat een structureel karakter krijgt. “We hebben medewerkers die in het kader van een mbo-, hbo- of wo-studie onderzoek moeten doen”, vertelt Holstege. “Natuurlijk moet daarbij ruimte blijven bestaan voor de ontwikkeling van vrije kennis, maar we zien ook graag studieonderwerpen die aansluiten bij de onderzoekagenda en de missie en visie van Omring en wat we met de samenwerking met Inholland en Vonk beogen. Het is immers buitengewoon waardevol als ze praktijkgericht onderzoek doen waarvan de resultaten direct kunnen bijdragen aan de vraagstukken die rechtstreeks van belang zijn voor de praktijk.”
In het kader van het lectoraat wordt hier bijvoorbeeld invulling aan gegeven met het werk van de twee promovendi binnen Omring, waarin medewerkers en revalidanten deelnemen aan focusgroepen, en studenten participeren om deelvragen te onderzoeken. Holstege: “Hier willen we ook studenten vanuit het practoraat aan verbinden die begeleiding krijgen van de docent-onderzoekers van Vonk.”
Hierin kan ook Folkerts een rol spelen. “Dit kan ik omdat ik niet alleen de practor ben in dit verhaal, ik ben ook docent software development. Als studenten bijvoorbeeld een technologische toepassing willen verduidelijken voor cliënten of medewerkers door middel van een film of een infographic, kan ik ze daarbij helpen.”
De samenwerking staat nog aan het begin, zegt Holstege afsluitend. “Onze eerste opdracht is nu de onderzoekstructuur en de innovatiestructuur goed aan elkaar te koppelen. Ik ga ervan uit dat we over een half jaar zover zijn dat we concrete voorbeelden kunnen geven van wat onze samenwerking voor beide partijen oplevert.”
