Search
Close this search box.
Search

‘Het laatste dat cloud-aanbieders willen, is verlies van vertrouwen’

In de Nederlandse gezondheidszorg bevindt zich het gebruik van cloudgebaseerde ICT-infrastructuur en -toepassingen nog in een vroeg adoptiestadium. Het snelle opschalen van thuiswerkplekken tijdens de coronacrisis heeft hier al wel enige verandering in gebracht – want via een cloud-aanbieder kun je veel sneller digitale werkplekken inrichten. Andere voordelen van de cloud zijn grootschalige én snellere computercapaciteit. Reden om samen met cloud-aanbieder Amazon Web Services (AWS) dieper te duiken in de drempels en voordelen van de cloud.

Nicolas Malaval, Solutions Architect Healthcare bij AWS, ziet meerdere redenen waarom de gezondheidszorg (wereldwijd, niet alleen in Nederland) achterloopt bij het inzetten van cloud-toepassingen of -infrastructuur. Zo legt de noodzaak van compliance op het gebied van patiëntdata beperkingen op. In het VK was het bijvoorbeeld tot 2018 niet toegestaan om patiëntendata in de cloud op te slaan. In Frankrijk was er een vergelijkbare situatie. “Verder speelt mee dat budgetten vaak voor langere termijn vastgelegd worden, terwijl ook een wat conservatieve cultuur – cloud is onbekend dus eng – een rol speelt.” 

Ook waren ziekenhuizen de afgelopen tien jaar vooral bezig met interne digitalisering: van hun EPD, van digitale toepassingen voor bijvoorbeeld diagnostiek. De laatste jaren wordt echter uitwisseling en grootschalige aggregatie van data van meerdere zorgaanbieders – denk aan data analytics – steeds belangrijker. Zo kan data veel breder gebruikt worden.

Beter samen innoveren

Malaval: “Dit leidt tot een versnelling in het gebruik van de cloud. Innoveren kun je beter samen doen, zien steeds meer partijen. Via de cloud kun je makkelijker grootschalig gegevens uitwisselen en analyseren. Denk aan het gebruik van data over bevolkingsgroepen om ziekten zoals kanker te bestrijden of zelfs voorkomen. Het is makkelijker om op- en af te schalen via de cloud dan wanneer je zelf servers hebt staan.”

Ook is het volgens Malaval makkelijker om snel schaalbare oplossingen te bouwen om data te gebruiken of verzamelen. De IT-afdeling houdt meer tijd over om de business te ondersteunen wanneer zij minder hardware en toepassingen op locatie hoeven te onderhouden. Verder is veiligheid van data en toepassingen eenvoudiger te realiseren in de cloud dan bij lokale toepassingen en systemen.”

Impact van Covid

De Covid-crisis heeft ervoor gezorgd dat de cloud meer als helpend gezien wordt bij digitale vraagstukken in de zorg. Mensen moesten digitale toepassingen gaan gebruiken – zoals beeldbellen – die zij eerder nooit gebruiken. En ook op een schaal die eerder nooit bestond. Telehealth moest heel snel opgeschaald worden voor consulten en zorg op afstand. Apps voor covid-tracking en systemen voor vaccinatiecampagnes moesten in weken in plaats van maanden gebouwd worden.

Malaval: “Veel klanten, zoals de NHS in Engeland, zetten cloud-toepassingen in om snel op te kunnen schalen in het ontwikkelen en uitrollen van die apps en systemen. Het Paris University Hospital gebruikte onze dienst Amazon Connect – een cloudgebaseerd call center – om in enkele dagen een call center voor Covid-tracking van patiënten op te bouwen. Dat lukt niet wanneer je ook bezig moet zijn met de hardware of security. De uitrol van die systemen kun je op locatie met geen mogelijkheid zo snel realiseren.”

“Dat gold ook voor de samenwerkingsverbanden van onze Nederlandse klant Thirona (zie kader pagina 48): alleen via de cloud konden zij zo snel de benodigde rekencapaciteit realiseren om via longfoto’s te bepalen of iemand Covid had. Moderna wist de eerste klinische proeven voor hun vaccin in 42 dagen te beginnen, omdat ze rekencapaciteit uit de cloud konden inzetten voor de enorm complexe simulaties van de vaccinwerking op het virus. Met lokale systemen, zeker oudere systemen, zou dat veel langer duren.”

De uitrol van AI-gebaseerde oplossingen zoals van Thirona, of voor grootschalige medische experimenten, vormde een accelerator bij grotere zorginstellingen, ziet Razvan Ionasec (CTO Healthcare EMEA AWS). “Zo wist het Radboudumc binnen enkele maanden na het begin van de Covid-crisis een toepassing te realiseren die scores bepaalden van de waarschijnlijkheid van een Covid-infectie op basis van CT-scans van de longen. Dat deden zij samen met diverse Nederlandse ziekenhuizen. Professor Bram van Ginneken van het Radboudumc is nu kartrekker van een aantal initiatieven om cloudgebaseerde AI voor onderzoeksdoelen in te zetten.”

Ook Philips werkt volgens Ionasec veel met AWS, zoals voor hun health suite digital platform, volledig op AWS ontwikkeld, gericht op healthcare-ontwikkelaars en gebruikers. Het beheert op mondiale schaal allerlei IoT-gebaseerde apparaten, ook voor dataopslag en monitoring en klinische devices.

Versnelling blijft na corona

Malaval verwacht dat er ook na corona een versnelling van cloud-gebruik blijft. “Steeds meer ziekenhuizen zetten cloud in voor onderdelen van hun IT, zoals missiekritieke workloads voor klinische platforms zoals een EPD. Hiermee verbeteren zij hun operationele efficiency en is het eenvoudiger om te voldoen aan compliance-regels en het regelen van afdoende beveiliging. Je kunt onderhoud eenmalig en snel uitvoeren voor elk endpoint – server, computer, smartphone – zodat je altijd de laatste updates hebt voor toepassingen en voor cybersecurity.” 

En al werken ziekenhuizen meestal lokaal, dat geldt vaak niet voor startups op health-gebied. Zij kunnen via de cloud sneller toepassingen bouwen en opschalen, kunnen makkelijker de grens overgaan en direct aan lokale wetgeving (AVG, HIPAA) voldoen via hun cloudaanbieder. Maar ook gevestigde partijen zoals Cerner en Epic gaan de cloud in, merkt Malaval op. Zo kunnen ze hun oplossingen makkelijker aanbieden én aan de achterzijde op grotere schaal innoveren.

“Ook wetenschappelijke en onderzoeksinstellingen maken steeds vaker gebruik van de voordelen van de cloud, zoals high performance computerberekeningen. Vroeger moesten onderzoekers vaak wachten voor een bepaald tijdslot, nu hoeft dat niet meer. En farmaceuten zetten de cloud steeds vaker in bij de ontwikkeling van medicatie. Zo kunnen ze eenvoudiger via simulaties achterhalen wat wel en niet gaat werken en anticiperen op de uitkomsten van klinische proeven. Maar ook meer voorspelbaarheid aanbrengen in hun logistieke keten.”

Belemmerende elementen

Privacy, security, compliance zijn echter nog altijd belemmerende elementen. De cloud wordt vaak als minder veilig gezien op deze gebieden. Het gaat om patiëntendata en dat moet gewoon goed gaan, weet Malaval. “Maar ik denk dat het juist positief uitwerkt voor zaken zoals security en compliance wanneer je data naar de cloud brengt. Het laatste dat cloudaanbieders zoals wij willen, is het vertrouwen van onze klanten verliezen wegens de gevolgen van slechte security. Dat is dus ook voor ons een topprioriteit. We voldoen aan de meest strikte eisen van sectoren zoals het leger, de financiële sector maar ook de gezondheidszorg. We worden op dit gebied ook regelmatig geaudit.” 

Maar, benadrukt Malaval: security en compliance zijn een gedeelde verantwoordelijkheid. AWS beveiligt de infrastructuur. Klanten – of het nou IT-partijen zijn of een eindklant – moeten zelf de beveiliging van hun toepassingen en data inrichten, zoals endpoint security.

“Een hindernis is dat de meeste zorgaanbieders en ook veel andere health-partijen nog niet eens bezig zijn met het outsourcen van het beheer van hun computers of servers. Als je het dan hebt over een overstap van lokale datacenters naar de cloud, dan is dat vaak nog een grote of zelfs te grote stap. Dat geldt voor alle sectoren overigens. Gemiddeld wordt nog pas 4 procent van het IT-budget aan de cloud besteed. Daar is dus nog veel ruimte in.” 

‘Cloud is veiliger dan meesturen cd op buik patiënt’ 

De Nederlandse startup Thirona is gericht op digitale beeldverwerking, zoals automatische verwerking van CT-scans, of fundusfoto’s van ogen (opnames van het netvlies, red.). Het doel is om artsen te ondersteunen. Zij krijgen na de automatische scan informatie over bijvoorbeeld het ontdekte ziektebeeld op een longfoto. Zo kunnen zij betere beslissingen nemen en soms sneller werken. 

“In de eerste twee jaar deden we niets in de cloud”, vertelt Rick Philipsen (hoofd R&D röntgensoftware) Daarna groeide het aantal scans snel. Dat konden we niet allemaal bij Thirona doen. Het enige goede alternatief was de cloud in gaan. Zowel om de grote heelheden data te verwerken als om de uitkomsten ervan op tijd bij ziekenhuizen te krijgen, zodat ze er niet dagen of uren op moeten wachten.”

Het is wel een uitdaging om ziekenhuizen ervan te overtuigen dat de het opslaan van patiëntendata in de cloud niet meer gevaren oplevert voor privacy en security dan lokale opslag, merkt Philipsen. “Vaak komt het erop neer aan te tonen dat we zorgvuldig met de data omgaan. Reden om nu ook een ISO-27001 certificering – informatiebeveiliging – te gaan halen. Daarmee kunnen we eenvoudiger aantonen dat wat we doen, ook veilig gebeurt.”

Grootschalige dataverwerking

Een bekend Thirona-voorbeeld van grootschalige dataverwerking is CAD4TB, voor het ontdekken van tuberculose. Philipsen: “In de beginjaren verwerkte dit platform enkele duizenden scans per jaar, nu is dat per dag en hebben we al ruim zeven miljoen scans gehad. Zonder de cloud zouden we een hele goede internetverbinding nodig hebben en enorm veel servers voor alle berekeningen en opslag. Zeker nu we wereldwijd actief zijn met CAD4TB, is het een must om de cloud te gebruiken.”

Tijdens de coronacrisis heeft Thirona met het CWZ voor diagnostische doeleinden – scannen op corona via scans van longen –  de CT-software geïntegreerd en middels de cloud in no-time alles up and running gekregen. “Via een integratie met het PACS-systeem van het CWZ halen wij alle data op en verwerken dat in onze cloud-infrastructuur op AWS. de resultaten worden weer teruggestuurd naar hun systeem. Hier was het een groot voordeel dat we via de cloud heel snel operationeel konden worden. Als we alles lokaal hadden moeten installeren, had het veel langer geduurd.”

Versnelde adoptie

Corona zorgt volgens Thirona’s medeoprichter Eva van Rikxoort voor versnelde cloud-adoptie. “Voor ziekenhuizen die duizenden keren per dag een toepassing voor diagnostiek gebruiken, maar ook voor ziekenhuizen die dit een paar keer per dag doen. Vroeger moest je dan ook zware hard- en software neerzetten. Nu kun je gewoon de dienst gebruiken wanneer je hem nodig hebt. Daarin is gebruik van cloud-toepassingen dus zowel voor grote als kleine ziekenhuizen efficiënter en kosteneffectiever. De uitdagingen die corona meebracht, hebben er in ieder geval voor gezorgd dat men in de zorg nu veel meer de voordelen van de cloud ziet, omdat ze in de praktijk waar bleken te zijn. Het is minder eng geworden.”

Toch is cloud nog zeker geen gemeengoed, ziet Van Rikxoort. “En dan is de weerstand in Nederland nog relatief beperkt, zeker in vergelijking met landen zoals Duitsland. Wij geloven dat de cloud de toekomst is, maar dat is nog zeker niet overal in zorg of medisch-wetenschappelijk onderzoek het geval. Het is wel duidelijk dat de cloud een stuk veiliger is dan het meesturen van een CD met een patiënt, maar er moet voldoende vertrouwen zijn. Dat begin is er nu.”

admin

ICT&health World Conference 2024

Ervaar de toekomst van de gezondheidszorg tijdens de ICT&health World Conference van 14-16 mei 2024! Claim alvast jouw ticket en dompel je onder in baanbrekende technologieën en innovatieve oplossingen. Ga in gesprek met collega-experts en verken de kracht van wereldwijde samenwerkingen.

Deel dit artikel!

Lees ook
AI
Hoe AI urologische problemen bij baby’s voorspelt
acute zorg
Zorgsector pleit in kamerbrief voor betere databeschikbaarheid
Datalek Zuyderland
Datalek bij Zuyderland Medisch Centrum
verpleegkundige
1 op 5 zorgmedewerkers wil zonder ICT werken  
Parkinson Punt Zuyd
Website Parkinson Punt Zuyd gelanceerd
Narcolepsie
Nieuwe app voor brede behandelaanpak narcolepsie
Zorgorganisatie ZuidOostZorg pioniert in haar verpleegklinieken ondertussen al volop met de inzet van Medido medicijndispensers.
Verpleegklinieken pionieren succesvol met medicijndispensers
AI-opleiding
AI-opleiding voor medewerkers ETZ
zelfherstel
Zebravis onderzoek werpt nieuw licht op behandeling blindheid
Transparantie zorg
Politiek eist meer transparantie over kwaliteit van zorg
Volg jij ons al?

Je hebt een abonnement nodig om verder te lezen.

Je 3e gratis artikel is voorbij, klik op de button onderin om een abonnement af te sluiten.