Deze zomer stond voor veel zorgmedewerkers niet alleen in het teken van bijkomen na een heftige tijd. Het bleek ook tijd voor reflectie.
Er verscheen een reeks belangwekkende rapporten en adviezen over vragen zoals: hoe benutten we opgedane ervaring met digitale zorg zo goed mogelijk? Hoe kan een andere bekostiging hieraan bijdragen? En hoe kunnen we blijven leren, ook met innovatieve vormen van zorg die verder gaan dan beeldbellen? Hoe kom je achter de waarde van digitale zorg en hoe leer je hoe het beter kan?
Volgens het advies van de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) is het belangrijk voortdurend een lerende praktijk te stimuleren. De Raad pleit voor een lerende praktijk waarin zorgaanbieders, ontwikkelaars, professionals en patiënten samen continu ervaring opdoen met digitale zorg1. In deze uitgave vindt u voorbeelden van zorgaanbieders die al voortvarend met die
lerende praktijk aan de slag zijn en (uiteraard) ook de visie van de Patiëntenfederatie op het advies.
Ziekenhuis en dokter van toekomst
Wat is een ziekenhuis nog als steeds meer zorg op afstand, digitaal en aan huis, wordt verzorgd? Wat is de rol van de professional als er steeds meer voorspellende algoritmen bestaan? In onze coverstory gaat bestuursvoorzitter Wim van Harten uitgebreid in op de digitale strategie van het Rijnstate ziekenhuis.
Er zijn verschillende randvoorwaarden voor een digitale kliniek. Voorbeelden zijn: andere vragen stellen aan leveranciers; de ontwikkeling naar een digitale kliniek meenemen in de meerjarenovereenkomst met de zorgverzekeraar; ICT-systemen en toepassingen integreren en zodat deze werken als één platform.
Door het samenbrengen van feitelijke informatie ontstaat ook ruimte voor artificial intelligence en augmented intelligence. Een professional kan zo beschikken over voorspellende algoritmen en informatie en advies op basis van AI. Deze kan als aanvullend, ter ondersteuning van beslissingen, naast of juist samen met de professionele intuïtie gebruikt worden. Een combinatie van maatregelen
draagt bij aan een lerende praktijk.
Van Harten geeft ook een duidelijke waarschuwing: voorkom losse pilots en stuur op samenhang. Rijnstate voert in samenwerking met de Technische Universiteit Twente onderzoek uit naar de budgettaire impact van digitale zorg: deze is nog onvoldoende inzichtelijk. Ik ben heel benieuwd wat we van deze lerende praktijk en het onderzoek kunnen leren en adopteren.
Andere rol patiënt en behandelaar
Bij Basalt Revalidatie sturen Willem Wiegersma (bestuursvoorzitter) en Sander Houdijk (fysiotherapeut en zorg innovator) vanuit de missie om alle uitdagingen in de zorg het hoofd te bieden, aan op een leerproces met twee elementen. Enerzijds de broodnodige digitale vaardigheden om te kunnen werken met technologische innovaties. Anderzijds een andere manier van denken, een mindset, een paradigmaverschuiving.
Basalt probeert het anders denken in het DNA te krijgen door iedereen op een bepaalde manier met innovatie bezig te laten zijn. Wederom een lerende omgeving, waar samenwerking is gevonden met Haagse en Leidse hogescholen en het LUMC.
Groot maken door klein te houden
In de rubriek Zorghelden laat Greet Veldman als 91-jarige patiënt weten dat ze er nog steeds van droomt dat elke patiënt zijn of haar medische gegevens bij zich heeft, in duidelijke taal gegoten. Zo kunnen patiënt en zorgverleners volgens haar ook checken of ze elkaar goed begrijpen. Het lijkt een klein voorbeeld, maar het effect voor een patiënt kan groot zijn.
Onze sociale-robotexpert Xenia Kuiper doet vanuit haar ervaring een oproep: maak iets groot door het heel klein te houden en verbindt het continu aan de zorgpraktijk. Een mooie les die mij doet denken aan een uitspraak van Erik Gerritsen, secretaris-generaal van het ministerie van VWS: “Veel klein is het nieuwe groot”. Mijn boodschap daarbij is: vele kleine stappen brengen ons naar een groot doel. En alle stappen zijn nodig om de zorg toekomstbestendig te maken.
Zeker nu onze omgeving in tijden van corona kleiner dreigt te worden – en de fysieke afstand groter – wens ik u een lerende en innoverende omgeving toe. Juist de creativiteit die voortkomt uit de veranderende wereld kan ons houvast zijn naar andere zorgvormen. Nieuwe vormen met hetzelfde doel: bijdragen aan kwaliteit van leven en functioneren van mensen.
Samen lerend vooruit!
