Nieuw Lifelines darmfloraonderzoek met ‘shotgun’ metagenoom sequencing

ma 13 november 2017 - 10:21
Darmflora
Nieuws

Het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) gaat de darmflora van 10.000 Lifelines-deelnemers onderzoeken. De studie wordt uitgevoerd door een onderzoeksgroep onder leiding van hoogleraren Cisca Wijmenga (Genetica) en Rinse Weersma (Maag-darm-leverziekten). Zij maken hiervoor gebruik van metagenomische analyses.

In onze darm zitten minstens 10.000 miljard bacteriën en het wordt steeds duidelijker dat deze een belangrijke rol spelen in onze gezondheid. De onderzoeksgroep werkt in dit project ‘10K Metagenoom Project’ samen met de firma Novogene. In dit project worden via ontlastingsmonsters de darmbacteriën van 10.000 LifeLines-deelnemers geanalyseerd  om de rol van darmflora op gezondheid en preventie van ziekten nader te onderzoeken.

Vervolg LifeLines deelnemers

Het initiatief voor het 10K Metagenoom Project is een vervolg op een grootschalig onderzoek in 2016 onder ongeveer 1500 naar de diversiteit van darmbacteriën en de factoren die daarvan op invloed zijn. Uit die studie onder leiding van Cisca Wijmenga, Jingyuan Fu, Alexandra Zhernakova en Rinse Weersma van het UMCG werd duidelijk dat bepaalde voedingsmiddelen zoals koffie, karnemelk en rode wijn de diversiteit bevorderen, terwijl o.a. frisdrank, volle melk en het gebruik van medicijnen zoals maagzuurremmers een meer negatief effect hebben.

Het doel van het ‘10K Metagenoom Project’ is om nu van 10.000 LifeLines-deelnemers de darmbacteriën  te analyseren door gebruik te maken van ‘next generation sequencing’. Met deze grotere studie kan in meer detail onderzoek worden gedaan naar de diversiteit van darmbacteriën, waaronder de rol van verschillen in genetische variatie tussen mensen, aandoeningen zoals prikkelbare darm en psychiatrische aandoeningen zoals depressie.
Novogene gaat de ‘next generation sequencing’ uitvoeren voor de ontlastingsmonsters die worden verzameld door het UMCG, waarna de analyses worden uitgevoerd door de UMCG-onderzoekers.

Shotgun’ metagenoom sequencing

“Met behulp van deze ‘shotgun’ metagenoom sequencing kunnen we niet alleen kijken naar de samenstelling van de bacteriën in de darm - welke en hoeveel van iedere bacterie - maar ook wat ze doen - hun functie,” vertelt Cisca Wijmenga, winnaar van de Spinozapremie in 2015. “We weten dat darmbacteriën cruciaal zijn voor de vertering van ons voedsel en voor onder meer het maken van bepaalde vitamines. Inzicht in welke bacteriën verantwoordelijk zijn en hoe intrinsieke (zoals bloeddruk, leeftijd, gewicht) en exogene factoren (zoals voeding, medicijn gebruik) correleren met veranderingen in de samenstelling en functie van onze darmflora, staat echter nog in de kinderschoenen.”

Door deze omvangrijke dataset te combineren met alle informatie die al 10 jaar verzameld wordt van deelnemers aan de LifeLines-biobank, hoopt de onderzoeksgroep beter te begrijpen welke bacteriën ziekten kunnen voorkomen of juist veroorzaken. Die kennis is de eerste stap op weg naar nieuwe manieren voor preventie of behandeling van ziekte op basis van darmbacteriën.