Wat als we straks niet meer fysiek naar de huisarts (kunnen) gaan voor een consult of voor een behandeling naar het ziekenhuis? Gaan we dan naar een supermarkt voor onze gezondheidszorg. Is dat een reële optie? In Dallas, de VS, is vorig jaar de eerste Walmart Health geopend. Tegen een relatief laag bedrag kun je daar gebruik maken van - onder andere - de huisarts en de tandarts, én je gezondheid laten checken.
Zou dit in Europa of Nederland ook mogelijk worden? Gaan we in Nederland toe naar een systeem waarin gezondheid een product wordt dat we in een supermarkt-setting kunnen verkrijgen? ‘Een beleving van gezondheidsdiensten en of -producten’. Hoe zou u het vinden om tijdens uw dagelijkse boodschappen uw gezondheid te laten checken? Dat we zo van een systeemwereld - dat de gezondheidszorg is geworden dankzij de marktwerking - terug gaan naar de beleefwereld van u en ik: kunt u zich dat voorstellen?
In de VS gebeurt het dus al, in de eerste Walmart Health. Dit is een eerstelijnszorg die diagnoses en behandelingen van acute en (chronisch) ziekte omvat, evenals preventieve diensten als immunisatie, fysica en aanvullende gezondheidsscreening.
Je kan er terecht voor onder andere:
- Eerstelijnszorg
- Tandheelkundige zorg
- Labs en röntgenfoto’s
- Gezondheidsonderzoek
- Optometrie
- Begeleiding
- Fitness & voeding
- Ziektekostenverzekering
- Onderwijs en inschrijving
- Medische hoorzittingen
Gemoderniseerde eerste lijn
De Nederlandse overheid zet sinds de jaren ‘70 beleidsmatig in op versterking van de eerstelijnsgezondheidszorg. Daarbij worden de gezondheidscentra in de wijk gezien als een gewenste organisatievorm van een ‘gemoderniseerde’ en geïntegreerde eerste lijn.
Sinds de jaren ‘60 zijn onder deze naam de eerste gezondheidscentra opgericht. Een gezondheidscentrum is: ‘een door een instelling beheerd samenwerkingsverband, waar vanuit een gemeenschappelijke huisvesting integrale eerstelijnszorg wordt verleend door ten minste twee huisartsen, twee wijkverpleegkundigen, één maatschappelijk werkende en zo mogelijk vertegenwoordigers van andere disciplines in de eerste lijn’.
Sinds 2005 definieert het CBS de gezondheidscentra als ‘vestiging’, en hanteert zij als definitie: ‘Gezondheidszorg zonder overnachting door een instelling of maatschap, waarin verschillende disciplines werkzaam zijn, zoals huisartsen, maatschappelijk werkers en wijkverpleegkundigen en in veel gevallen fysiotherapeuten en apothekers’.
De disciplines helpen de patiënt in de eerste lijn maar bieden geen geheel aan disciplines. Daarvoor sluit het zorgaanbod nog niet aan bij de voltallige behoefte van de patiënt en kunnen we kijken naar: een reeks van zorgdisciplines (aansluitend bij de ‘Monitor Multidisciplinaire Samenwerking in de Eerste Lijn’ van het NIVEL).
Voor acute zorg waarvoor een verwijzing nodig is, is het systeem zo ingericht dat we daarvoor naar de tweedelijnszorg moeten. Hierbij valt te denken aan alle specialistische zorg in een ziekenhuis of kliniek. Maar ook revalidatie en psychische hulp vallen hieronder. Zonder verwijzing kun je niet bij deze zorgprofessionals terecht.
Als patiënt laveer ik tussen de disciplines en ben ik fysiek aanwezig op meerdere locaties. In uiterste geval moet ik mij verplaatsen tussen meerdere dorpen en steden. Ben ik te gast op 4 of 5 locaties. Hoe fijn en mooi zou het zijn als ik mij als (chronisch) patiënt maar bovenal als mens thuis kan monitoren en voor acute of preventieve behandeling(en) terecht kan op één fysieke locatie. Het mogelijk begin van een toekomst waarin we bovengenoemde disciplines kunnen bundelen in een Dutch Walmart Health!
Ontwikkel vanuit behoefte
Slimme technologieën en innovatief onderzoek bieden zowel de zorgprofessional als patiënt veel nieuwe kansen. Hierbij gaat het niet alleen om digitalisering, maar om een nieuwe kijk op gezondheid en de gezondheidszorg. De vraag moet altijd zijn: is de patiënt ermee geholpen? Ontwikkel dus vanuit behoefte in plaats van techniek, waarbij de technologie die je ontwikkelt en aanbiedt, bijdraagt aan de kwaliteit van leven van de patiënt.
De patiënt verdient en moet de zorg en de aandacht krijgen die nodig is. De professional moet met plezier zijn werk kunnen uitvoeren en zorgen. Hiertoe mogen slimme technologieën en innovatief onderzoek niet ontbreken. Wel moet het bijdragen aan de kwaliteit van leven, de zelfredzaamheid en maatschappelijke participatie van de zorggebruiker.
De toekomstige uitdagingen in de zorg vragen te allen tijde om menselijke en simpele oplossingen.
’Together we care’.
