Op een vergelijkingssite een zorgverlener kiezen, zoals je nu ook een hotel kunt kiezen? Bijvoorbeeld via een app op je telefoon? Dat is nu nog niet mogelijk. Maar met vereende krachten zou dit snel realiteit kunnen worden. Hoe we dat voor elkaar kunnen krijgen? Onder andere door het gebruik van API’s in de zorg flink op te schalen. Met behulp van de overheid én leveranciers.
Landelijke strategie voor de zorg volop in ontwikkeling
Bij het woord API denk je misschien in eerste instantie aan een primaat. Om de aap dan maar meteen uit de mouw te laten komen: API staat voor application programming interface. Het is een gestructureerd en gedocumenteerd koppelvlak voor communicatie tussen applicaties. Maar dan weet je eigenlijk nog weinig.
Duidelijker wordt het wanneer we kijken naar wat API’s precies doen: informatie zodanig aanbieden dat anderen deze informatie kunnen hergebruiken. Oftewel: een software-interface bieden die het mogelijk maakt dat applicaties met elkaar kunnen communiceren. Wat e-mail en websites zijn voor mens-menscommunicatie, zijn API’s voor machine-machinecommunicatie.
API’s gebruik je iedere dag: door het nieuws te lezen of Buienradar te checken op je telefoon. Of door een hotel te boeken op je iPad, bijvoorbeeld via Trivago of Booking.com. Deze apps en websites maken gebruik van API’s. Ze combineren gegevens uit verschillende systemen tot waardevolle nieuwe informatie. Om het voorbeeld van het boeken van een reis aan te houden: informatie uit een hotelsysteem, een vluchtinformatiesysteem en een autoverhuursysteem wordt gecombineerd tot een complete reisbeleving op één site.
API’s vaker gebruiken
Waarom moeten we vaker API’s in de zorg gebruiken? API’s zijn dé kans om de digitale gegevensuitwisseling in de zorg te versnellen. In de zorg is het gebruik ervan zeker niet nieuw. Leveranciers van informatiesystemen, maar ook infrastructuren gebruiken API’s bijvoorbeeld voor specifieke onderdelen. Denk aan het ophalen van medicatieverstrekkingen of het waarneemdossier huisartsen (door het Landelijk Schakelpunt) of declaraties, controle op verzekeringsgegevens (bij Vecozo). Ook de SBV-Z (Sectorale Berichtenvoorziening Zorg) biedt haar diensten aan via API’s zoals het opvragen en verifiëren van BSN en persoonsgegevens bij de WID-controle. Dat biedt een solide technische basis om een systeem à la Trivago te realiseren.
Door toepassing van API’s kan het meenemen van je digitale patiëntdossier naar een andere zorgverlener worden verbeterd. Gegevens die je nu nog uit aparte systemen van een ziekenhuis, huisarts en apotheek haalt, kunnen met behulp van API’s eenvoudig worden gecombineerd, zodat jouw gegevens altijd in één systeem zijn in te zien. Ook dit is overigens niet helemaal nieuw. De PGO’s (Persoonlijke GezondheidsOmgeving) van MedMij bijvoorbeeld, werken al op een vergelijkbare manier.
Standaardisatieslag
Er worden dus al best wat API’s gebruikt in de zorg. Het zijn alleen wel allemaal verschillende API’s die niet op elkaar aansluiten en daarom niet met elkaar kunnen praten. Door duidelijke afspraken te maken, ontstaan meer technische bouwstenen die hergebruikt kunnen worden. Dat scheelt leveranciers tijd en geld omdat ze dan niet allemaal het wiel opnieuw hoeven uit te vinden.
Met goede afspraken over de technische specificaties van API’s bevorder je innovatie en interoperabiliteit, en voorkom je wildgroei van API’s in de zorg. Om dat voor elkaar te krijgen, wordt gewerkt aan een landelijke API-strategie voor de zorg. Zo’n landelijke API-strategie bepaalt definities, uitgangspunten en eisen en is bedoeld voor ICT-leveranciers, informatiearchitecten en alle andere betrokkenen bij de ontwikkeling van digitale informatie-uitwisseling in de zorg.
Landelijke strategie: drie fasen
Begin dit jaar is Nictiz gestart met de voorbereidingen voor die landelijke strategie. De ontwikkeling van de strategie bestaat uit drie fasen: verkennen, ontwikkelen en inrichten.
In de verkenningsfase hebben we door consultaties bij veldpartijen de behoeften voor een landelijke strategie in kaart gebracht. Daarin kwam onder andere naar voren dat API’s flexibel genoeg moeten zijn om in verschillende situaties toe te passen. Ook moet de strategie kaders en handreikingen bieden voor (technische) specificaties van API’s. Daarnaast kwam naar voren dat duidelijke afspraken over generieke functies als identificatie, authenticatie, toestemming, autorisatie en logging onontbeerlijk zijn.
Behalve naar de consultaties hebben we gekeken naar de algemene landelijke API-strategie van Geovenum in Nederland en de strategieën in Groot-Brittannië, de Verenigde Staten en Australië.
Momenteel zijn we bezig met de ontwikkelingsfase. We werken aan het opzetten van een nationale bibliotheek voor API’s en formuleren spelregels waaraan ze moeten voldoen. Zo wordt duidelijk wanneer een API moet worden opgenomen of juist verwijderd uit de bibliotheek. Ook formuleren we een beschrijving van wat men over API’s moet vastleggen. Bijvoorbeeld de standaarden die zijn gebruikt, de ontwerpprincipes en de veiligheidsmaatregelen. Maar ook niet-normatieve aanbevelingen over bijvoorbeeld developer experience (DX), communicatie en beleid.
De laatste fase van de strategie, het inrichten van de bibliotheek en alles daar omheen, staat gepland voor de tweede helft van 2022.
Stroomversnelling
Door kritisch te kijken welke API’s we in de API-bibliotheek opnemen en zich lenen voor hergebruik, kunnen nieuwe uitwisselingen sneller tot stand worden gebracht. In het kader van de Wegiz (Wet elektronische gegevensuitwisseling in de zorg worden voor de BgZ (Basisgegevensset Zorg) nu bijvoorbeeld ook API’s ontwikkeld.
Deze API’s zijn weliswaar bedoeld voor de BgZ, maar zijn alle 26 ook toepasbaar in verschillende andere situaties. Door deze API’s geschikt te maken voor hergebruik en op te nemen in de bibliotheek kunnen nieuwe uitwisselingen sneller tot stand komen.
Om echt verder te komen, hebben we de hulp van API-aanbieders (commerciële leveranciers en bij instellingen) nodig. Samen moeten we afspraken maken over welke API’s we toepassen en hoe we dat doen. Ook moeten we publiek maken welke API’s er al zijn die geschikt zijn voor hergebruik. Dan kan een echte stroomversnelling plaatsvinden!
