In het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) heeft e-health-expert Charlotte Poot een stap gezet in de ontwikkeling van een innovatieve generatie slimme inhalatoren. Het gaat om innovaties die ervoor zorgen dat de slimme inhalator nog beter aansluit op de individuele behoeften van astmapatiënten. Meer dan een half miljoen Nederlanders lijdt aan astma. De wetenschapper van het LUMC deed onderzoek naar een hulpmiddel voor deze patiëntengroep: de slimme astma-inhalator. “Om allerlei redenen gebruiken mensen deze inhalator niet. Betrek daarom patiënten bij het ontwerp”, aldus Poot.
Astma treft meer dan een half miljoen Nederlanders en vereist een strikte naleving van de medicatie, teneinde ernstige gezondheidsproblemen te voorkomen. De huidige generatie slimme inhalatoren zijn uitgerust met sensoren. Ze houden de medicijninname bij en zijn gekoppeld aan smartphones. Het betreft een e-health-oplossing, die reeds een aanzienlijke vooruitgang is voor voor patiënten. Maar die slimme inhalator houdt volgens Charlotte Poot echter nog steeds geen rekening met de oorzaken van verkeerd of onregelmatig gebruikt.
Inhalator en gamification
Een van de grootste uitdagingen bij astmazorg is het waarborgen van therapietrouw. Veel patiënten hebben echter moeite om hun inhalator voortdurend op de juiste wijze te gebruiken. Dit kan komen door gebrek aan kennis over het belang van regelmatige medicatie, maar ook door een bepaalde perceptie van het medicijngebruik. Om de therapietrouw te verhogen, introduceerde Poot 'Ademgenoot'. Dit is een ‘gamified beloningssysteem’ waarbij patiënten worden beloond voor hun therapietrouw. Volgens betrokkenen kan dit met name goed werken om de therapietrouw van jongere astmapatiënten te versterken.
Digitale vaardigheden
Het onderzoek van Poot strekt zich ook uit tot digitale gezondheidsvaardigheden, waarbij de focus ligt op het toegankelijker maken van e-health technologieën voor alle patiënten; ongeacht hun digitale vaardigheden. De onderzoeker vertelt op de website van LUMC: “In hoeverre kan iemand online informatie over gezondheid zoeken en begrijpen? Dat zijn digitale gezondheidsvaardigheden. De bestaande slimme inhalator is ontworpen voor hoogopgeleiden die over goede digitale gezondheidsvaardigheden beschikken. Terwijl álle astmapatiënten met de inhalator uit de voeten moeten kunnen.”
“Dat gaat niet alleen over gebruiksvriendelijkheid. Sommige astmapatiënten zeiden bijvoorbeeld dat meer inzicht in hun ziekte helpt om de inhalator te gebruiken. Daarom heeft het prototype van de nieuwe inhalator een figuurtje. De gebruiker kan inzoomen op de longen van dat figuurtje en ziet met groen en rood hoe het staat met zijn medicijngebruik."
Betekenisvolle e-health
Het proefschrift van Poot, getiteld ‘Bruggen bouwen voor betekenisvolle e-health’, behandelt vijf onderzoeksprojecten gericht op het verbeteren van de astmazorg via vernieuwende e-health oplossingen. Deze onderzoeken laten zien hoe belangrijk het is om patiënten al bij het ontwerpproces te betrekken, maar ook dat er rekening moet worden gehouden met een digitale kloof.
Het onderzoek laat onder meer goed zien dat een meer patiëntgerichte benadering bij de ontwikkeling van e-health toepassingen nodig is. Door patiënten actief te betrekken, kan zorgtechnologie niet alleen de individuele patiënt ondersteunen maar ook bijdragen aan een toegankelijker en betaalbaarder zorgsysteem. Charlotte Poot: "Mijn proefschrift gaat over vijf onderzoeksprojecten, waarbij er drie zich concentreren op de astma-inhalator. Als astmapatiënten tijdig hun medicijnen innemen, voorkomt dat onnodige bezoeken aan de huisarts. Ik geloof erin dat e-health niet alleen de patiënt helpt, maar ook de zorg toegankelijk en betaalbaar kan houden. Maar dan moet het wel zinvolle e-health zijn die werkt. Dus betrek de patiënt, vooral mensen met weinig digitale gezondheidsvaardigheden.”
