Het Citrienprogramma e-health 2 heeft haar ambities verzilverd én heeft toekomstgerichte zorg op de juiste plek bevorderd. De zorg is dichter bij de patiënt gebracht, mede door de praktische uitwerking van de projecten. Dat is de kernconclusie van het dit jaar afgesloten tweede e-health-programma van de gezamenlijke Nederlandse UMC’s. In de bijlage in deze editie van ICT&health vindt u de volledige eindreportage terug.
Het programma Citrien-2: ‘E-Health naar implementatie en opschaling’ had bij aanvang in 2019 de volgende ambitie: een substantiële bijdrage leveren aan de transformatie van zorg in de universitair medische centra (UMC’s) door strategische inzet en opschaling van bewezen effectieve, doelmatige informatie- en communicatietechnologie in UMC-overstijgend verband en samenwerkingen.
Binnen Citrien-2 kozen de deelnemende UMC’s voor landelijke opschaling van de meest relevante en kansrijke projecten voor zorgtransformatie uit het voorgaande ZonMw e-health programma Citrien-1. Het uitgangspunt van Citrien-1 was evidence based e-health. Daarvoor hebben de UMC’s 29 projecten uitgewerkt.
Implementatie en opschaling
Citrien-2 was gericht op de implementatie en opschaling van bewezen e-health-projecten. Alleen de beste projecten uit programma e-health kwamen daarvoor in aanmerking. Niet de lokale en persoonlijke binding met een project mocht de doorslag geven, maar inhoud en kwaliteit. Daarom werd destijds gekozen voor een programmaformat waarin samenwerking en adoptie by design werden afgedwongen. Dit, om beter om te kunnen schakelen van ‘not invented here’ naar ‘proudly copied from’ als leidraad in opschaling.
In het programma is uiteindelijk gekozen voor landelijke opschaling door de UMC’s van tenminste drie projecten uit Citrien-1, opgeschaald in alle acht UMC’s:
- Telemonitoring hartklachten.
- Telemonitoring Zwangeren.
- Telemonitoring vitale functies.
In het programma koos elk UMC voor opschaling van minimaal drie projecten, waarvan tenminste één project afkomstig moest zijn uit Citrien-1; en waarbij opschaling tenminste plaats moest vinden in één ander UMC. Verder moest elk UMC minstens twee samenwerkingsverbanden sluiten met andere zorg-of eerstelijnsinstellingen.
Gezamenlijke transformatie
Door de samenwerking tussen de UMC’s over de twee Citrienprogramma ’s heen, is via meerdere projecten en ‘duizend bloemen bloeien’ een gezamenlijke transformatie gemaakt in het denken en doen: om te komen tot kansrijke opschaling naar digitaal beter ondersteunde zorg.
Zo is ook een heel belangrijk doel gerealiseerd dat niet expliciet in de programma-aanvraag is benoemd: door jarenlange, intensieve samenwerking in dit e-health programma is een netwerk ontstaan van implementatiedeskundigen op het gebied van e-health en digitale ondersteunde zorg. Zij bevinden zich op cruciale sleutelposities in hun organisaties.
Dit is volgens de auteurs van het eindrapport een belangrijk netwerk, dat geconsulteerd wordt binnen en buiten het eigen programma door onder andere de samenwerkende zorgverzekeraars en afdelingen inkoop; dat resultaten deelt in publieke en wetenschappelijke pers. ‘Samen zijn wij gekomen tot dit eindresultaat, waarbij daadwerkelijk belangrijke opschaling binnen de umc’s gerealiseerd is met als ‘bijvangst’ een bredere doorwerking naar zorgorganisaties en -instellingen om ons heen’.
Maatschappelijke doorwerking
De maatschappelijke doorwerking van het Citrien-2 programma is groot, en vertaalt zich door naar allerlei vakgebieden en terreinen in de zorg. De projecten telemonitoring zwangeren en hartklachten hebben overduidelijk geleid tot meer regie en empowerment bij patiënten. Patiënten werden actief betrokken bij het aflezen van de uitslagen en konden – zonder weerslag op het dagelijks leven – passende zorg ontvangen.
De drie telemonitoring-projecten hebben allen geleid tot een andere invulling van personele inzet en zorgprocessen. Hetzelfde geldt voor Medicatieverificatie waar processen en informatieoverdracht tussen patiënt, apotheek en zorgverleners met behulp van ICT op elkaar moesten worden afgestemd.
‘In aanvulling op bovenstaande zijn wij – de samenwerkende stuurgroepleden, hun plaatsvervangers en de projectleiders- ervan overtuigd dat Citrienprogramma e-health met het gestelde budget binnen de geboden bestuurlijke reikwijdte en programma-governance, een rol van betekenis heeft gespeeld in de transitie naar meer duurzame, toekomstgerichte zorg op de juiste plek binnen onze umc’s.’
Lees hier het hele rapport
