Braziliaanse onderzoekers hebben een smartphone app ontwikkeld die mensen die na een beroerte kampen met hemiparese helpt bij het revalidatieproces. Hemiparese is het verlies van spierkracht of een gedeeltelijke verlamming aan één kant van het lichaam. De app maakt onder andere gebruik van de versnellingseter sensor die in vrijwel alle smartphones zit. Deze sensor meet in welke richting en hoeveel het toestel beweegt. De smartphone wordt aan de kleding van de patiënt bevestigd zodat de lichaamshouding en beweging kan worden gemeten. De app geeft met die gegevens vervolgens adviezen hoe de patiënt zijn houding en de bewegingen kan verbeteren. Die adviezen worden gegeven in de vorm van gesproken commando’s, trillingen en afbeeldingen.
De app is volgens de ontwikkelaars niet alleen geschikt voor het ondersteunen van patiënten die als gevolg van een beroerte met hemiparese kampen, maar ook voor mensen die als gevolg van een hersenbeschadiging veroorzaakt door bijvoorbeeld MS, hersenverlamming of bepaalde soorten kanker, deels verlamd geraakt zijn. “Iemand met hemiparese verliest gevoeligheid en perceptie van ruimtelijke oriëntatie. Als gevolg daarvan kunnen ze naar één kant hellen zonder dat ze het doorhebben. Deze verkeerde houding kan niet alleen spierpijn veroorzaken maar ook voor beperkingen zorgen bij het uitvoeren van dagelijkse taken zoals lopen, autorijden of huishoudelijke werkzaamheden”, vertelt Amanda Polin Pereira, professor Ergotherapie van de Federale Universiteit van São Carlos (UFSCar).
Patiënten betrokken bij ontwikkeling
Braziliaanse onderzoekers ontwikkelden de smartphone app die deze patiënten ondersteunt tijdens het revalidatieproces. Om de behandelbehoeften te begrijpen spaken zij onder andere met fysiotherapeuten, ergotherapeuten en patiënten. “Vanuit het oogpunt van softwareontwikkeling was het een co-ontwikkelingsopdracht die echt twee verschillende kennisgebieden samenbracht om aan de behoeften van patiënten te voldoen. Dit gaf ons veel flexibiliteit en ondersteuning bij het ontwikkelen van de app,” benadrukt Maria da Graça Campos Pimentel, professor aan het ICMC-USP. Het Braziliaanse onderzoek is gepubliceerd in JMIR Aging.
Er zijn meer voorbeelden van het inzetten van (sensor)technologie ter ondersteuning van de revalidatie na een beroerte is. Zo ontwikkelden Canadese onderzoekers vorig jaar een speciale handschoen die de handbewegingen van revaliderende patiënten monitort en registreert. Met die informatie kunnen vervolgens de oefenprogramma’s worden gepersonaliseerd. En in 2020 ontwikkelden het Erasmus MC, samen met de TU Delft een slimme polsband die in combinatie met een smartphone app het revalidatieproces van patiënten monitorde. Artsen konden zo zien of patiënten op tijd en op de juiste manier hun oefeningen deden of dat zij bijvoorbeeld extra coaching nodig hadden.
Drie versies
In de loop van het project werden drie versies van de app ontwikkeld. In eerste instantie was het de bedoeling dat patiënten de smartphone met daarop de app in hun handen hielden. Voor sommige patiënten die kampen met gedeeltelijke verlammingsverschijnselen bleek dat echter niet optimaal. Vervolgens is een versie ontwikkeld waarbij de smartphone in de kleding wordt bevestigd. Daarvoor werden bijvoorbeeld zakken aan de binnenkant van t-shirts genaaid.
“Uiteindelijk creëerden we een toegankelijke draagbare technologie die gebruikmaakt van goedkope smartphones en ingebouwde versnellingsmeters om voortdurend veranderingen in beweging te monitoren, waarbij we de visuele, tactiele en auditieve feedback van de smartphone gebruiken om patiënten te begeleiden terwijl ze staan”, aldus een van de onderzoekers. Het is de bedoeling dat de app uiteindelijk gratis beschikbaar komt voor patiënten.
