Het is een duidelijke trend; in het ziekenhuis wordt gedaan wat moet, en daarbuiten wat kan. Zo is het in het Martini Ziekenhuis (Groningen) al normaal dat patiënten antibiotica via het infuus op een veilige manier thuis toegediend krijgen. Thuisbehandeling is fijn voor de patiënten, maar het is ook een manier om de ziekenhuiszorg ook in de toekomst toegankelijk te houden voor wie het echt nodig heeft.
“Deze ontwikkeling laat zien hoe de juiste zorg op de juiste plaats meerwaarde heeft voor de patiënt en tegelijk kosten bespaart”, vertelt Imro Vlasveld, internist-infectioloog en voorzitter van het A-team (waarbij A staat voor antibiotica). “Het A-team monitort correct antibioticagebruik in ons ziekenhuis."
Onderdeel van het A-team is het OPAT-team: ‘Outpatient Parenteral Antibiotic Treatment’ oftewel ‘Ontslagen Patiënten met Antibiotica Thuis’. Dit team is al een aantal jaren bezig om de verplaatsing van zorg te realiseren, zo valt te lezen op de website van het Martini Ziekenhuis.
Thuisbehandeling
Voor patiënten is het heel fijn dat zij de intraveneuze antibiotica in hun eigen vertrouwde omgeving kunnen krijgen. Hierdoor kunnen zij bijna al hun activiteiten thuis weer oppakken. “Ik ben in dit proces met name verantwoordelijk voor de praktische zaken", zegt Manon Bakker, apotheker in de poliklinische apotheek en lid van het OPAT-team. "De arts of afdeling meldt de patiënt bij ons aan; dan kijken wij welk soort infuus geschikt is. Dit infuus bestellen we, zodat de patiënt op de dag van ontslag het infuus met antibiotica bij ons kan ophalen."
Na een voorzichtige start heeft deze manier van werken een enorme vlucht genomen. Maar liefst 136 patiënten hebben in 2021 gebruik gemaakt van intraveneuze antibiotica in de thuissituatie. Dit betekent dat zij daardoor niet in het ziekenhuis hoefden te liggen.
Gerust gevoel
“Dat we nu zoveel patiënten thuis kunnen behandelen, is te danken aan de samenwerking tussen heel veel partijen", zegt transferverpleegkundige Ria Huybrechts die nauw betrokken is bij OPAT. "De artsen, de verpleegkundigen, de apothekers, de nazorgpartners, de leveranciers, ze leveren allemaal een bijdrage aan het proces."
Zodra de arts met de patiënt heeft besproken dat hij of zij naar huis kan met intraveneuze antibiotica, komt het team in actie. Huybrechts hierover: "Wij regelen met de thuiszorg dat zij het infuus komen aansluiten en dagelijks komen verzorgen. De thuiszorgorganisaties hebben hiervoor bijscholing gevolgd, meestal via de Martini Academie. We weten dus zeker dat ze bevoegd en bekwaam zijn om dit zorgvuldig te doen. Ik merk dat het patiënten een gerust gevoel geeft dat wij het allemaal goed geregeld hebben.”
Meer bekendheid
In het Martini Ziekenhuis heeft het OPAT de laatste jaren veel meer bekendheid gekregen. Internist-infectioloog Vlasveld: “We hebben een goed vindbaar en duidelijk protocol gemaakt en geven regelmatig scholing aan de artsen. Samen met de hoofdbehandelaars, apotheek, transferverpleegkundige en arts-microbiologen hebben we OPAT tot een geoliede machine gemaakt. Belangrijk onderdeel hiervan is het antibioticaplan, dat de hoofdbehandelaar samen met de internist-infectioloog of arts-microbioloog maakt voordat de patiënt met ontslag gaat.”
In dit plan is er veel aandacht voor de nacontroles op de polikliniek en controle op eventuele bijwerkingen en complicaties. “Ik ben er blij mee dat er nu urgentiebesef is voor deze thuisbehandeling", vervolgt Vlasveld. "Het past bij de trend dat we in het ziekenhuis doen wat moet, en daarbuiten wat kan. Alleen zo houden we de ziekenhuiszorg toegankelijk voor wie dat echt nodig heeft.”
In de praktijk blijkt dat het in de eigen omgeving aan herstel werken, er toe leidt dat patiënten zich vaak beter voelen, zij meer bewegen en beter eten.
