Onderzoek van het UMC Utrecht laat zien dat AI pathologen kan helpen de schildwachtklier efficiënter te beoordelen. Deze beoordeling is nodig om eventuele borstkankeruitzaaiingen te kunnen opsporen. De ondersteunende AI-technologie maakt het detecteren van deze uitzaaiingen aanzienlijk goedkoper, is veilig en bespaart de pathologen tijd. De bevindingen van de onderzoeksgroep zijn vorige week gepubliceerd in het medisch-wetenschappelijk tijdschrift Nature Cancer.
Nadat bij borstkanker de tumor in de borst is weggenomen, wordt vaak ook de schildwachtklier verwijderd. Dat is de lymfeklier die als eerste het lymfevocht uit de tumor opvangt. Als borstkanker uitzaait, komen de tumorcellen eerst in die schildwachtklier terecht. Daarom wordt dat weefsel altijd nauwkeurig onderzocht, want zo kan worden vastgesteld of er sprake is van uitzaaiingen. Sinds enkele jaren gebeurt dat in het UMC Utrecht niet meer met een microscoop, maar achter een beeldscherm.
Tijdrovend en kostbaar
Soms zijn uitzaaiingen met het blote oog te zien, maar hoe kleiner de uitzaaiing, hoe lastiger dat is. Bovendien moeten pathologen daarvoor alle coupes (dunne plakjes weefsel) heel nauwkeurig bekijken. Daarna worden voor de zekerheid een aantal coupes bekeken met een extra kleuring met antilichamen die tumor-specifieke eiwitten herkennen.
Postdoc en klinisch epidemioloog Carmen van Dooijeweert vertelt: “Doordat deze antilichamen een kleurlabel hebben, worden de tumorcellen goed zichtbaar. Zo kun je zien of er toch nog tumorcellen zitten, die bij de eerste beoordeling, zonder de extra kleuring, zijn gemist.” Die extra kleuringen kosten echter zo’n 25 euro per coupe, waardoor de kosten snel oplopen. Bovendien is de volledige beoordeling een intensieve, tijdrovende klus voor de patholoog.
CONFIDENT-B-onderzoek
In het CONFIDENT-B-onderzoek ging Van Dooijeweert na of AI kan helpen om de beoordeling van het schildwachtklierweefsel sneller en goedkoper uit te voeren, zonder daarbij het risico te lopen dat tumorcellen worden gemist bij weglaten van de extra kleuringen. De AI-applicatie die de onderzoekers hebben gebruikt, is van het bedrijf Visiopharm en doet aan structuurherkenning. Van Dooijeweert: “De applicatie ‘vlagt’ alles wat niet in een lymfeklier lijkt thuis te horen. Het algoritme zet er dan een rood, oranje of geel cirkeltje omheen, afhankelijk van hoe verdacht het algoritme het plekje vindt.” De pathologen kunnen zich vervolgens focussen op de gemarkeerde plekken en hoeven niet meer de volledige coupe aandachtig te bekijken.
Voor het onderzoek werkte Carmen met twee groepen schildwachtklieren. Voor de ene groep werd de standaardprocedure gevolgd en voor de andere werd eerst AI gebruikt. Bij de AI-groep liet Van Dooijeweert de AI-applicatie het voorwerk doen. Vervolgens keken de pathologen gericht naar de omcirkelde plekken.
Aanzienlijke kostenbesparing
De pathologen bleken de schildwachtklieren in de AI-groep sneller te kunnen beoordelen. Ook bleek de werkwijze veel goedkoper. Alleen al tijdens het onderzoek is 3.000 euro aan extra kleuringen bespaard. Dat kan per jaar oplopen tot tienduizenden euro’s. Het bespaarde bedrag wordt zelfs nog groter wanneer je bedenkt dat in sommige ziekenhuizen vaak direct begonnen wordt met de dure extra kleuringen om sneller te kunnen werken. De deelnemende pathologen gaven overigens ook unaniem aan dat het werken met het algoritme hun werk plezieriger maakte.
Paul van Diest, afdelingshoofd pathologie en onderzoeksleider: “Dit onderzoek laat zien dat we uitzaaiingen in lymfeklieren veilig, sneller en goedkoper kunnen opsporen met AI. Dit draagt in hoge mate bij aan de business case voor invoering van AI in de pathologie, want helaas en ten onrechte is daar nog geen vergoeding voor.” De pathologen van UMC Utrecht werken inmiddels standaard op deze manier bij borstkanker.
Schildwachtklier laten oplichten
In het Van Weel-Bethesda Ziekenhuis wordt sinds vorig jaar een innovatieve techniek gebruikt om de schildwachtklier bij borstkankerpatiënten op te sporen. Gebruikelijk is om de schildwachtklier op te sporen met een radioactieve vloeistof via een duur en tijdrovend onderzoek. Met de nieuwe innovatieve techniek wordt een fluorescerend contrastmiddel ingezet in combinatie met een nieuw type camera. Op deze manier bekent de schildwachtklier kleur en kan hij snel en effectief worden verwijderd. De techniek werkt goed en is minder belastend voor de patiënt.
