Pijnbestrijding met behulp van virtual reality. Voor patiënten in Groningen, Drenthe en Friesland met chronische pijnklachten die daardoor verslaafd zijn geraakt aan opioïde pijnstillers is dat nu een serieus alternatief. Verslavingszorg Noord Nederland (VNN) zet VR-pijnbestrijding, na een succesvolle proef in Leeuwarden, nu ook in op de andere poli's van de zorginstelling, waaronder Emmen en Sneek.
Hoe groot de problemen met betrekking tot de afhankelijkheid van opioïde pijnstillers in Nederland zijn, is deels af te lijden uit het feit dat deze pijnstillers in 2019 aan ongeveer 600.000 mensen voorgeschreven werden. De behandeling van deze verslaving krijgt door het inzetten van VR-pijnbestrijding een extra alternatief.
“Omdat de verslaving voorkomt uit voorgeschreven medicatie, zien veel mensen zichzelf niet als verslaafd. Een onconventionele verslaving of afhankelijkheid vraagt om een onconventionele aanpak. Daarom zijn we op zoek gegaan naar een innovatie die onze cliënten kan helpen met het afbouwen van de medicatie en kwamen terecht bij het VR-programma van Reducept", vertelt Lucie Manden, verpleegkundig specialist ggz bij VNN.
VR-pijnbestrijding in verslavingszorg
Met de introductie van virtuele pijnbestrijding als vast onderdeel in het behandelaanbod van VNN wordt deze innovatie nu ook geaccepteerd in de verslavingszorg. Bij het VR-programma wordt de patiënt meegenomen in een 3D-wereld die de patiënt leidt door de zenuwbanen, het ruggenmerg en de hersenen. Tijdens deze reis krijgt de patiënt uitleg over wat pijn is en hoe dit werkt, en vooral hoe dit bij hem of haar niet meer op de juiste manier werkt.
“Als je chronische pijn hebt, houdt je lichaam je brein eigenlijk voor de gek. Je lichaam heeft geen directe schade, maar toch ervaar je dat zo. De VR-bril helpt met het bestrijden van de chronische pijn, maar zorgt er niet voor dat je niets meer voelt. Ik vergelijk het met de man in het circus die op een spijkerbed ligt. Hij kan zonder pijn te ervaren op dat bed liggen, eraf gaan, op een punaise stappen en het uitgillen van de pijn. Het draait allemaal om het trainen van het lichaam en brein", aldus Lucie Manden.
Virtual reality als alternatieve behandelvorm voor pijnbestrijding is niet nieuw. De afgelopen jaren is de technologie al met succes ingezet voor de behandeling van zowel chronische- als post-operatieve pijn. Daarmee heeft VR-pijnbestrijding zichzelf bewezen als een effectieve en veilige complementaire pijnbeheersingstherapie.
Te weinig pijneducatie
Volgens nationale en internationale richtlijnen moet de primaire interventie bij chronische pijnen gebaseerd zijn op pijneducatie. In de praktijk wordt dit echter bij minder dan 4 procent van de patiënten ook daadwerkelijk toegepast.
“Als men zou weten hoe effectief pijneducatie werkt, zou het veel breder worden ingezet. Bij sommige patiënten zie je de schouders direct omlaag gaan als ze de bril opzetten, omdat het lichaam eindelijk kan ontspannen. Therapie zal altijd belangrijk blijven bij de behandeling van verslaving, maar ik verwacht dat we in toenemende mate gebruik zullen maken van technologische innovaties bij de behandeling”, besluit Lucie.
