Zorgprofessionals besteden dagelijks uren en uren in dat elektronische patiëntendossier. En dat gaat juist op bovengenoemde vlak niet altijd even goed. Zo kunnen in sommige gevallen systemen zelfs fouten in de hand werken waar ze eigenlijk juist bedoeld zijn om die fouten op te lossen1.
Elke keer weer wordt dan de vergelijking gemaakt met hoe we in ons privéleven gebruik maken van die makkelijke tablets en telefoons: kunnen die elektronische patiëntendossiers niet gewoon ook zo makkelijk gemaakt worden? Met duidelijke meldingen, vaak maar één route om er te komen en zo ingericht dat je als het ware door het systeem geleid wordt. Maar ook op zo’n manier dat je op dezelfde manier (met alles op die vertrouwde plekken) kan werken, of je nu op je tablet of telefoon werkt. Nee, zeggen we dan vaak. Daar is de zorg veeeeel te complex voor.
Echt makkelijker maken
We hebben in de zorg onze mond vol over goede uitwisseling of praten in termen van Nationale visie liever over databeschikbaarheid. Maar we voeren de discussie verrassend weinig over hoe we het nu echt makkelijker maken om informatie in systemen vast te leggen: zodat er ook met goede kwaliteit van data uitgewisseld kan. We hebben het daarbij vaak over zaken zoals eenmalige registratie en meervoudig gebruik. Maar we vertalen dat echt nog onvoldoende naar wat dat dan vraagt in eenduidigheid van hoe een gebruiker omgaat met het systeem.
En ja, natuurlijk zijn voor goede databeschikbaarheid de bereikbaarheid van informatie (door generieke functies en een goede infrastructuur) en eenvoudige koppelvlakken van groot belang. Maar het aloude adagium ‘garbage in is garbage out’ is natuurlijk onverminderd van toepassing. En dat start toch echt bij hoe makkelijk een gebruiker kan omgaan met het systeem.
Apart integraal akkoord
Daarmee zeg ik overigens niet dat al die afspraken in het Integraal Zorg Akkoord (IZA) rondom digitalisering niet nodig zijn. In dit akkoord ligt de focus sterk op hybride zorg, infrastructuur en standaardisatie. Maar ik hou hier wel een warm pleidooi om diezelfde soort afspraken en inzet (en regie) te zetten op de gebruikersinterface van systemen. Het aantrekkelijk maken om goed informatie vast te leggen vraagt bijna om een apart integraal akkoord!
Want juist die afspraken over hoe we een systeem, de gebruikersinterface en de dossiervoering inrichten, zijn van belang. Zodat je met minimale kans op fouten kan werken in een ziekenhuis met EPD A terwijl je als coassistent vorige week nog EPD B gewend was. En zodat je altijd weet waar je cruciale gegevens kan vinden (‘behandelrestricties altijd rechtsboven in rood, continu in het scherm op de kliniek’). Dat heeft een enorme impact op en efficiënt kunnen werken en patiëntveiligheid. En afspraken helpen ook om volledige, rijke informatie te kunnen delen met anderen doordat data goed zijn vastgelegd.
Maar #hoedan? Door bijvoorbeeld te kijken naar de toepasbaarheid wat er (internationaal) al is, zoals ISO normen en principes2. En door dat op te nemen in gesprekken en de inkoop van systemen. Of misschien zelfs wel wetgeving. Maar ook door te repareren wat we nu al hebben, door vanuit bijvoorbeeld gebruikersverenigingen naar elkaars systemen te kijken en die door te lichten. Door gebruikersgedrag hiervoor goed te begrijpen en daar aanpassingen op te doen. Door ook standaard bij nieuwe software hierop specifiek te testen. Want ook daar kunnen ‘bugs’ in zitten. Kortom, laten we ook daar een plan, meerjarenagenda, roadmap of hoe je het maar wil noemen op zetten. Zodat we echt komen tot makkelijkere registratie aan de bron. Laten we dit in het uitwisselingsgeweld niet vergeten!
Op naar een IGA!3
