De gemene deler is ‘oog hebben voor elkaar’

Het eerste internationale congres van ICT&health zit erop en was een mega succes. In de prachtige stad Maastricht, met haar ligging in het hart van de Euregio, kwamen professionals met verschillende achtergronden bij elkaar om kennis te delen op het snijvlak van ICT & zorg.

Inmiddels zijn we echt gestart met de digitalisering van de zorg. Ook de WHO heeft dit omarmd en promoot dat we wereldwijd moeten bouwen aan een platform dat (gedigitaliseerde) gezondheidszorg voor álle mensen mogelijk maakt, niet alleen voor de mensen uit ‘rijke’ landen. Om dat te kunnen realiseren, is het nodig dat elk land een duidelijke visie heeft op digitale gezondheidszorg. 

Alain Labrique, directeur van het departement digitale zorg en innovatie bij de WHO, verwoordde dit mooi in zijn speech in Maastricht maar ook mooi in de coverstory van deze uitgave: ‘we dromen van een wereld waarin gezondheidszorg voor iedereen beschikbaar is’. Daarbij zijn digitalisering en innovatie onontbeerlijk, niet alleen vanwege 'de patiënt centraal', maar ook omdat het gezondheidszorg beter betaalbaar, beschikbaar en toegankelijker maakt. 

Digitale zorg met gevoel

Een prachtig artikel dit nummer over de ‘Helpdesk Digitale Zorg’. Zo beschrijft oprichter Merlijne Sonneveld beeldend dat iedereen recht heeft op digitale zorg, maar dat er ook mensen zijn die daarbij hulp nodig hebben. Uit haar verhaal komt naar voren dat dit mensen zijn uit alle lagen van de bevolking en dat het niet alleen gaat om technische hulp, maar ook hulpvraag over de sociale aspecten: zoals stress van een uitslag of angsten rondom de eigen gezondheid. Dat laatste is een taak van de zorgmedewerkers, maar blijkbaar kunnen wij hier niet volledig aan voldoen. Mooi dat zo’n hulpvraag aandacht krijgt bij deze instantie. 

Een ander onderwerp is de speciale aandacht die mensen met een beperking verdienen ten aanzien van gedigitaliseerde zorg. Digitale toepassingen in de zorg hebben over het algemeen het imago van ‘koud en afstandelijk’, maar het verhaal van Joost Nauta, iemand die altijd afhankelijk is van ‘zijn’ beademingsapparaat, maakt duidelijk dat de technische innovaties noodzakelijk zijn om zijn welzijn te verbeteren. Dat digitale interventies, zoals AI (ChatGPT) en VR, essentieel zijn om zijn leven aangenamer te maken. De ervaring van Joost creëert daarmee een ander, warmer gevoel en maakt op een menselijke manier duidelijk hoe waardevol gedigitaliseerde oplossingen kunnen zijn.

Ruimte voor ieders invalshoek

Bianca Rouwenhorst levert eveneens een sterke bijdrage in deze uitgave, met haar column waarin ze heel helder duidt dat de zorg om data draait. Bianca legt heel scherp uit hoe de begrippen databeschikbaarheid, datasolidariteit en datakwaliteit zich verhouden. Ze geeft ook aan dat we data en functionaliteit moeten scheiden en dat data moet blijven bij de bron, lees de zorgaanbieder. Het begrip datasolidariteit wordt prachtig uitgelegd aan de hand van een voorbeeld over bloeddonorschap, waarbij je als donor belangeloos iets doet voor een ander. Zo kan het ook gaan met het beschikbaar stellen van jouw eigen, geanonimiseerde data. Door het beschikbaar stellen van jouw data kun je belangeloos anderen helpen, door een bijdrage te leveren aan kennis en mogelijk ziekteninzicht. 

Dit ‘oog hebben voor elkaar’, is ook boodschap van het 1e lustrum van de coalitie Digivaardig in de zorg. Om goede zorg te kunnen leveren, moeten eigenlijk alle zorgmedewerkers voldoende digivaardig zijn. Klassiek lesgeven werkt niet, maar ondersteuning ‘on the job’ met digicoaches werkt uitstekend. Deze sectoroverstijgende samenwerking is vrij uniek in Nederland. Dus op naar het 2e lustrum. 

Status quo is niet genoeg

Om de cirkel voor deze uitgave van ICT&health rond te maken: Alain Labrique stelt dat een wereldwijd congres zoals dat in Maastricht onlangs belangrijk is, omdat we er kunnen leren van elkaar. Zo helpen we de gezondheidszorg, waar dan ook ter wereld, een belangrijke stap verder. 

Laten we onze innovaties en kennis blijven delen, zowel tijdens bijeenkomsten als in Maastricht als ook in het tijdschrift en op de website van ICT&health. Ik onderschrijf Labriques stelling dat de status quo niet genoeg is, maar dat je moet blijven streven naar het hoogst haalbare. Maar het succes van dit streven zal in hoge mate afhankelijk zijn van verwachtingen van de nieuwe generatie. 

Groet,

Diederik