Op de Universiteit van Maastricht is een nieuwe methode ontwikkeld om kunstmatige intelligentie in te zetten voor het bepalen van de beste behandeloptie bij borstkanker. De methode, radiomics genaamd, maakt gebruik van kunstmatige intelligentie om medische beelden, zoals MRI's en CT-scans, te beoordelen. Het systeem is in staat te herkennen op welke tumoren chemotherapie wel of geen effect heeft.
Het toedienen van een chemokuur wordt bij borstkanker vaak voorafgaand aan een operatie gedaan om de kans op het slagen van de operatie te vergroten. Helaas blijkt nu pas na de chemo of deze effect gehad heeft. Met behulp van een nieuwe op kunstmatige intelligentie gebaseerde methode, radiomics, is het mogelijk te voorspellen bij welke patiënten een pre-operatieve chemotherapie zinvol is en voor wie niet.
Chemo, alleen als het nut heeft
Het AI-algoritme van de radiomics methode kan namelijk het verschil zien tussen tumoren die na een chemotherapie kleiner geworden zijn en tumoren waarop de chemo geen effect gehad heeft. Aan de hand van een MRI-scan kan het systeem vervolgens bij een nieuwe patiënt voorafgaand aan de behandeling bepalen of een chemotherapie behandeling effect zal hebben. Zo niet, dan kan direct gezocht worden naar alternatieve behandelmethoden. Dit betekent dat er geen tijd verloren gaat en dat de patiënt een onnodige behandeling, vaak met onprettige bijwerkingen, bespaard blijft.
De methode van de Maastrichtse hoogleraar heeft zich al bewezen, maar hij wordt binnen de zorg nog niet toegepast. “Je krijgt nu een beslissing die gebaseerd is op kunstmatige intelligentie, maar de arts heeft allerlei vragen bij zo’n beslissing. Waarom kiest het systeem voor chemotherapie, en niet voor een operatie? Wanneer vindt het systeem dat chemotherapie succesvol is, en wanneer niet? Artsen zullen zo’n beslissing niet accepteren zonder de juiste uitleg, zonder vragen te stellen of zonder de beslissing te controleren", aldus Philippe Lambin.
Wereldwijd onderzoek
Het vertalen van wetenschappelijke techniek naar een klinisch bruikbare methode is nu onderdeel van het wereldwijde onderzoek RadioVal dat deze maand (september, red.) gestart is. Dat onderzoek moet inzicht geven in de nauwkeurigheid, veiligheid en bruikbaarheid van radiomics voor borstkankerpatiënten.
“Radiomics moet kunnen omgaan met beelden van verschillende merken van scanners, met zeldzamere vormen van borstkanker en met vormen van borstkanker die in bepaalde werelddelen vaker voorkomen. De techniek moet eerlijk zijn, en een goede voorspelling doen over de beste behandelkeuze ongeacht zulke verschillen”, besluit de hoogleraar.
Overigens in diverse andere fasen bij borstkanker wel al gebruik gemaakt van AI. Zo worden bestralingsplannen voor borstkanker patiënten bij het Catharina sinds deze zomer deels met behulp van kunstmatige intelligentie gegenereerd. Een ander voorbeeld is het systeem dat onderzoekers van het UMC Utrecht ontwikkelden, Dat is in staat om met behulp van AI, snel en nauwkeurig MRI-foto’s van borsten met dicht borstklierweefsel te inspecteren.
