Digitale consulten kunnen een win-winsituatie opleveren voor arts en patiënt: dat is de conclusie van een studie in vijf Nederlandse ziekenhuizen onder 150 patiënten met hartfalen. De in coronatijd noodgedwongen massaal ingevoerde digitale consulten – via mail of beeldbellen - dragen volgens de betrokken onderzoekers bij aan verbeterde zorg met behoud van de patiënttevredenheid. De uitkomsten van de studie zijn gepubliceerd in Nature Medicine en onlangs gepresenteerd op de jaarlijkse conferentie van de European Society of Cardiology.
Onder coördinatie van Amsterdam UMC verdeelden de onderzoekers van de vijf betrokken ziekenhuizen de patiënten in twee groepen. De ene groep kreeg digitale consulten; de andere groep volgde het traditionele zorgpad. De digitale consulten omvatte ICT-hulpmiddelen zoals het digitaal opsturen van thuismetingen en het onder de aandacht brengen van richtlijnen bij zorgverleners wanneer ze de thuismetingen digitaal bekeken.
Digitaal leidt tot betere behandeling
Na 12 weken bekeken de onderzoekers hoeveel patiënten de optimale combinatie van medicijnen kregen. Daaruit bleek dat 28 procent van de patiënten met digitale consulten de optimale behandelcombinatie kreeg, tegenover 7 procent van de patiënten van het traditionele zorgpad. De uitvoering in 5 verschillende ziekenhuizen wijst erop dat de strategie in verschillende ziekenhuispraktijken toegepast kan worden. Het effect van de digitale consulten is namelijk gelijkwaardig in de verschillende ziekenhuizen.
"Tijdens de covid-pandemie hadden we ineens voornamelijk consulten op afstand met onze patiënten”, vertelt cardioloog Mark Schuuring (Medisch Spectrum Twente, voorheen Amsterdam UMC). “Dat werkte goed, maar er waren ook zorgen, zoals: hoe ervaart de patiënt het, en zouden er verschillen zijn in de uitkomst? Dat bracht ons op het idee voor dit onderzoek. De onderzoeksdata laten nu zien dat de nieuwe manier beter werkt dan de manier waarop we nu de zorg organiseren."
Meer voorlichting
Een digitale toepassing werd speciaal voor de studie ontwikkeld, aldus technisch geneeskundige bij het Amsterdam UMC en eerste auteur Jelle Man: “De ICT-toepassing meet de zorgkwaliteit door de behandeling van de arts in het digitale consult met de actuele richtlijnen te vergelijken. We onderzochten de digitale gegevensuitwisseling tussen patiënten en artsen bij de digitale consulten en gaven meer voorlichting aan zowel patiënten als artsen. Het moedigt de artsen en verpleegkundigen aan om de behandelmix te geven die het dichtst bij internationale richtlijnen komt en vergemakkelijkt het hun manier van werken.”
De onderzoekers vonden geen verschillen tussen de digitale en de traditionele consulten voor wat betreft de hoeveelheid tijd die het kostte, de patiënttevredenheid of de kwaliteit van leven. Dat betekent volgens cardioloog Schuuring dat de digitale consulten de zorg verbeterden, terwijl de ervaring van patiënten er op geen enkele manier minder door werd.
“Een win-win situatie dus. En de verwachte impact is aanzienlijk want Nederland telt ongeveer een kwart miljoen patiënten met hartfalen. En we denken dat deze aanpak ook goed is toe te passen op patiënten met andere aandoeningen. Dat is hard nodig, want niet de covid-pandemie maar tekort aan personeel is op dit moment een van de grootste uitdagingen in de zorg wat de zorgkwaliteit onder druk zet."
Gebruik van digitale methoden
Over het gebruik van digitale methoden schreef Mark Schuuring (als lid van de werkgroep e-Cardiology van de European Society of Cardiology) ook samen met Europese collega's een clinical consensus paper, dat is gepubliceerd in het European Heart Journal - Digital Health.
Lees hier een eerder interview met Mark Schuuring in ICT&health.
