Internationaal onderzoek laat zien dat virtual reality in de zorg goed kan werken. In het HagaZiekenhuis maken ze daarom serieus werk van deze innovatieve zorgtechnologie. Lisa van Leeuwen, projectleider HagaAcademie & Innovatie en Leendert-Jan Doornbos, Innovatiecoach bij het Haga Innovatielab, begeleiden verschillende afdelingen om te onderzoeken hoe ze VR optimaal in kunnen zetten. “Als STZ-ziekenhuis is innovatie een van onze pijlers”, vertelt Lisa van Leeuwen op de website van het HagaZiekenhuis. “Het gebruik van VR om onze patiëntenzorg te verbeteren past daarbij. Maar het succes van een innovatie staat of valt bij een zorgvuldige implementatie. Daarvoor hebben we een gestructureerde aanpak.”
VR vindt weg in zorg
Op tal van plekken in de zorg wordt ingezet op virtual reality. Virtual Reality (VR) is een computertechniek waarbij het lijkt alsof je in een andere werkelijkheid bent. Door een speciale VR-bril wordt de zichtbare werkelijkheid simpelweg vervangen door een door de computer gegenereerd beeld. De bril bevat een beeldscherm en sluit je zicht op de buitenwereld af. De technologie heeft verschillende toepassingsmogelijkheden zoals gaming, het geven van gevechtstrainingen bij defensie en salestrainingen voor accountmanagers. Ook in de zorg vindt VR nu razendsnel zijn weg. Bij Radboudumc wordt bijvoorbeeld een complete VR-appstore gebouwd voor talloze toepassingen. VR wordt op tal van plekken in Nederland ingezet bij zorgonderwijs maar ook om mensen bijvoorbeeld goed voor te bereiden op een hartkatheterisatie.
Zorgvuldige implementatie VR
In het HagaZiekenhuis kiest men voor een zorgvuldige implementatie van de technologie. Er worden concreet twee soorten VR-brillen van SyncVR getest. De ene bril motiveert om meer te bewegen met behulp van een virtueel spel. De andere bril leidt patiënten af die veel pijn, stress of angst ervaren. Afdelingen die interesse hebben in VR volgen allereerst een inspiratieworkshop. Daarna mag de afdeling in twee maanden onderzoeken of het gekozen doel werkt in de praktijk. Zo hadden de Spoedeisende Hulp (SEH), de dagbehandeling in het Juliana Kinderziekenhuis (JKZ) en Cardiologie afgelopen zomer de bril twee maanden op proef. Als de inzet van VR duidelijk meerwaarde heeft volgt een pilot van een jaar, waarin de afdeling een diepgaander doelmatigheidsonderzoek doet naar de toegevoegde waarde van VR voor de patiëntenzorg.
Ontspannen met speciale virtual reality
Inmiddels zijn de Acute Pijn Service, Fysiotherapie en Dialyse begonnen met zo’n pilot van één jaar. VR blijkt in de praktijk de hersenen voor de gek te houden waardoor je minder focust op bijvoorbeeld pijn. Recovery verpleegkundige en pijnconsulent i.o. Wenneke van Leeuwen-Blom vertelt over de ervaringen bij de Acute Pijn Service. “Een ziekenhuisopname is een stressvolle situatie voor patiënten en heeft een negatieve invloed op pijnervaring. Iemand met veel pijn kan niet goed revalideren en loopt meer risico op complicaties. Met de VR-bril kunnen patiënten ontspannen, bijvoorbeeld in de virtuele natuur. Eerst richtten we ons op patiënten na een neurochirurgische ingreep of met terugkerende wondzorgmomenten. Nu zien we ook kansen voor andere patiënten, zoals patiënten die langdurig zijn opgenomen. De meeste patiënten voelen zich meer ontspannen tijdens en na het gebruik. Velen ervaren ook minder pijn.”
Samen onderzoeken en leren
Een sterk punt van de nauwgezette implementatie van VR in het HagaZiekenhuis is dat de afdelingen, die de technologie gebruiken, elke zes weken met elkaar om tafel gaan. Ze onderzoeken samen de mogelijkheden en leren daarbij van elkaar. Lisa van Leeuwen: “We delen ervaringen over wat wel en niet werkt, en welke patiënten het meest geschikt zijn voor VR. Maar ook over wanneer je stopt, want dat kan ook. We zijn heel pragmatisch en nemen samen besluiten. Bijvoorbeeld over welke vragen we stellen om te evalueren. Dat kan een opstap naar groter onderzoek zijn of het invoeren van VR op meer afdelingen. Er valt nog zoveel te ontdekken. We nodigen alle afdelingen uit om met ons te onderzoeken!”
