De gezondheidszorg bevindt zich op een keerpunt. De toenemende vergrijzing, het groeiende tekort aan zorgpersoneel en de stijgende zorgvraag dwingen zorginstellingen om efficiënter te werken. Innovaties op het gebied van technologie, zoals kunstmatige intelligentie (AI) en elektronische patiëntendossiers (EPD's), spelen hierin een cruciale rol. Om beter te begrijpen hoe deze technologieën worden ingezet in de dagelijkse praktijk, spraken we met Jan Willem Bok, KNO-arts in het Flevoziekenhuis (Almere). Bok is niet alleen voorstander van technologische innovaties, maar zelf actief betrokken bij de ontwikkeling van medische communities die specialisten ondersteunen in hun werk.
Een van de initiatieven waar Bok zich hard voor maakt, is de opzet van een otologen-community via Doctolib Siilo, een medisch platform waarmee artsen eenvoudig casussen en kennis kunnen delen. Voor specialisten in perifere ziekenhuizen, waar minder directe collega’s beschikbaar zijn om complexe gevallen mee te bespreken, moet een platform als Doctolib Siilo uitkomst bieden.
“Als KNO-arts in een regionaal ziekenhuis is het van groot belang dat je toegang hebt tot een breder netwerk van collega’s om complexe casussen te bespreken. Via Doctolib Siilo kunnen we snel en veilig overleggen en praktische problemen, zoals de beschikbaarheid het beschikbaar zijnstellen van oormedicatie, aankaarten,” aldus Bok. Voor veel artsen is dit een waardevol hulpmiddel om kennis en ervaring te delen, vooral in een tijd waarin de zorg zich steeds verder specialiseert.
Rol van EPD’s in verhogen zorgkwaliteit
Naast medische communities benadrukt Bok het belang van goed functionerende EPD’s. Deze systemen dragen bij aan de zorgkwaliteit door patiëntinformatie direct beschikbaar te maken voor zorgverleners. Toch erkent de KNO-arts de soms tegenstrijdige rol van het EPD in de praktijk: hoewel het de toegankelijkheid van informatie verhoogt, vergt het nauwkeurig invullen van dossiers extra tijd.
“Een goed werkend EPD zorgt ervoor dat informatie altijd beschikbaar is, maar het vergt ook veel administratieve inspanning van artsen. Dit is een uitdaging, vooral in een tijd waarin de werkdruk toch al hoog is,” legt Bok uit. Hij ziet echter ook kansen. Door één integraal EPD-systeem te implementeren dat ziekenhuizen overstijgt, kan er veel meer efficiëntie geboden worden. Dit zorgt ervoor dat zorgverleners altijd toegang hebben tot de juiste patiëntinformatie, ongeacht in welk ziekenhuis een patiënt behandeld is.
Dubbele belofte van AI
AI staat volop in de belangstelling binnen de zorgsector, en volgens Bok terecht. Hij ziet veel potentie in toepassingen die administratieve taken kunnen automatiseren, zoals transcriptiesoftware die consulten samenvat. Hierdoor zou de administratieve last voor artsen aanzienlijk kunnen afnemen.
“Met AI kunnen we niet alleen administratieve processen vereenvoudigen, maar ook betere diagnoses stellen. Het is een krachtige tool om de juiste zorg op de juiste plek te krijgen,” vertelt Bok. Een groot voordeel is dat AI patronen kan herkennen die voor een mens wellicht minder zichtbaar zijn, wat uiteindelijk de diagnostische nauwkeurigheid verhoogt.”
Toch blijft de menselijke factor essentieel in de zorg, benadrukt de KNO-arts. AI kan veel taken overnemen, maar er is altijd een arts nodig om het persoonlijke contact te waarborgen en de zorg daadwerkelijk op maat te leveren. “De kunst is om de balans te vinden tussen automatisering en menselijkheid. AI moet ondersteunen, niet vervangen.”
Antwoord op personeelstekort
De arbeidsschaarste in de zorg is een probleem dat steeds nijpender wordt, en technologie biedt mogelijk een deel van de oplossing. Door processen te automatiseren, zoals de administratie en het patiëntensysteem, kunnen zorgverleners hun tijd effectiever besteden aan de directe zorg voor patiënten. AI kan bovendien bijdragen aan een betere verdeling van middelen en zorgverleners door bijvoorbeeld de routing van patiënten te optimaliseren.
Bok ziet AI als een belangrijke schakel in dit proces: “AI kan helpen om patiënten sneller en efficiënter door het zorgsysteem te loodsen, waardoor de juiste zorg op de juiste plek terechtkomt. Dit kan uiteindelijk bijdragen aan een verlichting van de druk op de zorgsector.”
Technologie motor voor samenwerking
Platformen zoals Doctolib Siilo en Prisma (een landelijk en multidisciplinair netwerk in de Doctolib Siilo-app) maken het mogelijk om in een veilige digitale omgeving kennis en ervaringen te delen. Dit helpt zorgverleners om gezamenlijk betere diagnoses te stellen en voorkomt onnodige of onjuiste doorverwijzingen. Hierdoor wordt de zorg voor de patiënt efficiënter en doeltreffender.
Prisma biedt huisartsen en medisch specialisten een betrouwbare omgeving waarin ze snel en gemakkelijk met elkaar in contact kunnen treden. Dit soort communities moet echter actief onderhouden en gemodereerd worden om hun waarde te behouden. Zoals Bok aangeeft: "Er moet continu input komen en het platform moet goed gemodereerd worden om echt van waarde te kunnen zijn." Zo blijven zorgverleners toegang houden tot actuele en relevante informatie, wat de kwaliteit van de zorg ten goede komt.
Door het actief inzetten van deze platformen kunnen zorgverleners niet alleen sneller handelen, maar ook samenwerken over de grenzen van disciplines en instellingen heen, wat leidt tot betere zorgresultaten.
Technologie als zorgpartner
De toekomst van de zorg ligt voor een groot deel in handen van technologie, concludeert Bok tot slot. Of het nu gaat om AI, EPD’s of medische communities, deze innovaties kunnen de werkdruk verlichten, de zorgkwaliteit verhogen en de samenwerking tussen zorgverleners verbeteren. Toch blijft het essentieel om technologie op de juiste manier in te zetten, zodat het menselijke aspect van de zorg niet verloren gaat. Voor artsen zoals Jan Willem Bok is technologie geen doel op zich, maar een middel om de zorg te verbeteren en patiënten de best mogelijke behandeling te bieden.
