Het Integraal Kankercentrum Nederland heeft vandaag de interactieve Kankeratlas gelanceerd. Daarop is voor een aantal van de voorkomende kankersoorten per regio in kaart gebracht hoe vaak deze kankersoorten daar gediagnosticeerd worden in vergelijking tot de landelijke cijfers. De Nederlandse Kankeratlas is ontwikkeld om de impact die deze ziekte per regio heeft, in kaart te brengen.
Voor het samenstellen van de Nederlandse Kankeratlas is gebruik gemaakt van de data van de Nederlandse Kankerregistratie (NKR) uit de periode 2011 tot en met 2022. Daarbij is alleen de data verwerkt van de 24 meest voorkomende kankersoorten in Nederland.
De atlas maakt onder andere inzichtelijk dat sommige kankersoorten in bepaalde regio's veel vaker, of juist minder vaak, voorkomen dan andere. Bij de selectie van kankersoorten is gekeken of er voldoende aantallen diagnoses gesteld zijn om een betrouwbare schatting te kunnen maken.
Kankeratlas toont diagnoses per regio
Voor een aantal vormen van kanker is in de Kankeratlas dan ook goed te zien hoe de diagnoses van die kankersoorten zich per regio verhouden met de landelijke cijfers. Voor die regionale data is gekeken naar de woonplaats van kankerpatiënten op het moment dat zij de diagnose ontvingen. Zo is bijvoorbeeld te zien dat bepaalde vormen van huidkanker in de kustprovincies vaker voorkomt dan in andere regio's.
Het IKNL heeft voor de samenstelling van de regievergelijkingen in de Kankeratlas de data zodanig geanalyseerd en berekend dat bijvoorbeeld de impact van leeftijdsverschillen op de regionale data te minimaliseren. Als voorbeeld wordt baarmoederhalskanker genomen. Dit is een kankersoort die met name voorkomt op oudere leeftijd.
Door het 'wegpoetsen' van de leeftijdsverschillen - of leeftijdsstandaardisatie - wordt beter duidelijk waarom baarmoederhalskanker in bepaalde regio's meer voorkomt dan in andere. Denk daarbij aan factoren zoals een verhoogde deelname aan preventief onderzoek, waardoor baarmoederhalskanker voorkomen kan worden.
Het IKNL maakte ter gelegenheid van de lancering van de Nederlandse Kankeratlas onderstaande video. Daarin wordt de werking en doel van de Kankeratlas uiteengezet, inclusief enkele voorbeelden.
Bewustwording creëren
IKNL benadrukt dat de constatering dat in een regio een bepaalde vorm van kanker vaker voorkomt dan in de rest van Nederland, niet wil zeggen dat iemand die in die regio dan ook die vorm van kanker zal ontwikkelen. Met de Kankeratlas wil het IKNL vooral de bewustwording creëren dat leven in bepaalde Nederlandse regio's, door verschillen in de omgeving en/of levensstijl ook impact kan hebben op de gezondheid en dus het ontstaan van kanker. De atlas geeft dus niet het risico op kanker weer.
"Variatie kan het gevolg zijn van leefstijl en andere karakteristieken (zoals blootstelling aan schadelijke factoren in het verleden, bijvoorbeeld zonnestraling) en van omgevingsfactoren (zoals luchtverontreiniging door radon of houtstook), diagnostiek, mate van toegang tot gezondheidszorg (bijvoorbeeld door ongelijkheid in sociaal-economische status) en toeval", zo stelt het IKNL.
Voor onderzoek en preventie
De atlas is bedoeld voor iedereen die op zoek is naar informatie over het vóórkomen van kanker in bepaalde regio's en voor onderzoekers en zorgprofessionals om input te geven voor vervolgonderzoek. Daarnaast is hij ook ontwikkeld voor overheden, beleidsmakers, zorgorganisaties, zorgprofessionals en burgers om aanleiding te bieden voor preventiemaatregelen.
IKNL wil met de Kankeratlas de geografische variatie van incidentie van kankersoorten breed kenbaar maken en waar mogelijk begeleiden van de juiste interpretatie/duiding. Daarnaast hoopt IKNL dat de atlas aanleiding geeft tot verder onderzoek, zoals het onderzoek naar overlevingscijfers op maat. Maar ook onderzoek naar oorzaken voor de (regionale) variatie die in de atlas getoond wordt. Tot slot wil IKNL met deze atlas ook bereiken dat de data aanzet tot preventiemaatregelen om de impact van kanker nog verder te verlagen.
De atlas is hier te raadplegen.
