Ruim twee jaar geleden hadden artsen van het Erasmus MC, UMC Utrecht en UMC Groningen een Nederlandse primeur met de 'Heart-in-a-box'. Dit is een nieuw ontwikkelde methode waardoor meer donorharten beschikbaar komen. Inmiddels blijkt de methode al effect te hebben. 'Heart-in-a-box' heeft inmiddels al bijna 60 extra harttransplantaties mogelijk gemaakt, waardoor de wachtlijsten voor een donorhart nu al stabiliseren.
Dankzij de 'Heart-in-a-box' technologie voor hartdonatie is het ook mogelijk om een hart te transplanteren van een overleden persoon na een circulatiestilstand, DCD of Donation after Circulatory Death. Tot nu toe kwamen bij een DCD-donatie alleen alle andere organen, behalve het hart dus, voor transplantatie in aanmerking. Een hart kon alleen voor donatie gebruikt worden bij patiënten die hersendood verklaard waren.
Heart-in-a-box donorharten
Het team van artsen van het Erasmus MC, UMC Utrecht en UMC Groningen introduceerden de 'Heart-in-a-box' methode in de lente van 2021 in Nederland. Het donorhart wordt, nadat het uit het lichaam gehaald is, in een machine geplaatst waar het kunstmatig ‘in leven’ gehouden kan worden door zuurstof en bloed toe te dienen waardoor het weer gaat kloppen. Donorharten die met deze methode geschikt blijven voor transplantatie worden ook wel DCD-harten genoemd.
"Bij een DCD-procedure zijn bij de donor de bloedsomloop en ademhaling gestopt. Na een ‘no touch’-periode van vijf minuten wordt de dood vastgesteld en wordt het hart uitgenomen en in een perfusiemachine geplaatst. In de machine gaat het hart na toevoer van zuurstof en bloed weer kloppen.’ En dat geeft chirurg meer rust en tijd om de operatie uit te voeren, aldus Manintveld: ‘Het hart is op de perfusiemachine beschermd. Het kan maximaal acht uur bewaard worden, voordat het wordt getransplanteerd. De inzet van de machine herstelt ook tot nu toe onbruikbare donorharten en maakt deze geschikt voor transplantatie", vertelt Olivier Manintveld, cardioloog in het Erasmus MC.
Stabilisatie wachtlijsten
De belangrijkste drijfveer voor de ontwikkeling van de Heart-in-a-box technologie was het grote tekort aan donorharten. Twee jaar geleden werd de vervolgens de eerste harttransplantatie uitgevoerd met een DCD-hart. De nieuwe methode voor donorharten blijkt een succes. Inmiddels zijn er al bijna 60 DCD-harten getransplanteerd.
Door de toename van het aantal beschikbare donorharten, stabiliseren nu ook de wachtlijsten. Voordat de nieuwe methode was er al vele jaren een tekort aan donorharten. Daardoor overlijdt één op de zeven mensen op de wachtlijst. Sinds de komst van DCD-hartdonatie in Nederland is de wachtlijst gestabiliseerd. Eind juli 2023 stonden er 164 mensen op de wachtlijst voor een donorhart. Alleen al in het UMC Groningen zijn in de eerste helft van dit jaar al bijna net zoveel harttransplantaties uitgevoerd dan in het hele vorige jaar.
"Als we dit jaar tegen de 60 harttransplantaties kunnen uitvoeren, overtreffen we dat getal in 2023 ruimschoots. Dan zien we hopelijk ook een afname van het aantal mensen op de wachtlijst en van het aantal mensen dat overlijdt voordat er een geschikt donorhart beschikbaar komt. We zien nu al een stabilisatie van het aantal mensen op de wachtlijst, terwijl deze de afgelopen jaren alleen maar groeide. En de resultaten zijn voor de ontvangende patiënten minstens zo goed als bij de klassieke hartdonatie methode", aldus Michiel Erasmus, hart-longchirurg bij het UMC Groningen.
