NVZ, NFU en ZN geven in een brief aan de tweede kamer aan dat ze een expliciete voorkeur hebben voor een opt-outsysteem bij gegevensuitwisseling. Dit houdt in dat betrokkenen niets hoeven te doen om mee te doen aan de regeling, maar wel de mogelijkheid hebben ervan af te zien. Concreet worden medische gegevens bij opt-out dus gedeeld tussen zorgverleners van de patiënt, tenzij de patiënt aangeeft dit niet te willen.
De drie organisaties NVZ, NFU en ZN haken met hun brief in op de besprekingen die er op donderdag 15 september 2022 in de Tweede Kamer zijn over gegevensuitwisseling. Het gaat concreet om commissiedebat over e-health en gegevensuitwisseling. Momenteel moet een patiënt nog expliciet toestemming geven als een zorgverlener medische data wil delen met een andere zorgprofessional. In de praktijk werkt dit niet goed omdat op die manier, met name in acute situaties, de patiënt vaak geen toestemming meer kan geven. Daarom pleiten de organisaties voor een opt-outsysteem.
Voordelen
Uiteraard zijn er mensen die vinden dat hun medisch dossier ‘niet zo maar’ mag worden gedeeld. En dat recht blijft ook gewoon staan in een opt-outsysteem. Het is uiteraard belangrijk dat patiënten die dat willen dit op eenvoudige wijze kunnen realiseren. Als dat allemaal goed staat heeft een opt-outsysteem volgens betrokkenen grote voordelen.
Op dit moment moet een patiënt nog expliciet toestemming verlenen voor het delen van gegevens tussen zorgverleners, er is dus sprake van een opt-insysteem. Dit leidt regelmatig tot onwenselijke situaties voor patiënten en zorgverleners, vooral als patiëntgegevens niet inzichtelijk zijn terwijl dit wel nodig is. Het meest bekende voorbeeld is de acute situatie, waarbij de patiënt soms niet in staat is om toestemming te verlenen. Er zijn echter nog veel meer situaties waarbij de huidige systematiek tot veel onnodige lastendruk en vertraging leidt. Bijvoorbeeld in het geval van medicatieoverdracht of in de oncologie. Het ministerie van VWS onderzoekt momenteel daarom of een opt-out in de acute zorg kan worden gerealiseerd.
Generiek bruikbaar opt-outsysteem
In de brief aan de Tweede Kamer benoemen NVZ, NFU en ZN zonder dralen hun grote voorkeur voor een opt-outsysteem. ‘Wij vragen aan u de inzet van het ministerie in de richting van opt-out te ondersteunen en te versnellen en te verbreden. Het is goed om daarbij te beginnen bij medicatieoverdracht. Einddoel hierbij is wat ons betreft het stapsgewijs toewerken naar een generiek bruikbare digitale opt-out.’
In de brief wordt er ook nog expliciet op gewezen dat voor het effectief delen van medische gegevens in zo’n opt-outsysteem een goede infrastructuur nodig is. Hiernaast is het belangrijk dat ICT-leveranciers hun applicaties tijdig aansluiten op dergelijke algemene voorzieningen ‘Door het afdwingen van het werken met normen en open standaarden kan onze markt toegankelijker worden gemaakt voor toetreding van internationale ICT-leveranciers en ontstaat een gezondere markt.’
