Medicatie noch een hersenoperatie is voor een deel van patiënten met chronische epilepsie een oplossing. Om die reden wordt een veelbelovend onderzoek gedaan naar een innovatieve behandelingsmethode: precisiebestraling. Dit onderzoek start in het najaar van 2022 en hiervoor is door het Zorginstituut en ZonMw een subsidie van 2,3 miljoen euro toegekend.
In Nederland zijn er ongeveer 130.000 patiënten met chronische epilepsie die op een bepaalde plaats in de hersenen ontstaat (focale epilepsie). Van deze patiënten reageert zo'n 30% niet op medicatie. Bij hen wordt onderzocht of een hersenoperatie de epilepsie kan genezen. Deze operatie is voor een deel van deze patiënten echter niet mogelijk. In dat geval is er vooralsnog geen genezende behandeling beschikbaar. Daarom starten Maastro en Maastricht UMC+ in samenwerking met de twee epilepsiecentra in Nederland, Kempenhaeghe en SEIN, en Amsterdam UMC en UMC Utrecht, een onderzoek naar de mogelijkheden van precisiebestraling.
Precisiebestraling kan kwaliteit van leven verhogen
Epilepsie heeft een grote invloed op de kwaliteit van leven. Het heeft dan ook een enorme impact als het niet goed behandeld kan worden en kan zelfs leiden tot sociale uitsluiting. “Voor de groep patiënten waarvoor momenteel geen genezende behandeling beschikbaar is, gaan we in deze studie kijken of we een andere behandeling kunnen aanbieden”, aldus radiotherapeut dr. Daniëlle Eekers. “Het gaat om precisiebestraling van het deel van de hersenen waar de epilepsie ontstaat. Deze behandeling wordt in Nederland nog niet vergoed door de ziektekostenverzekeraar, vandaar dat we subsidie hebben aangevraagd bij Veelbelovende Zorg, zodat na succesvol afronden van deze studie, vergoeding wel mogelijk wordt.”
Het onderzoek geeft patiënten met epilepsie een nieuwe kans om de kwaliteit van leven te verbeteren want toepassing van precisiebestraling in het buitenland is veelbelovend. De onderzoeksgroep bestaat onder meer uit radiotherapeut dr. Daniëlle Eekers van radiotherapiecentrum Maastro, neurochirurg dr. Olaf Schijns van het Maastricht UMC+ en neuroloog dr. Albert Colon van expertisecentrum voor epileptologie Kempenhaeghe.
Twee groepen patiënten vergelijken
De Nederlandse regionale werkgroepen Epilepsiechirurgie komen maandelijks bijeen om vast te stellen welke patiënten in aanmerking komen voor een hersenoperatie. Deze werkgroepen zullen nu ook patiënten aanmelden voor dit onderzoek. De onderzoekers van Maastro, MUMC+ en de epilepsie centra beoordelen of zij in aanmerking komen voor precisiebestraling. Naar verwachting zullen dit plusminus 30 patiënten per jaar zijn. Patiënten die deelnemen aan de studie zullen middels loting in twee groepen verdeeld worden. De helft van de patiënten die de precisiebestraling ondergaat, zal vergeleken worden met de andere helft die de huidige standaardbehandeling krijgt die kan bestaan uit doorgaan met medicijnen en het plaatsen van een elektrode rond de 10e hersenzenuw of in de hersenen om de aanvallen te verminderen. Na de indeling in twee groepen worden de patiënten minimaal twee jaar gevolgd om de resultaten van de behandeling te monitoren.
Epilepsie & AI
Een andere primeur voor Nederland omtrent epilepsie was er kort geleden in het Medisch Spectrum Twente (MST). Daar hebben twee Nederlandse epilepsiepatiënten een implantaat achter het oor gekregen dat continu hersensignalen (EEG) kan meten. De signalen worden met behulp van kunstmatige intelligentie (AI) geanalyseerd. Met die analyse kan vervolgens de behandeling door middel van het toedienen van prikkels aan een zenuw in de hals verbeterd worden.
