De Inspectie Gezondheidszorg bezocht onlangs tien zorgaanbieders in de wijkverpleging om te onderzoeken op welke manier zij e-Health inzetten. Dat onderzoek resulteerde halverwege april 2023 in een factsheet over een zo zorgvuldig mogelijke omgang met e-Health in de wijkverpleegkunde. Hierin staan enkele adviezen omtrent risico-analyses, beleidsmatige inbedding van e-Health en worden ook voorbeelden van best practices gegeven.
De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) ziet dat digitale middelen snel belangrijker worden in de wijkverpleegkunde. Het gaat dan onder meer om het gebruik van cliëntportalen, medicatiedispensers, digitale toedieningsregistratie van medicatie en beeldbellen. Recent onderzoek laat zien dat e-health zeker kan bijdragen aan meer autonomie en regie voor zowel cliënten als hun naasten.
Investeringen in beeldschermzorg voor eenzame mensen en mensen met cognitieve problemen renderen zelfs opvallend goed. Iedere euro die er in gestoken wordt, levert in de praktijk zelfs het dubbele op aan sociale en economische waard. Dit blijkt uit het in november 2022 verschenen rapport ‘Preventieve inzet van beeldschermzorg in de wijkverpleging 2022-2026’ van VitaValley. Zeker is dat mensen dankzij slimme inzet van e-Health gemiddeld langer thuis kunnen blijven.
Nieuwe rollen door e-health
Digitalisering is dus belangrijk, maar het is wel essentieel dat het zo veilig en zo zorgvuldig mogelijk in de wijkverpleging wordt ingebed. Om vast te stellen hoe dit in de praktijk gaat, nam IGJ een kijkje in de keuken van tien aanbieders van wijkverpleging. Dit leidde tot enkele nuttige aanbevelingen.
Zorgaanbieders kunnen bijvoorbeeld hun beleid op het gebied van e-health en zorgtechnologie gemiddeld genomen zeker beter vormgeven. Het helpt om doelen en uitgangspunten duidelijk op papier te zeten en hierbij de ideeën van medewerkers en wensen van cliënten mee te nemen. Het is ook belangrijk om goed in beeld te krijgen wat de organisatie nodig heef aan kennis en medewerkers, zodat een beeld ontstaat welke nieuwe rollen er in de organisatie eventueel nodig zijn.
Best practices in de wijkverpleging
Kleinere zorgaanbieders wijkverpleging lopen in de praktijk meer risico bij het implementeren van e-health. Hen wordt geadviseerd om daarom, indien nodig, de samenwerking op te zoeken. Dit is met name aan de orde als een aanbieder een ICT-afdeling van onvoldoende grootte heeft. IGJ wijst er op dat er sowieso veel kennis beschikbaar is vanuit koepels zoals Actiz en andere organisaties zoals Vilans.
Motiverend is dat IGJ in de factsheet enkele best practices laat zien. De Inspectie was bijvoorbeeld onder de indruk van een kleinere organisatie die recent een duidelijk e-health-beleid vastgesteld. In dat beleid staan duidelijke doelstellingen zoals het inzetten van e-health als een vast onderdeel van het zorgproces, het zorgen voor meer veiligheid en comfort voor cliënten, het versterken van de zelfredzaamheid én het bevorderen van efficiency.
Een ander sterk voorbeeld dat in de factsheet wordt aangehaald is een grote wijkverplegingszorgaanbieder die een helder beleid heeft, waarvan het ICT-beleid weer een duidelijke afgeleide is. Daarin staan vier elementen centraal: dienstverlening op orde, informatievoorziening op orde, digitaal werken op orde en samenwerking op orde. Ook werkt de organisatie met digicoaches om medewerkers te ondersteunen.
Risico-analyse e-health nodig
In de factsheet staan nog meer nuttige adviezen voor een veilige implementatie van e-health in de wijkverpleging. Zo wordt gewezen op het belang van een methodische aanpak, bijvoorbeeld via een sjabloon, bij de invoering van een e-health product of dienst. Tevens wordt duidelijk dat een goede risicoanalyse nooit mag ontbreken. Bij het schetsen van een risicobeeld moeten ook cliënten en medewerkers worden betrokken.
Tot slot wordt gepleit voor het regelmatig beoordelen van leveranciers ofwel vendor rating. Die periodieke beoordelingen van belangrijke leveranciers helpen om vast te stellen of ze nog voldoen aan de eisen en zo kan ook het juiste gesprek worden gevoerd. Wie graag meer wil weten over het veilig gebruik van e-health in de wijkverpleging kan hier de hele factsheet lezen.
