ZonMw laat in een rapport weten dat het nodig is om zes kennishiaten over kunstmatige intelligentie (AI) goed te adresseren voordat het kan worden toegepast. AI kan de toegang tot zorg verbeteren en de gezondheid bevorderen. En ook processen kunnen dankzij AI efficiënter worden gemaakt zodat het de administratieve lasten vermindert. Maar dan moet eerst nog aan een aantal punten worden gewerkt. VWS-minister Fleur Agema ontving het rapport vorige week van ZonMw-voorzitter Arfan Ikram.
“Dit rapport maakt helder waaraan we precies moeten werken om de unieke kansen van AI te verzilveren”, zegt minister Agema. AI maakt het mogelijk om op basis van grote datasets patronen te herkennen. Dat kan op allerlei terreinen tijd besparen en resultaten verbeteren.
Werkdruk in de zorg verlagen met AI
In dit nieuwe signalement, dat Technopolis in opdracht van ZonMw maakte, staat bijvoorbeeld dat er verschillende mogelijkheden zijn om op termijn dankzij AI de arbeidsdruk in de zorg te verlichten. Ook bij medicijnontwikkeling, diagnostiek, prognostiek en preventie is veel potentie voor AI-toepassingen. Vorig jaar sprak minister Agema al de verwachting uit dat AI een belangrijke rol kan spelen om de groeiende werkdruk in de zorg mee te helpen oplossen. Dat was ook een van de primaire onderwerpen tijdens haar keynote presentatie op de ICT&health World Conference, eind januari.
Agema zegt dat er nog wel scholing nodig is om de ongekende mogelijkheden van AI toe te kunnen passen. “Niet alleen om met AI te leren werken, maar ook om de uitrol en de opschaling veilig, zorgvuldig en ethisch te laten verlopen. We nemen de aanbevelingen ter harte”, laat Agema weten. Een onafhankelijke commissie onder voorzitterschap van Pieter Jeekel (voorzitter van de AICoalitie voor Nederland - Gezondheid & Zorg) begeleidde de totstandkoming van het rapport (pdf).
Zes cruciale kennishiaten
Het signalement maakt duidelijk dat er 6 cruciale kennishiaten zijn, op de volgende terreinen:
- (Lange termijn) effecten van AI op zorguitkomsten
- Validatie van AI-modellen
- Ethische en sociale vraagstukken
- Aantoonbare waarde en impact
- AI-readiness van zorgorganisaties
- Opschaling van bewezen innovaties
Volgens Ikram is er nu te veel versnippering bij AI want de ontwikkelingen gaan razendsnel en daarom is gerichte coördinatie nodig. “Daarom is onze overkoepelende aanbeveling aan VWS om het voortouw te nemen voor een gedragen nationale aanpak, in samenwerking met het zorgveld”, aldus Ikram.
Vijf specifieke aanbevelingen
Volgens ZonMw gaan vijf aanbevelingen helpen in de coördinatie rondom AI in de zorg. In de eerste plaats moeten door krachtenbundeling en opschaling de juiste randvoorwaarden worden gecreëerd. Ook moet er een kennisagenda worden ontwikkeld. En er moet financiering komen voor praktijkgerichte zorginnovatie en implementatie. Het is daarbij nodig dat ontwikkelaars en zorginstellingen worden ondersteund bij het uitleggen en toepassen van wet- en regelgeving over AI-gebruik in de zorg. De ondersteuning voor zorginstellingen moet eenvoudiger en transparanter.
Om medisch specialisten te ondersteunen bij het gebruiken van de chatbots op een veilige en verantwoorde manier, heeft de commissie AI van de Federatie Medisch Specialisten eind vorig jaar een handreiking gepubliceerd.
