Longkankerpatiënten in het Zuyderland hebben na een operatie minder complicaties en herstellen sneller dankzij nieuwe technologie en vooruitstrevende zorgprotocollen. Dit blijkt uit het proefschrift van dr. Iris Laven, arts-onderzoeker binnen Zuyderland. Laven deed onderzoek naar hoe een nieuwe operatietechniek, geavanceerde beeldvorming en vooruitstrevende postoperatieve zorg kunnen bijdragen aan betere patiëntuitkomsten na een longkankeroperatie. In haar promotieonderzoek evalueert dr. Laven bestaande protocollen, introduceert zij innovaties zoals de uniportal VATS-techniek en driedimensionale longmodellen.
Ook bestudeerde Laven de effectiviteit van een longoperatie waarbij een preventief geplaatste borstkasdrain wordt weggelaten. Longkanker is wereldwijd een van de meest voorkomende en dodelijkste vormen van kanker, waarbij zeventig procent van de gevallen pas in een laat stadium wordt ontdekt. Voor patiënten bij wie de ziekte in een vroeg stadium wordt gediagnosticeerd, is een operatie de standaard behandelingsoptie. Onlangs liet een Brits-Nederlands onderzoek nog zien dat een AI-tool kan bijdragen aan een vroege opsporing van longkanker.
Richtlijnen
Een belangrijke basis voor de nazorg bij longoperaties zijn de ‘Enhanced Recovery After Surgery’ (ERAS)-richtlijnen. Deze zijn in 2019 opgesteld door de Europese Vereniging van Thoraxchirurgen (ESTS). Door de snelle ontwikkelingen van onder meer nieuwe technologieën zijn deze richtlijnen aan vernieuwing toe. Uit onderzoek blijkt dat nieuwe protocollen aantonen dat een vooruitstrevende en innovatievere aanpak kan leiden tot minder complicaties en kortere ziekenhuisopnames.
Kijkoperatietechniek
Een belangrijke ontwikkeling binnen longkankeroperaties is de groeiende toepassing van de kijkoperatietechniek via één kleine wond. Dit wordt in vaktermen ook wel uniportal video-geassisteerde thoracoscopische chirurgie (VATS) genoemd. Waar voorheen open chirurgie of multiportal VATS (kijkoperatie met meerdere kleine wonden) werd gebruikt, maakt uniportal VATS het mogelijk om de volledige operatie via één kleine wond uit te voeren.
Deze nieuwe manier van behandelen leidt tot minder pijn na de operatie en een sneller herstel. In Nederland is het aantal longoperaties met uniportal VATS tussen 2017 en 2021 gestegen van 13 procent naar 21 procent. Ook tonen studies aan dat deze techniek veilig en effectief aan te leren is, zonder dat het ten koste gaat van de veiligheid van de patiënt.
Driedimensionale longmodellen
Een andere waardevolle innovatie is het gebruik van driedimensionale longmodellen. Deze modellen geven chirurgen een gedetailleerd beeld van de anatomie van een patiënt, waardoor operaties nauwkeuriger kunnen worden uitgevoerd en veiliger verlopen. Daarmee dragen driedimensionale longmodellen bij aan een beter operatieplan. Ook geven chirurgen aan dat de operatie soepeler kan verlopen omdat ze de anatomie en eventuele variaties beter kunnen herkennen.
De laatste innovatie die wordt besproken in het proefschrift van Dr. Iris Laven gaat over het verbeteren van het drainbeleid na de longoperatie. In de standaardpraktijk bij longoperaties wordt er preventief een borstkasdrain geplaatst om luchtlekkage en vochtophoping af te voeren en om een klaplong te voorkomen. Recent onderzoek wijst nu uit dat in specifieke patiëntengroepen een drain niet altijd noodzakelijk is. Patiënten zonder drain ervaren minder pijn en kunnen doorgaans een dag eerder het ziekenhuis verlaten. Een systematische review en klinische studies tonen aan dat deze aanpak veilig en effectief is zonder dat er meer risico is op complicaties.
