Een van de technologische innovaties die de afgelopen jaren in de zorg op steeds meer plekken ingezet werd, is serious gaming. Een tool om patiënten op ‘speelse’ wijze te helpen bij verschillende zorg gerelateerde taken, variërend van informeren tot en met ondersteuning bij herstel of revalidatie na een ziekte of medische ingreep. In Spanje zijn onlangs twee serious games ontwikkeld die patiënten die last hebben van mobiliteitsproblemen in hun handen en polsen ondersteunen bij het doen van oefeningen ten behoeve van het revalidatieproces. Daarnaast wordt met deze zogenoemde oefenspellen (exergames) ook informatie verzameld over de vooruitgang van het herstel.
De twee serious games zijn ontwikkeld aan de Universidad Carlos III de Madrid (UC3M), in samenwerking met de Escuela Politécnica del Ecuador en de ASEPEYO ziekenhuizen in Barcelona en Madrid. Voor de ontwikkeling van de spellen, Peter Jumper en Andromeda genaamd, is gebruik gemaakt van het gratis Unity-platform voor arcade-games. Doel van de spellen is patiënten die kampen met een verwonding aan hand(en) of pols(en) op een speelse wijze te motiveren de benodigde oefeningen te doen om zo het herstel te bevorderen.
Speciale controller
Naast software bestaat het systeem uit een gespecialiseerde elektromechanische controller, genaamd eJamar. Met die controller kan, via gespecialiseerde sensoren, het volledige bewegingsbereik van de hand en pols kan gemeten worden, evenals de grijpkracht van de patiënt. Ook worden, tijdens het gamen, automatisch meetgegevens, zoals krachtprofielen, vermoeidheid en reactietijden, geregistreerd. Deze gegevens, die niet via traditionele methoden verkregen kunnen worden, kunnen vervolgens door de arts of fysiotherapeut geanalyseerd worden om een beter inzicht te krijgen in de voortgang van het herstel.
“We realiseerden ons dat serious games weliswaar al werden gebruikt om revalidatiebehandelingen te ondersteunen, maar dat er heel weinig fysieke apparaten waren die zich richtten op het bevorderen van handmobiliteit en het verbeteren van grijpkracht. Zo ontstond het idee om een apparaat te ontwerpen om aan deze behoefte te voldoen,” vertelt onderzoeker Andrés Fernando Cela Rosero, van het UC3M Department of Systems Engineering and Automation.
In 2021 is door wetenschappers van de Rijksuniversiteit Groningen al eens onderzoek gedaan naar het inzetten van serious gaming om patiënten met een geavanceerde handprothese te helpen het gebruik daarvan beter te trainen. Zij concludeerden toen dat hierdoor de effectiviteit van dergelijke trainingen verbeterde.
Revalidatie op afstand
Gezien de eenvoud van het systeem denken de onderzoekers dat deze interactieve videospellen een nuttig hulpmiddel kunnen zijn voor revalidatie op afstand, en zo een bijdrage kunnen leveren aan het verkorten van de wachtlijst voor patiënten die nu nog op een behandeling wachten. Daarom moedigen de auteurs van het onderzoek zowel gezondheidsinstellingen als gebruikers aan om deze technologie uit te proberen om verder te werken aan deze onderzoekslijn.
Behalve voor het revalidatie- en herstelproces van patiënten met mobiliteitsproblemen in handen of polsen, is het systeem – en dan met name ook de controller - volgens de onderzoekers ook geschikt voor het ondersteunen van patiënten met andere aandoeningen. Denk aan breuken of ander handletsel, maar ook neurologische pathologieën zoals een beroerte, multiple sclerose of de ziekte van Parkinson. Onlangs is een artikel over het onderzoek en serious gaming systeem gepubliceerd in Applied Sciences.
