Al in de eerste golf van de coronacrisis onderzocht Alzheimer Nederland samen met het Alzheimercentrum Amsterdam en Pharos de effecten van coronamaatregelen op mensen met dementie en hun mantelzorgers. De studie, die onlangs werd gepubliceerd in Frontiers in Psychiatry, toonde aan dat sociale isolatie en psychologische en gedragsproblemen voorkwamen bij een groot deel van de dementiepatiënten. Zij en hun naasten maakten zich veel zorgen dat de persoon met dementie sneller achteruit zou gaan.
Gegronde zorgen, want het sluiten van de deuren van verpleeghuizen had een grote impact op ouderen. De anderhalvemetersamenleving moest de verspreiding van het coronavirus tegengaan, maar leidde bij ouderen ook tot gevoelens van eenzaamheid en onrust. Die eenzaamheid kan bij mensen met dementie een negatief effect hebben op gedrag en kwaliteit van leven. Zij vinden vaak troost en veiligheid bij de mensen om hen heen: familie, vrienden en medewerkers. Bovendien bieden zulke contactmomenten de houvast en structuur die mensen met dementie hard nodig hebben.
Bewegen is cruciaal
Vijf jaar geleden bedachten we de Tovertafel om bij te dragen aan een liefdevolle en inclusieve wereld. Om te verwonderen en te prikkelen en om zorgverleners te ondersteunen. De Tovertafel is eigenlijk een soort beamer, waarmee op een tafel interactieve spellen geprojecteerd worden, om dementiepatiënten te stimuleren om samen in beweging te komen.
Toen in maart de deuren van verpleeghuizen dicht gingen, zat iedereen waarvoor wij werken ineens opgesloten. Niemand kreeg meer bezoek, er werden geen activiteiten meer georganiseerd en alles wat structuur bracht viel weg.
Juist in deze tijden van weinig contact en structuur, is het cruciaal dat dementiepatiënten de kans krijgen om te bewegen. Met beweging verbeter je namelijk het denkvermogen en de doorbloeding, en ga je onrust en passiviteit tegen. Bewegen stopt de dementie niet, maar het lijkt het wel te vertragen.
Coronacrisis = stroomversnelling
Laatst werd me gevraagd om in één woord de coronacrisis te omschrijven. Ik zei: stroomversnelling. Wat we met initiatieven zoals de Tovertafel kunnen brengen – beweging, contact en houvast – is in deze tijd relevanter dan ooit. Daarom besloten we onze hele werkwijze te transformeren. We maakten al onze spellen meteen toegankelijk voor al onze gebruikers. En we richtten een online omgeving in om zorgverleners digitaal te kunnen begeleiden. Normaal gesproken gingen we voor demonstraties, installaties en begeleiding persoonlijk langs bij verpleeghuizen. Nu kunnen zorgmedewerkers online trainingen volgen en een interactieve videodemonstratie bekijken wanneer het hen uitkomt. Dat scheelt een hoop tijd – een kostbaar goed in de zorg.
Bovendien helpt de online omgeving ons om ook nieuwe verpleeghuizen te ondersteunen bij het in beweging krijgen van dementiepatiënten. Niet alleen in Nederland, maar wereldwijd. De uitdagingen waaraan wij werken zijn immers overal: wereldwijd groeit het aantal mensen met dementie met miljoenen per jaar.
Digitale leeromgeving uitkomst
Al voor de coronacrisis hebben we met hulp van zakenpartnerscans, handelsmissies en het netwerk van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland en het ministerie van Buitenlandse Zaken onze eerste stappen in het buitenland gezet. Maar in een gigantisch land als Australië kun je niet eenvoudig even langsgaan om een demonstratie te geven. De digitale leeromgeving blijkt een uitkomst voor zulke landen en maakt het eenvoudiger om op afstand begeleiding te bieden.
De coronacrisis is voorlopig nog niet voorbij. En dat de sociale isolatie die bij deze crisis komt kijken een gigantische impact heeft op bewoners van verpleeghuizen, staat buiten kijf. Tegelijkertijd dwingt de crisis ontwikkelaars van zorgtechnologie om nieuwe paden in te slaan. Om zo ondanks alles toch van betekenis te kunnen blijven voor patiënten en hopelijk uiteindelijk te zorgen voor nóg betere zorg.
