Star-shl is een medisch diagnostisch centrum in Zuidwest Nederland dat in opdracht van huisartsen, verloskundigen en zorginstellingen onder meer laboratoriumdiagnostiek verricht. We voeren ook steeds meer andere onderzoeken uit, bijvoorbeeld voor COPD, diabetes, cardiologische en zwangerschapsecho’s en en ECG’s. Als informatiearchitect is het mijn taak om ervoor te zorgen dat gebruikers van de software – dat zijn medewerkers, huisartsen en patiënten – er goed mee kunnen werken.
Databeschikbaarheid in de zorg verwijst naar de mate waarin relevante gegevens en informatie beschikbaar zijn voor zorgverleners, patiënten en andere belanghebbenden binnen de gezondheidszorg. Dit omvat de volgende aspecten:
- Medische informatie is vindbaar en toegankelijk.
- Medische informatie is uitwisselbaar en onweerlegbaar.
- Medische informatie is real-time beschikbaar om te kunnen reageren op veranderingen in de gezondheidstoestand van patiënten.
- De veiligheid en privacy van patiëntengegevens is gewaarborgd.
Belang van metadata
Als we medische informatie vindbaar en toegankelijk willen maken is de zogenaamde metadata van groot belang. Metadata bestaat onder andere uit de gegevens die in de aanvraag (order) staan en de unieke sleutels die een laboratoriumsysteem zelf uitgeeft. Gekoppeld aan de metadata staan dan de medische gegevens zelf.
De uitwisselbaarheid heeft te maken met het formaat van de laboratoriumresultaten. Dit staat goed beschreven in verschillende documenten van de EU, wat gebaseerd is op IHE (Integrating the Healthcare Enterprise) profielen. Naast het formaat zijn er de semantische standaarden die de eenheid van taal beschrijven. Zo is LOINC de standaard voor laboratorium resultaten en SNOMED CT voor onder andere de tekstuele aanvullingen vanuit de microbiologen en pathologen.
Nieuwe mechanismen
Als het monitoren van een patiënt van belang is, is het real-time beschikbaar stellen van medische informatie nodig. Dit vraagt om mechanismen die aangeven wanneer er nieuwe informatie beschikbaar is en algoritmen die kijken of de nieuwe informatie een notificatie of een alert moet opleveren.
Voor de veiligheid en privacy zijn meerdere open standaarden nodig. Denk aan het inloggen op naam met een UZI pas of ZorgID voor een zorgverlener of DigiD voor een patiënt. Ook is toestemming van belang vanuit de patiënt. Daarnaast is het goed om de patiënt ook inzicht te geven wie zijn medische informatie heeft opgevraagd.
Databeschikbaarheid complexe puzzel
Het is een complexe puzzel om tot databeschikbaarheid te komen. Wat we niet willen, zijn allemaal losstaande oplossingen die een beetje of niet met elkaar kunnen samenwerken. We willen juist een zogenaamde ecosysteemwaar alles met elkaar is verbonden. Uiteraard moet het geheel zo duurzaam en robuust zijn dat we ook langzaam de nieuwe open standaarden die ontstaan in de tijd kunnen gaan gebruiken en de oude open standaarden kunnen verlaten.
Meer weten over dit onderwerp en andere onderwerpen binnen de Diagnostiek? Kom dan naar het congres Diagnostiek van de toekomst op 20 maart aanstaande. Of lees deze eerdere blog over databeschikbaarheid op het gebied van diagnostiek.
